ประเทศไทยมีการนำเข้าสารกำจัดศัตรูพืชสูงมาก แต่ละปีนับแสนตัน เช่นในปี 2558 มีการนำเข้าทั้งสิ้น 149,546 ตัน
แบ่งเป็นสารกำจัดวัชพืช 119,971 ตัน สารกำจัดแมลง 12,927 ตัน สารกำจัดเชื้อรา 11,088 ตัน และสารอื่นๆ 5,560 ตัน
ถ้ารวมกัน 6 ปี คือ 2553-2558 จะได้ประมาณ 886,580 ตัน ถ้าเอาใส่ขวดน้ำขนาดเล็ก 500 มล. สามารถเรียงกันไปจนถึงดวงจันทร์ได้
สารเหล่านี้ทับถมกันในสิ่งแวดล้อม บางส่วนอาจสลายตัวไป แต่ทุกปีจะมีการเติมสารลงไปในสิ่งแวดล้อมปีละแสนตันเศษ
วันนี้จะขอเล่าเฉพาะเรื่องคลอร์ไฟริฟอสซึ่งเป็นสารกำจัดแมลงตัวหนึ่ง แม้จะมีการนำเข้าน้อยกว่าสารกำจัดวัชพืชมาก แต่มีการศึกษาค่อนข้างละเอียด
เหตุผลเริ่มต้นของการเสนอให้แบน มาจากงานวิจัยที่ดีที่สุดงานหนึ่ง คืองานของ Dr.Rauh จากมหาวิทยาลัยโคลัมเบียในสหรัฐ เป็นงานวิจัยที่ทุกอย่างละเอียดมาก เน้นการเจาะเลือด ทดสอบไอคิว จนถึงสแกนสมอง ทุกอย่างเป็น Objective ไม่เน้นแบบสอบถาม อ่านต้นฉบับได้ที่
http://www.pnas.org/content/109/20/7871
Dr.Virginia Rauh
ดร.เวอร์จิเนีย รอฮ์ ทำการศึกษาเด็กจำนวน 369 คน ซึ่งมาจากแม่ที่เป็นชาวอาฟริกันอเมริกันหรือโดมินิกัน โดยผลสุดท้ายคัดเลือกมา 40 คน ได้แก่
-กลุ่มสัมผัสเยอะ 20 คน มาจากแม่ที่มีระดับ Chlorpyrifos (CPF) ในเลือดสูง(แต่ยังไม่ถึงระดับอันตราย) คือมากกว่า 4.39 พิโคกรัม/กรัม สารนี้มาจากการใช้ในครัวเรือนคือฆ่าแมลงในบ้าน แม่จะต้องไม่มีการสัมผัสกับควันบุหรี่ และมีระดับของสารไฮโดรคาร์บอนชนิด PAH ต่ำมาก
-กลุ่มสัมผัสน้อย 20 คน แม่มีระดับ CPF น้อยกว่ากลุ่มแรก ไม่มีประวัติการได้รับควันบุหรี่และ PAH น้อยเช่นกัน (คอนเฟิร์มโดยการตรวจเลือดจากสายสะดือ)
เด็กเหล่านี้ทุกคนมีอายุประมาณ 8 ปี ทุกคนได้ทำ MRI และเอา MRI ของคนที่มีขนาดสมองกลางๆ มาเป็นมาตรฐาน
ระดับของสารเคมีต่าง ๆ นั้นวัดไว้ระหว่างคลอดเมื่อแปดปีก่อน โดยใช้เลือดจากสายสะดือ
เด็กทุกคนได้รับการวัดหาสารตะกั่ว ซึ่งพบว่าต่ำมาก คือประมาณ 1 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตรเศษๆ เพราะสารตะกั่วเป็นสารที่มีผลต่อสมองคล้ายกัน
ผลการเปรียบเทียบขนาดสมองของสองกลุ่มจาก MRI
ขนาดสมองโดยทั่วไปไม่ต่างกัน (1,257.2 ±103.5 vs. 1,247.9 ± 77.6 ลูกบาศก์เซนติเมตร) แต่ต่างกันที่รายละเอียดคือกลุ่มที่แม่สัมผัสสาร CPF เยอะจะมีสมองส่วน temporal ทั้งสองซีก ส่วน parietal และสมองซีกขวาส่วนหน้าหลายจุดโตขึ้น
สมองส่วนที่โตนี้มาจากส่วนสีขาว (ใยประสาท - Axon) ไม่ใช่ส่วนของตัวเซลล์ ซึ่งงานวิจัยอีกชุดกล่าวว่าความผิดปกตินี้เกิดจากการที่มีแผลเป็นในสมอง การที่เยื่อหุ้มเซลล์ประสาทหนาขึ้นและมีปริมาณเซลล์เยื่อหุ้มเพิ่มขึ้น
