หอไตร หรือ หอธรรม
หอ หมายถึง อาคารหรือเรือน
ไตร หรือ ธรรม มาจาก ไตรปิฎก หรือ พระธรรม
หมายถึงหมวดพระธรรมคำสั่งสอนของ พระพุทธเจ้า 3 หมวด คือ พระสูตร พระวินัย และพระอภิธรรม
ส่วนใหญ่จะเป็นหอไม้ ตั้งอยู่กลางน้ำเพื่อป้องกันมดปลวก และเพื่อรักษาความชื้น

ในวัฒนธรรมล้านนา
เชื่อว่าการสร้างหรือจารพระคัมภีร์ในทางพุทธศาสนา จะได้อานิสงส์มากเท่ากับการสร้างวิหาร
จึงมีการคัดลอกคัมภีร์ต่างๆ ทั้งพระไตรปิฎก กฎหมาย จริยศาสตร์ ประวัติศาสตร์ ตำรายา โหราศาสตร์ ฯลฯ แล้วนำไปถวายวัด
เกิดประเพณี ตั้งธรรมหลวง คือ ประเพณีการคัดลอกใบลานเพื่ออุทิศให้ผู้ที่ล่วงลับ
เกิดการสร้างหอไตรหรือหอธรรมขึ้น เพื่อเก็บพระคัมภีร์
เป็นสถานที่หวงห้าม เพราะถือว่าคัมภีร์ที่ได้รับการสังคายนาหรือจารแล้ว เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ควรค่าแก่การเคารพบูชา

การสร้างหอไตรมีมาตั้งแต่หลังการสังคายนาพระไตรปิฎกในสมัยพระเจ้าติโลกราช
หอไตรของล้านนาอาจจำแนกรูปแบบได้ 3 ประเภทคือ
หอไตรแบบหอสูง ... นิยมสร้างกันมากที่สุดในล้านนา
หอไตรกลางน้ำ
และหอไตรแบบพิเศษ ... ไม่ตรงกับทั้งสองแบบ






หอไตรแบบหอสูง หลังคาปีกนก ชั้นล่างทึบ
ครึ่งตึกครึ่งไม้
ชมสถาปัตยกรรมที่นี่ค่ะ https://ppantip.com/topic/37898344










หอไตรแบบหอสูง หลังคาแบบฮ่างหงส์ มีระเบียงรอบ
ครึ่งตึกครึ่งไม้










หอไตรแบบหอสูง หลังคาปีกนก ชั้นล่างทึบ
ครึ่งตึกครึ่งไม้










หอไตรแบบหอสูง หลังคาปีกนก ชั้นล่างทึบ มีระเบียงรอบ ระเบียงมีช่องประตูให้ใช้บันได
ครึ่งตึกครึ่งไม้










หอไตรแบบหอสูง หลังคาทรงโรง ชั้นล่างทึบ มีระเบียงรอบ ระเบียงมีช่องประตูให้ใช้บันไดพาด
ครึ่งตึกครึ่งไม้










หอไตรแบบหอสูง หลังคาทรงโรง ชั้นล่างทึบ มีระเบียงรอบ
ครึ่งตึกครึ่งไม้










หอไตรแบบหอสูง หลังคาทรงโรง ชั้นล่างทึบ มีมุขด้านหน้า
ครึ่งตึกครึ่งไม้ที่ได้รับอิทธิพลจากชาวยุโรปที่เข้ามาทำการค้าและทำไม้










หอไตรแบบหอสูง หลังคาปีกนก ชั้นล่างทึบ มีมุขด้านหน้า
ตึกสองชั้น










หอไตรแบบหอสูง หลังคาทรงโรง ชั้นล่างทึบ มีระเบียงรอบ
ครึ่งตึกครึ่งไม้ที่ได้รับอิทธิพลจากชาวยุโรปที่เข้ามาทำการค้าและทำไม้










หลังเก่า
หอไตรแบบหอสูง หลังคาปีกนก ชั้นล่างทึบ มีระเบียงรอบ มีช่องระเบียงให้ใช้นับไดพาด
ครึ่งตึกครึ่งไม้










หอไตรแบบหอสูง หลังคาซ้อนชั้นแบบฮ่างหงส์ แต่ชั้นบนขึ้นไปเป็นจุตรมุข ลวดลายแกะสลักไม้สวยงาม เหนือขึ้นไปเป็นบัวเหลี่ยมและฉัตร มีดอสอง ชั้นล่างทึบ มีระเบียงรอบ
ครึ่งตึกครึ่งไม้










หอไตรแบบหอสูง จตุรมุข ชั้นล่างทึบ มีระเบียงรอบ
ครึ่งตึกครึ่งไม้










หอไตรแบบหอสูง หลังคาซ้อนชั้นแบบฮ่างหงส์ แต่ชั้นบนขึ้นไปเป็นจุตรมุข ลวดลายแกะสลักไม้สวยงาม เหนือขึ้นไปเป็นบัวเหลี่ยมและฉัตร มีดอสอง ชั้นล่างทึบ มีระเบียงรอบ
ครึ่งตึกครึ่งไม้










หอไตรแบบหอสูง หลังคาปีกนก ชั้นล่างทึบ มีมุขด้านหน้า
ครึ่งตึกครึ่งไม้










หอไตรแบบหอสูง หลังคาปีกนก ชั้นล่างทึบ
ตึกสองชั้น









หอไตรแบบสูง หลังคาปีกนกซ้อนชั้น 3 ซด 2 ตับ ชั้นล่างทึบ มีระเบียงรอบ
ครึ่งตึกครึ่งไม้










หอไตรแบบสูง หลังคาปีกนกซ้อนชั้น 3 ซด 2 ตับ ชั้นล่างทึบ มีระเบียงด้านหน้า
ตึกสองชั้น











หอไตรแบบสูง หลังคาปีกนกซ้อนชั้น 3 ซด 2 ตับ ชั้นล่างทึบ ไม่มีระเบียง
อาคารตึก










หอไตรแบบสูง หลังคาปีกนกซ้อนชั้น 3 ซด 2 ตับ ชั้นล่างทึบ มีระเบียงด้านหน้าและหลัง
ครึ่งตึกครึ่งไม้





สารบัญหอไตร
หอไตร ตอนที่ 1 หอไตรแบบหอสูง ... ล้านนา https://ppantip.com/topic/38369383
หอไตร ตอนที่ 2 หอไตรแบบหอสูง ชั้นล่างเปิดโล่ง https://ppantip.com/topic/38375975
หอไตร กลางน้ำ เหนือ อิสาน ตะวันออก ที่ได้ไปเยือน https://ppantip.com/topic/38384788
หอไตร แบบพิเศษ ... ล้านนา https://ppantip.com/topic/38388223