ปฏิจจสมุปบาทธรรม
ในกายและจิตที่ตถาคตกล่าวมา
จะไปเกิดตามต้นไม้ ตามป่า ตามเขาไม่ได้
ต้องเกิดที่สัตว์เท่านั้น
เพราะมีรูป มีเวทนา มีสัญญา มีสังขาร มีวิญญาณ มีขันธ์5ครบ
จึงจะเรียกว่า ปฏิจจสมุปบาทธรรม
เพราะจิตมีอวิชชา
อวิชชาต้องเกิดที่จิตเท่านั้น
เพราะอวิชชาคือเจตสิค ตัวโมหะ
โมหะคือความหลง ความโง่ ความไม่รู้
เจตสิคเกิดที่จิตดับที่จิต
เพราะอวิขขาเกิดที่จิต ทำให้เกิดสังขาร
คือจิตคิด จิตนึก จิตจำ จิตรับรู้
สั่งให้กายทำ เกิดกายกรรม วจีกรรม มโนกรรม
ทำให้เกิดวิญญาณ
วิญญาณ ธิติ มี4อย่างคือ
วิญญาณจะตั้งอยู่ได้ที่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร
และรูปเวทนาสัญญา สังขาร ก็เกิดที่จิต
ฉนั้นจิตเป็นต้นกำเนิดของขันธ์5 ไม่ใช่วิญญาณ
เพราะวิญญาณ ต้องอาศํยสังขารเกิด
ซึ่งสังขารเป็นเจตสิคต้องอาศัยจิตเกิด
ฉนั้น จิตเป็นผู้ให้เกิดทั้งสังขาร วิญญาณ
เวทนา สัญญา รูป