การเจริญอานาปานสติตามแบบพระพุทธเจ้าสอน คือ การมีสติรู้ลมหายใจ เข้า-ออก รู้ลมสั้น ลมยาว ลมหยาบ ลมละเอียด ให้จิตสงบเป็นปฐมฌานขึ้นไป ยิ่งถึงฌาน 4 หรืออรูปฌานจิตจะยิ่งมีกำลังมาก

เมื่อจิตถอนจากความสงบ ให้พิจารณาขันธ์ 5 คือ รูป (กาย) เวทนา (ความสุข ความทุกข์) สัญญา (ความจำ) สังขาร (ความคิดปรุงแต่ง) วิญญาณ (อาการรู้ของจิตผ่าน ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ) ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา เกิดขึ้น ตั้งอยู่และแตกสลายไป ทำแบบนี้อยู่เนืองๆ

รู้เพียงเท่านี้ ก็เพียงพอต่อการปฏิบัติแล้ว หมั่นปฏิบัติเพียงเท่านี้ทำให้มากๆ จะเกิดมรรค เกิดผลแล้ว หากเกิดสภาวะธรรมอันใดที่ไม่เคยเจอมาก่อน ก็นำไปเรียนถามครูบาอาจารย์พระอริยสาวกของพระพุทธเจ้า