กระทู้เก่าก่อน http://ppantip.com/topic/34492488
พระสารีบุตรได้คุยกับพระมหาโมคคัลลานะเกี่ยวกับปฏิปทาการปฏิบัติเพื่อตรัสรู้
โดยพระสารีบุตรได้กล่าวว่าท่านปฏิบัติแบบ สุขาปฏิปทาขิปปาภิญญา
คือ ปฏิบัติแบบฌานสมาบัติ มีความคล่องแคล่วในฌานสมาบัติ
ทีนี้ก็มาว่ากันในรายละเอียดว่าพระสารีบุตรปฏิบัติแบบไหนอย่างไร

อนึ่ง ก่อนจะไปที่รายละเอียด พึงทราบว่าพระสารีบัตรนั้นได้ตรัสรู้ขณะที่ถวายงานพัดแก่พระพุทธเจ้า
ในวันที่พระองค์แสดงธรรมเรื่องเวทนาสาม แก่ท่านอัคคิเวสสนะ ในวันเพ็ญ เดือนมาฆะ
แล้วท่านได้ฟังธรรมและพิจารณาตามในคราวนั้นเอง
(สุดยอด!!!)

พระพุทธเจ้าตรัสถึงการตรัสรู้ธรรมของพระสารีบุตรแก่สาวก เนื่องด้วยการยกย่องพระสารีบุตรในด้านปัญญา
โดยใช้เวลาเพียงครึ่งเดือนในการปฏิบัติธรรมก็สามารถจะตรัสรู้ธรรมเป็นพระอัครสาวกเบื้องขวา เป็นเอกด้านปัญญา
(คือไม่ใช่อรหันตสาวกทั่วไป)
รายละเอียดการตรัสรู้ธรรมทของพระสารีบุตรนั้น มีรายละเอียดมาก ทั้งเนื่องด้วยสมาบัติ ๘
เป็นการเข้าถึงรายละเอียดขององค์ฌานที่มากกว่าปกติที่พระพุทธเจ้าตรัสในกาลอื่น
พระสารีบุตรยกองค์ธรรมต่างๆที่เกิดจากสมาบัติ มาเป็นเครื่องพิจารณาวิปัสสนา
บุคคลใดที่ต้องการเข้าถึงอรหัตผลด้วยสมาบัติ ๘ จะพึงศึกษาเป็นแบบแผนไว้ก็ย่อมได้
ทั้งยังเป็นการคลายความสงสัยว่า ปฏิบัติฌานสมาบัตินั้นวิปัสสนากันยังไงด้วยนะครับ
(จริงๆแล้วก็ตรงไปตรงมาในหลายพระสูตร คือ พิจารณาความเกิดดับในธรรมในฌานนั้นๆ)
ทั้งนี้ขอให้อ่านรายละเอียดในพระสูตรและอรรถกถาประกอบด้วยนะครับ

โดยองค์ธรรมที่พระสารีบุตรพิจารณาขณะเจริญสมาบัติมี ๑๖ ประการ
วิตก วิจาร ปีติ สุข
จิตเตกัคคตา ผัสสะ เวทนา สัญญา
เจตนา วิญญาณ ฉันทะ อธิโมกข์
วิริยะ สติ อุเบกขา มนสิการ
พิจารณาตามลำดับ การเกิดดับ พิจารณาว่ามีแล้วย่อมเสื่อมไป
ไม่ยินดียินร้ายในธรรมเหล่านั้น ถึงซึ่งวิมุติ
จะเห็นได้ว่าพระสารีบุตรพิจารณาธรรมอย่างละเอียดละออมากเป็นกรณีพิเศษ
สมดังเป็นธรรมเสนาบดี ผู้ไม่มีใครเทียบได้ในด้านปัญญา (ยกเว้นพระพุทธเจ้า)

http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=14&A=2324&Z=2444
http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=153