ในทางพุทธศาสนา การอธิบายการเกิดในชาติแรกมีความเกี่ยวข้องกับหลัก **ปฏิจจสมุปบาท** (อิทัปปัจจยตา) ซึ่งเป็นหลักธรรมที่อธิบายการเกิดขึ้นของทุกสิ่งตามเหตุและปัจจัย โดยกล่าวว่า **การเกิดขึ้นของชีวิต** รวมถึงชาติแรกนั้นเป็นผลจากกระแสแห่งเหตุปัจจัยที่สืบเนื่องกัน ไม่มีจุดเริ่มต้นที่แน่นอน เพราะในพุทธศาสนาไม่ได้มองว่ามี "จุดเริ่มต้นครั้งแรก" ของชีวิตแบบที่มีสิ่งสร้างหรือการกำหนดโดยผู้สร้าง แต่เกิดขึ้นเพราะกระแสแห่ง เหตุปัจจัย ที่สืบเนื่องกัน "เปรียบได้กับ วงกลม ที่ไม่มีจุดเริ่มต้นและจุดสิ้นสุด"

หลักปฏิจจสมุปบาท
หลักปฏิจจสมุปบาทอธิบายว่า **ชีวิตและการเกิดมีเหตุปัจจัย** โดยเริ่มจากกระบวนการ 12 ขั้นตอน ได้แก่:
1. **อวิชชา (ความไม่รู้)** นำไปสู่
2. **สังขาร (การปรุงแต่งทางจิตใจ)** 
3. **วิญญาณ (ความรู้สึกตัวหรือจิตที่รับรู้)** 
4. **นามรูป (รูปธรรมและนามธรรม)** 
5. **สฬายตนะ (อายตนะทั้งหก: ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ)** 
6. **ผัสสะ (การสัมผัส)** 
7. **เวทนา (ความรู้สึกสุข ทุกข์ หรือเฉยๆ)** 
8. **ตัณหา (ความอยากหรือความปรารถนา)** 
9. **อุปาทาน (การยึดมั่นถือมั่น)** 
10. **ภพ (การมีภาวะหรือการเกิดในจิต)** 
11. **ชาติ (การเกิด)** 
12. **ชรามรณะ (ความแก่ ความตาย)**
อวิชชา (ความไม่รู้) ถือเป็นรากฐานสำคัญของทุกข์และการเกิด โดยอวิชชาหมายถึงความไม่รู้ใน อริยสัจ 4 คือความจริงอันประเสริฐเกี่ยวกับทุกข์และการดับทุกข์ หากสามารถดับอวิชชาได้ กระบวนการทั้งหมดในปฏิจจสมุปบาทก็จะหยุดลง ทำให้สามารถหลุดพ้นจากสังสารวัฏได้

เปรียบเทียบ
แสงไฟกับไฟฟ้า: ชีวิตเหมือนแสงไฟที่เกิดจากไฟฟ้า ไม่ได้มีใคร "สร้าง" แสงไฟโดยตรง แต่แสงเกิดขึ้นเพราะไฟฟ้าทำปฏิกิริยากับหลอดไฟ เหตุปัจจัยเหล่านี้รวมกันทำให้แสงสว่างเกิดขึ้น เช่นเดียวกับการเกิดชีวิตที่เกิดจากเหตุปัจจัยที่ต่อเนื่องกัน
แม่น้ำไหลต่อเนื่อง: ชีวิตเหมือนแม่น้ำที่ไหลต่อเนื่อง แม้ว่าจุดกำเนิดของน้ำจะมาจากฝน น้ำแข็ง หรือแหล่งอื่น ๆ การพยายามหาต้นกำเนิดของหยดน้ำหยดแรกเป็นเรื่องที่ไม่สามารถระบุได้ชัดเจน เช่นเดียวกับการเกิดของชีวิต

ชาติแรกตามมุมมองพุทธศาสนา
**สังสารวัฏ** (วงจรแห่งการเวียนว่ายตายเกิด) ไม่มีจุดเริ่มต้นหรือจุดสิ้นสุดในทางเวลา ดังนั้น การเกิดในชาติแรกจึงไม่สามารถระบุได้ว่าเกิดขึ้นอย่างไร แต่จะอธิบายผ่านการเวียนว่ายของเหตุปัจจัยที่ไม่สิ้นสุด
 “ผู้ใดมัวแต่หาว่าธุลีมาจากไหน จะไม่มีวันกำจัดธุลีได้“