เมื่อสิ่งปรุงแต่งทั้งหลายต้องอาศัยสิ่งอื่นๆมาเป็นเหตุและปัจจัย เพื่อมาปรุงแต่งให้เกิดมันตัวตนของมันขึ้นมา ดังนั้นจึงเท่ากับว่าตัวตนที่เกิดขึ้นมาจากเหตุและปัจจัยนี้เป็นอนัตตา คือไม่ใช่ตัวตนที่จริง เพราะจะหาสิ่งที่เป็นตัวตนที่แท้จริงของมันเองไม่มี จะมีก็เพียงตัวตนที่เหมือนของจริง แต่ว่าไม่ใช่ของจริง ซึ่งสิ่งทั้งหลายที่เกิดขึ้นมาจากการปรุงแต่งนี้ เราจะเรียกว่าเป็น ตัวตนสมติ หรือ ตัวตนมายา หรือ ตัวตนชั่วคราว เพราะมันไม่ได้มีตัวตนที่แท้จริง จะมีก็เพียงตัวตนที่หลอกลวงให้เข้าใจผิดว่าเป็นตัวตนจริงๆ หรือตัวตนชั่วคราวเพราะสุดท้ายไม่ช้าก็เร็ว มันจะต้องแตกหรือดับหายไปอย่างแน่นอน แต่เมื่อเราจะสื่อสารให้คนอื่นเข้าใจได้ง่าย เราก็ต้องมีการลงมติร่วมกันให้เรียกสิ่งปรุงแต่งทั้งหลายว่าเป็นตัวตน เช่น นาย ก, นาย ข, ผู้ชาย, ผู้หญิง, หมา, แมว, คอมพิวเตอร์, รถยนต์, บ้าน, ต้นไม้, ภูเขา,โลก เป็นต้น ซึ่งนี่ก็คือลักษณะของ อนัตตา ที่หมายถึง ความไม่ใช่ตัวตนที่แท้จริง
อนัตตาของพระพุทธเจ้า