เราจะได้ยินอยู่ติดหูว่า "สัตว์ทั้งหลายผู้มีอวิชชาเป็นเครื่องกางกั้น มีตัณหาเป็นเครื่องประกอบไว้ ท่อง เที่ยวไปมาอยู่จะกระทำที่สุดทุกข์ได้"

บางครั้ง ก็กล่าวว่าสัตว์โลกผู้เที่ยวไปในวัฏสงสาร โดยมี อวิชชาเป็นเครื่องกางกั้น มีตัณหาเป็นเครื่องประกอบ

คำว่าสัตว์โลก ในที่นี้หมายถึงอะไร

ผมเคยพูดว่า ในตัวเรานี้ ประกอบด้วย จิต เจตสิก รูป นิพพาน
ถ้าเราคิดก็ควรคิดในกรอบนี้ มีคนท้วงว่า ผมเผด็จการ 
ก็อันที่จริง ผมไม่บังคับใครว่าจะตอบอย่างไร

ผมไม่เคยได้ยินคำสอนให้เราพิจารณา ให้พ้นจากตัวเรา เช่น ให้ไปพิจารณา แม่น้ำภูเขา สิ่งของใช้เสื้อผ้า แก้วน้ำ
การปฏิบัติธรรม ท่านก็ให้พิจารณา อยู่ในกรอบนี้
อย่าง การพิจารณาว่า ไม่มีตนในขันธ์ห้า ไม่มีขันธ์ห้าในตน  ก็พิจารณา ตน กับขันธ์ห้า
ขันธ์ห้าก็คือ จิต เจตสิก รูป  อันนี้เป็นสิ่งที่คุ้นกันดี

ครับ อยากฟังคำตอบ  อะไรก็ได้
สิ่งนี้ถือว่า เป็นหัวใจศาสนาเหมือนกัน

อวิชชากั้นสิ่งได  ตันหาเกิดกับสิ่งได  ประมาณนี้ครับ

ขอบคุณครับ