หลังจากฝรั่งเศสคืนจังหวัด จันทบุรี จังหวัดตราด และอำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ให้อยู่ในอ้อมกอดของไทยสยาม หลังจากการแลกเปลี่ยนดินแดนอดีตประเทศราชบางส่วนไปให้แก่อาณานิคมฝรั่งเศสไป
คำถามก็คือ
1.ทำไมรัฐบาลไทยในขณะนั้นไม่เจรจาขอเมืองปัจจันตคีรีเขตรคืนมาพร้อมๆกับจังหวัดตราดในขณะนั้น เพราะเป็นหนึ่งในจังหวัดของไทยในขณะนั้นเหมือนกัน? หรือเป็นพราะไทยได้ยุทธศาสตร์และชัยภูมิที่เหมาะสมที่สุดแล้ว ไทยจึงไม่สนใจทวงคืนอีก อันนี้พอจะมีส่วนเกี่ยวข้องไหม
2. เมืองนี้มีความสำคัญจริงๆมากน้อยแค่ไหน นอกจากเป็นจังหวัดที่มีแต่คนไทยเกือบล้วนๆ และเป็นเมืองหน้าด่านชายฝั่งทะเล?
3. หลังจากไทยได้จันทบุรี ตราด และ ด่านซ้าย คืนมาแล้ว รัชกาลที่ 5 ก็ดี รัฐบาลไทย ก็ดี หรือแม้กระทั่งประชาชนคนไทยเราในสมัยนั้นก็ดี เสียใจ เสียดาย มากน้อยแค่ไหนที่จะไม่ได้เมืองเกาะกงส่วนใหญ่ในขณะนั้นกลับคืนมา ต้องจำใจปล่อยให้เมืองนี้ถูกกลืนกลายเป็นเมืองเขมรไป?
3. จะเป็นไปได้ไหมว่า อาณานิคมฝรั่งเศสในขณะนั้นต้องการที่จะยึดเกาะกงต่อไปเพื่อใช้ในการต่อรองในการแลกดินแดนอื่นๆของไทยเหมือนที่ทำกับจันทบุรี และก็ตราด?
สงสัยเรื่องจังหวัด "ปัจจันตคีรีเขตร" อดีตจังหวัดชายแดนของไทยสยาม (อีกครั้งหนึ่ง.)