ปกติเรามักจะได้ยินคนพูดถึงมารยาทในการใช้ช้อนหรือตะเกียบกินข้าว   อะไรควรทำ  อะไรไม่ควรทำ  แบบไหนถือว่าเสียมารยาท

แต่ผมอยากทราบว่าถ้าใช้มือปั้นข้าวเหนียวแบบคนเหนือหรือคนอีสาน  แบบไหนถือว่าถูกต้อง  แบบไหนถือว่าไม่มีมารยาทและไม่ควรทำครับ

เมื่อไม่นานมานี้ผมได้มีโอกาสไปเที่ยวบ้านเพื่อนที่จังหวัดอุบล  ฐานะทางบ้านดีประมาณหนึ่ง  เพราะพ่อแม่เพื่อนรับราชการ  บ้านอยู่ในเมือง  ที่บ้านเขาไม่ได้กินข้าวเหนียวทุกมื้อ  
แต่วันที่กินข้าวเหนียวที่ผมสังเกตมาคือ  แต่ละคนจะมีจานหรือถ้วยส่วนตัวเพื่อใส่ข้าวเหนียว  แล้วก็จะมีช้อนส่วนตัวคนละคัน   ยกตัวอย่างในมื้อนั้นที่ผมจำได้คือมีทั้งน้ำพริก  แกง  ต้ม  หมูทอด  ผมจะไล่ทีละอย่างนะครับว่าเขากินกันอย่างไร  
น้ำพริก, ผมเห็นเพื่อนใช้มือปั้นข้าวเหนียวแล้วจ้ำในถ้วยน้ำพริกได้เลย  แต่แม่เพื่อนใช้ช้อนกลางตักน้ำพริกมาใส่ในถ้วยตนเองแล้วค่อยจ้ำ  ส่วนผมไม่ได้ใช้มือปั้นข้าวเหนียว  แต่ใช้ช้อนตักข้าวเหนียวในจานตนเองและใช้ช้อนกลางตักน้ำพริกมาใส่ในจานตนเอง
หมูทอด, เห็นทุกคนใช้มือหยิบได้เลย
แกง, ใช้ช้อนกลางตักมาใส่ถ้วยตนเอง
ต้ม, ใช้ช้อนกลางตักมาใส่ถ้วยตนเอง

ส่วนมื้อที่กินข้าวสวยก็กินเหมือนคนภาคกลางปกติ  คือมีช้อนกลาง  จานส่วนตัว  เป็นต้น

ส่วนคนอีสานที่เป็นชาวไร่ชาวสวนผมไม่แน่ใจว่าเขากินแบบครอบครัวเพื่อนผมไหม

ส่วนคนเหนืออันนี้ผมไม่เคยเห็นกับตาว่าเขากินอย่างไร  แต่เคยมีเพื่อนคนหนึ่งเป็นคนเชียงราย  เขาบอกว่าสมัยก่อน(๓๐กว่าปี)ที่บ้านเขาเวลากินข้าวเหนียวจะไม่ค่อยถูกต้องตามมารยาทเท่าไหร่  และไม่ถูกสุขอนามัย(อันนี้เขาบอกเองนะ)  คือมีแค่จานที่เป็นส่วนตัวคนละใบ  นอกนั้น เช่น แกง  ต้ม  ผัด  ทอด  หรืออะไรก็ตามจะมีช้อนแค่คันเดียวแล้วใช้หมุนเวียนกันไป  บางคนปั้นข้าวเหนียวแล้วจ้ำลงในแกงแล้วข้าวก็ตกลงไปในชามทำให้ดูไม่น่ากิน  แต่ปัจจุบันเขาบอกไม่ทำแบบนั้นแล้ว  เพราะครูที่โรงเรียนสอนให้ใช้ช้อนกลาง

แต่สิ่งที่ผมไม่ยินและพบเห็นมานี้ผมไม่ได้เอามาตัดสินนะว่าดีหรือไม่ดี  และไม่ได้เหมารวมด้วย  ผมจึงอยากทราบว่าที่บ้านใครที่เวลากินข้าวเหนียว  กินกันอย่างไร  มีอะไรที่ควรระวังหรือข้อห้ามอะไรเป็นพิเศษไหม  ผมอยากรู้เฉย ๆ ครับ  เผื่อมีโอกาสไปบ้านคนอื่นอีกจะได้ทำตัวถูก