นักปฏิบัติเมื่อเจริญอานาปานสติจนถึงจุดหนึ่งเมื่อจิตรวมเป็นสัมมาสมาธิ ระดับจตุถฌาน จิตจะหมุนรวมหดเล็กเหมือนด้ายทะลุรูเข็ม เหมือนจิตพุ่งทะลุรูหนอนเข้าสู่ภูมิวิปัสสนา จะปรากฏนิมิตโลกธาตุ วัฏสงสาร เกิดขึ้

พระพุทธเจ้าทรงตรัสว่า ภพชาติ เป็นสิ่งที่น่ารังเกียจ เหตุเพราะ จิตที่ถูกอวิชชา (ความไม่รู้) และกิเลสครอบงำจนมืดบอด ดำสนิท จึงเกิดสังขาร คือ ความคิดปรุงแต่ง จึงเกิดวิญญาณ คือ อาการรู้ของจิตผ่านอายตนะทั้

ตอนผมบวชเป็นพระศึกษาธรรมกับหลวงปู่จันทร์เรียน วัดถ้ำสหายเมื่อปี 2559 ผมปฏิบัติอานาปานสติจนถึง ฌาน 4 เห็นขันธ์ 5 ไม่ใช่เรา เป็นธาตุ 4 คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ มาประชุมกัน เกิดขึ้นและแตกสลายไป โดยไม่เคยท่องตำร

อวิชชามันฉลาดหลอกให้จิตหลงยึดขันธ์ 5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นตัวเราของเรา คนทั่วไป 90% ที่ไม่ได้ศึกษาหลงยึดว่า รูป (กาย) เป็นตัวเรา เป็นจิต นักท่องตำราที่ขาดการปฏิบัติหลงยึดวิญญาณเป็นตัว

สรรพสัตว์และวัฏสงสาร เกิดจากธาตุ 4 คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ มาประชุมกันเกิดเป็นขันธ์ 5 แล้วมีธาตุรู้ที่มีเชื้ออวิชชาหรือจิตมาครอง เวียนว่าย ตายเกิดไม่มีที่สุด เรียกว่า สัตว์ ธาตุทั้ง 6 เป็นอสังขตธาตุ อสังขต

เป็นที่ถกเถียงกันไม่จบไม่สิ้นระหว่างฝ่ายปริยัติที่ขาดการปฏิบัติ กับครูบาอาจารย์ที่เชี่ยวชาญทั้งปริยัติ ปฏิบัติและปฏิเวธ เช่น สมเด็จญาณ ประธานสังคายนาครั้งที่ 11 และองค์หลวงตามหาบัว ปริยัติที่ขาดการปฏ

มีสติระลึกรู้ลมหายใจเข้าออก มีจิตนึกตึกตรองรู้ว่าลมเข้า ลมออก ลมสั้น ลมยาว ลมหยาบ ลมละเอียด เรียกว่า วิตก มีสติใคร่ครวญรู้ว่าลมเข้า ลมออกแล้ว เรียกว่า วิจารณ์ เมื่อมีสติรู้ลมหายใจ เกิดวิตก วิจารต่อเนื

เมื่อเจริญสมถสมาธิจนถึง สัมมาสมาธิ คือ ฌาน 1 ขึ้นไป ให้เจริญวิปัสสนา พิจารณาให้จิตเบื่อหน่าย คลายกำหนัดในขันธ์ 5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา จิตวิมุติหลุดพ้

ตายแล้วเกิดใหม่ หรือขาดสูญ? ตามแนวทางพระพุทธศาสนา ในพระพุทธศาสนา "ความตาย" ไม่ได้หมายถึงการสิ้นสุดทั้งหมด แต่เป็นกระบวนการเปลี่ยนผ่านจากชีวิตหนึ่งไปสู่ชีวิตใหม่&nbs