ธรรมเป็นuniverse ย่อลงมาคือ"จิต" จิตที่เป็นผู้เห็นธรรม อันมีเพียงผู้ดูกับอาการ 2อย่าง
1.ผู้ดูคือผู้เห็นในทุกอาการทางขันธ์5 ทั้งภายนอก ภายในและตัวจิตเอง
2.อาการทางขันธ์5คือไม่ว่ายืนเดินนั่งนอน ขยับเคลื่อนไหว คิดให้มีผู้ดูอยู่
อาการคืออารมณ์ เป็นอาการปรมัตถ์ จะไม่ตัวตนในผู้รู้ ผู้ดู ทั้งผู้รู้ ผู้ดู จึงเป็นดังพยัพแดด
    ธรรมทุกขณะจึงย่อลงมาได้2ข้อ ไม่พ้น2ข้อนี้  ทำตรงนี้ให้เจริญ จิตก็เป็นมรรคไปทุกขณะ