พบว่าการโตของสมองส่วนหน้าสัมพันธ์กับขนาดของคลอร์ไพริฟอสที่ตรวจพบในสายสะดือ
(คือโตแล้วไม่ดี)
ภาพนี้เป็นการเทียบกับสมองขนาดมาตรฐาน (ประมาณว่าเป็นสมองของคนที่สัมผัสสารกลางๆ) สีแดงและเหลือง แสดงส่วนที่ใหญ่ขึ้น ซึ่งมักเป็นในคนที่ได้รับสารเยอะ ส่วนสีน้ำเงินหรือม่วงเป็นสมองส่วนที่เล็กลง ซึ่งมักพบในสมองของคนที่ได้รับสารน้อย
ผลต่อ IQ ของเด็ก
พบว่าในกลุ่มที่สัมผัสสารน้อย IQ สัมพันธ์กับขนาดของสมอง คือสมองใหญ่ขึ้นก็ฉลาดขึ้น แต่กลุ่มสัมผัสเยอะยิ่งสมองใหญ่ขึ้นจะฉลาดน้อยลง
วิธีดูง่ายๆ คือในกราฟเกือบทุกอัน เว้นอันล่างซ้าย กลุ่มเส้นสีเขียว (ได้รับสารน้อย) ถ้าสมองใหญ่ขึ้น(Distance มากขึ้น) IQ จะสูงขึ้น แต่กลุ่มสีชมพู (เด็กที่แม่ได้รับสารเยอะ) ถ้าสมองใหญ่ขึ้น IQ จะน้อยลง (เพราะสมองใหญ่จากความ “บวมและฟ่าม” ดังที่อธิบายไปแล้ว
ผลต่อเพศสภาพ
ขอให้ดูจากกราฟที่สอง(ในกรอบสีแดง) ซึ่งมาจาก Inferior Parietal lobe สมองของเด็กผู้ชายที่แม่สัมผัสสารเยอะ (แท่งเหลืองขวา) จะคล้ายสมองของเด็กผู้หญิงในกลุ่มที่แม่ได้รับสารน้อย (แท่งแดงซ้าย) เห็นชัดจาการที่ขาเชื่อมกราฟตัดกันเป็นรูปตัว X ดูคล้ายกับว่าสารคลอร์ไฟริฟอสทำให้มีเพศสภาพผิดปกติ แต่นักวิจัยยังไม่ถึงกับสรุปชัดๆ
คนไทยมีระดับของสารคลอร์ไพริฟอสในเลือดสูงแค่ไหน
เราไม่มีข้อมูลสามารถแยกเป็นสารแต่ละตัวได้ ภาพรวมคือคนไทยถึง 1/3 มีสารกำจัดแมลงในเลือดสูง เช่นในครอบครัวของคุณอย่างน้อยก็ต้องมีคนหนึ่ง โดยเทียบเคียงกับระดับของเอนไซม์ Acetyl Cholinesterase ในเลือด คือถ้ามีสารกำจัดแมลงพวกออร์กาโนฟอสฟอรัสและคาร์บาเมตในเลือดมาก ก็จะมีเอนไซม์ตัวนี้น้อยลง
https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/report.php?source=pformated/format1envocc.php&cat_id=f16421e617aed29602f9f09d951cce68&id=dd45886fb33ececf637145b7561ec244
ผลการตรวจเลือดประชากรในปี 2561 จะเห็นว่าพวกมีความเสี่ยง(สีชมพู)และไม่ปลอดภัย(แดง)รวมกันประมาณ 33% หรือ 1/3 ซึ่งเป็นค่าที่สูงคงที่มาหลายปีแล้ว
ผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อสังคมเป็นอย่างไร
คลอร์ไฟริฟอส เป็นสารกำจัดศัตรูพืชชนิดหนึ่งที่พบการตกค้างมาก โดยเฉพาะในพริก
จากงานของ Dr.Rauh สมองส่วนที่ได้รับผลกระทบจากคลอร์ไพริฟอส คือส่วนที่ควบคุมสติปัญญา ความยับยั้งชั่งใจ และอารมณ์ รวมทั้งเพศสภาพ ดังนั้นสังคมที่เต็มไปด้วยประชากรที่มีสารพิษในระดับสูง น่าจะหัวร้อน ขาดความยับยั้งชั่งใจ ชอบหาซื้อไม้เบสบอลมาตีกัน ไม่ฉลาด ร่วมกับอาการที่น่ารำคาญเช่นเวียนหัว ปวดหัว ฯลฯ
