เพราะปฏิจจสมุปบาทคือการอธิบายว่า "จิตที่ไม่ใช่ตัวตนจริงๆ(อัตตา)นั่นเองที่ปรุงแต่งให้เกิดความรู้สึกและความยึดว่ามีตนเองขึ้นมาจนเกิดความรู้สึกทรมาน(หรือทุกข์)ขึ้นมา"

ถ้าเรายังเข้าใจว่ามีตัวตนที่เป็นเราจริงๆอยู่ในจิต หรือเข้าใจว่าจิตเป็นตัวตนที่เป็นเราจริงๆ ก็จะเข้าใจไปว่าปฏิจจสมุปบาทคือการอธิบายเรื่องการเวียนว่ายตาย-เกิดของตัวตนที่เป็นเราจริงๆ เพระไม่สามารถเข้าใจได้ว่า มันไม่มีตัวเราจริง แต่จิตโง่มันปรุงแต่งขึ้นมาเอง ซึ่งกรณีนี้จะไม่สามารถปฏิบัติเพื่อดับทุกข์ได้อย่างถูกต้อง

แต่ถ้าเราจะเข้าใจได้ว่า แท้จริงในขันธ์ ๕ นี้มันไม่มีสิ่งที่เป็นตัวตน(หรืออัตตา)ของเราจริง เราก็จะเข้าใจได้ว่า เป็นเพราะจิตที่โง่ที่ไม่มีตัวตนจริงนี้เองที่ปรุงแต่งความรู้สึกและความยึดถือว่ามีตัวตนขึ้นมาด้วยความโง่ แล้วก็เกิดความรู้สึกทรมานหรือทุกข์ขึ้นมาเอง แต่เมื่อจิตนี้มีปัญญาคือเข้าใจแล้วว่าแท้จริงมันไม่มีตัวเราอยู่จริง พร้อมทั้งมีสมาธิมาหนุนหลังอยู่ จิตนี้ก็จะไม่ปรุงแต่งให้เกิดความรู้สึกและความยึดถือว่ามีตัวตน(หรือตัวเรา)ขึ้นมา แล้วจิตก็จะไม่มีทุกข์หรือนิพพาน(แม้เพียงชั่วคราว)