ทำไมจึงมีการเสนอให้แบนสารกำจัดศัตรูพืชสามชนิด กรณีศึกษาเรื่องคลอร์ไพริฟอส
แบ่งเป็นสารกำจัดวัชพืช 119,971 ตัน สารกำจัดแมลง 12,927 ตัน สารกำจัดเชื้อรา 11,088 ตัน และสารอื่นๆ 5,560 ตัน
ถ้ารวมกัน 6 ปี คือ 2553-2558 จะได้ประมาณ 886,580 ตัน ถ้าเอาใส่ขวดน้ำขนาดเล็ก 500 มล. สามารถเรียงกันไปจนถึงดวงจันทร์ได้
สารเหล่านี้ทับถมกันในสิ่งแวดล้อม บางส่วนอาจสลายตัวไป แต่ทุกปีจะมีการเติมสารลงไปในสิ่งแวดล้อมปีละแสนตันเศษ
วันนี้จะขอเล่าเฉพาะเรื่องคลอร์ไฟริฟอสซึ่งเป็นสารกำจัดแมลงตัวหนึ่ง แม้จะมีการนำเข้าน้อยกว่าสารกำจัดวัชพืชมาก แต่มีการศึกษาค่อนข้างละเอียด
เหตุผลเริ่มต้นของการเสนอให้แบน มาจากงานวิจัยที่ดีที่สุดงานหนึ่ง คืองานของ Dr.Rauh จากมหาวิทยาลัยโคลัมเบียในสหรัฐ เป็นงานวิจัยที่ทุกอย่างละเอียดมาก เน้นการเจาะเลือด ทดสอบไอคิว จนถึงสแกนสมอง ทุกอย่างเป็น Objective ไม่เน้นแบบสอบถาม อ่านต้นฉบับได้ที่ http://www.pnas.org/content/109/20/7871
Dr.Virginia Rauh
ดร.เวอร์จิเนีย รอฮ์ ทำการศึกษาเด็กจำนวน 369 คน ซึ่งมาจากแม่ที่เป็นชาวอาฟริกันอเมริกันหรือโดมินิกัน โดยผลสุดท้ายคัดเลือกมา 40 คน ได้แก่
-กลุ่มสัมผัสเยอะ 20 คน มาจากแม่ที่มีระดับ Chlorpyrifos (CPF) ในเลือดสูง(แต่ยังไม่ถึงระดับอันตราย) คือมากกว่า 4.39 พิโคกรัม/กรัม สารนี้มาจากการใช้ในครัวเรือนคือฆ่าแมลงในบ้าน แม่จะต้องไม่มีการสัมผัสกับควันบุหรี่ และมีระดับของสารไฮโดรคาร์บอนชนิด PAH ต่ำมาก
-กลุ่มสัมผัสน้อย 20 คน แม่มีระดับ CPF น้อยกว่ากลุ่มแรก ไม่มีประวัติการได้รับควันบุหรี่และ PAH น้อยเช่นกัน (คอนเฟิร์มโดยการตรวจเลือดจากสายสะดือ)
เด็กเหล่านี้ทุกคนมีอายุประมาณ 8 ปี ทุกคนได้ทำ MRI และเอา MRI ของคนที่มีขนาดสมองกลางๆ มาเป็นมาตรฐาน
ระดับของสารเคมีต่าง ๆ นั้นวัดไว้ระหว่างคลอดเมื่อแปดปีก่อน โดยใช้เลือดจากสายสะดือ
เด็กทุกคนได้รับการวัดหาสารตะกั่ว ซึ่งพบว่าต่ำมาก คือประมาณ 1 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตรเศษๆ เพราะสารตะกั่วเป็นสารที่มีผลต่อสมองคล้ายกัน
ผลการเปรียบเทียบขนาดสมองของสองกลุ่มจาก MRI
ขนาดสมองโดยทั่วไปไม่ต่างกัน (1,257.2 ±103.5 vs. 1,247.9 ± 77.6 ลูกบาศก์เซนติเมตร) แต่ต่างกันที่รายละเอียดคือกลุ่มที่แม่สัมผัสสาร CPF เยอะจะมีสมองส่วน temporal ทั้งสองซีก ส่วน parietal และสมองซีกขวาส่วนหน้าหลายจุดโตขึ้น
สมองส่วนที่โตนี้มาจากส่วนสีขาว (ใยประสาท - Axon) ไม่ใช่ส่วนของตัวเซลล์ ซึ่งงานวิจัยอีกชุดกล่าวว่าความผิดปกตินี้เกิดจากการที่มีแผลเป็นในสมอง การที่เยื่อหุ้มเซลล์ประสาทหนาขึ้นและมีปริมาณเซลล์เยื่อหุ้มเพิ่มขึ้น
พบว่าการโตของสมองส่วนหน้าสัมพันธ์กับขนาดของคลอร์ไพริฟอสที่ตรวจพบในสายสะดือ
(คือโตแล้วไม่ดี)
ภาพนี้เป็นการเทียบกับสมองขนาดมาตรฐาน (ประมาณว่าเป็นสมองของคนที่สัมผัสสารกลางๆ) สีแดงและเหลือง แสดงส่วนที่ใหญ่ขึ้น ซึ่งมักเป็นในคนที่ได้รับสารเยอะ ส่วนสีน้ำเงินหรือม่วงเป็นสมองส่วนที่เล็กลง ซึ่งมักพบในสมองของคนที่ได้รับสารน้อย
ผลต่อ IQ ของเด็ก
พบว่าในกลุ่มที่สัมผัสสารน้อย IQ สัมพันธ์กับขนาดของสมอง คือสมองใหญ่ขึ้นก็ฉลาดขึ้น แต่กลุ่มสัมผัสเยอะยิ่งสมองใหญ่ขึ้นจะฉลาดน้อยลง
วิธีดูง่ายๆ คือในกราฟเกือบทุกอัน เว้นอันล่างซ้าย กลุ่มเส้นสีเขียว (ได้รับสารน้อย) ถ้าสมองใหญ่ขึ้น(Distance มากขึ้น) IQ จะสูงขึ้น แต่กลุ่มสีชมพู (เด็กที่แม่ได้รับสารเยอะ) ถ้าสมองใหญ่ขึ้น IQ จะน้อยลง (เพราะสมองใหญ่จากความ “บวมและฟ่าม” ดังที่อธิบายไปแล้ว
ผลต่อเพศสภาพ
ขอให้ดูจากกราฟที่สอง(ในกรอบสีแดง) ซึ่งมาจาก Inferior Parietal lobe สมองของเด็กผู้ชายที่แม่สัมผัสสารเยอะ (แท่งเหลืองขวา) จะคล้ายสมองของเด็กผู้หญิงในกลุ่มที่แม่ได้รับสารน้อย (แท่งแดงซ้าย) เห็นชัดจาการที่ขาเชื่อมกราฟตัดกันเป็นรูปตัว X ดูคล้ายกับว่าสารคลอร์ไฟริฟอสทำให้มีเพศสภาพผิดปกติ แต่นักวิจัยยังไม่ถึงกับสรุปชัดๆ
คนไทยมีระดับของสารคลอร์ไพริฟอสในเลือดสูงแค่ไหน
เราไม่มีข้อมูลสามารถแยกเป็นสารแต่ละตัวได้ ภาพรวมคือคนไทยถึง 1/3 มีสารกำจัดแมลงในเลือดสูง เช่นในครอบครัวของคุณอย่างน้อยก็ต้องมีคนหนึ่ง โดยเทียบเคียงกับระดับของเอนไซม์ Acetyl Cholinesterase ในเลือด คือถ้ามีสารกำจัดแมลงพวกออร์กาโนฟอสฟอรัสและคาร์บาเมตในเลือดมาก ก็จะมีเอนไซม์ตัวนี้น้อยลง
https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/report.php?source=pformated/format1envocc.php&cat_id=f16421e617aed29602f9f09d951cce68&id=dd45886fb33ececf637145b7561ec244
ผลการตรวจเลือดประชากรในปี 2561 จะเห็นว่าพวกมีความเสี่ยง(สีชมพู)และไม่ปลอดภัย(แดง)รวมกันประมาณ 33% หรือ 1/3 ซึ่งเป็นค่าที่สูงคงที่มาหลายปีแล้ว
ผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อสังคมเป็นอย่างไร
คลอร์ไฟริฟอส เป็นสารกำจัดศัตรูพืชชนิดหนึ่งที่พบการตกค้างมาก โดยเฉพาะในพริก
จากงานของ Dr.Rauh สมองส่วนที่ได้รับผลกระทบจากคลอร์ไพริฟอส คือส่วนที่ควบคุมสติปัญญา ความยับยั้งชั่งใจ และอารมณ์ รวมทั้งเพศสภาพ ดังนั้นสังคมที่เต็มไปด้วยประชากรที่มีสารพิษในระดับสูง น่าจะหัวร้อน ขาดความยับยั้งชั่งใจ ชอบหาซื้อไม้เบสบอลมาตีกัน ไม่ฉลาด ร่วมกับอาการที่น่ารำคาญเช่นเวียนหัว ปวดหัว ฯลฯ