ช่วงสมัยล่าอาณานิคมสมัยรัชกาลที่ 5 มีเมืองเกาะกงเดิมที่รัชกาลที่ 4 ทรงแยกออกมาจากจังหวัดตราดและตั้งคู่ให้คล้องจองกับจังหวัด "ประจวบคีรีขันธ์" ในปี 2398 นั่นก็คือ ปัจจันตคีรีเขตร" นั่นเอง ซึ่งจังหวัดปัจจันตคีรีเขตร" นี้เอง ซึ่งในขณะนั้นจังหวัดปัจจันตคีรีเขตรนี้ มีอาณาเขตรปกครองตั้งแต่อำเภอคลองใหญ่ จังหวัดตราดในปัจจุบันลงไป แน่นอนว่า เป็นจังหวัดที่มีแต่คนพูดภาษาไทยแทบล้วนๆเช่นเดียวกับจังหวัดอื่นๆที่อยู่ในควบคุมของไทยเช่น ระยอง, จันทบุรี, ตราด ฯลฯ แต่สมัยต่อมา ในปี 2450 ไทยสยามจำต้องเอาเมืองประเทศราชกัมพูชาตะวันตกคือ พระตะบอง (Battambang) เสียมราฐ (Siem Reap) และศรีโสภณ (Sisophon) ไปแลกจังหวัดตราดทั้งจังหวัด, และอำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย คืนมาจากอาณานิคมฝรั่งเศส เหลือแต่ปัจจันตคีรีเขตร ที่อาณาคมฝรั่งเศสยังยึดเอาไว้แล้วกลายเป็นของกัมพูชาจนปัจจุบัน (ยกเว้นอำเภอคลองใหญ่ จังหวัดตราด ที่ถูกรวมอยู่ในจังหวัดตราดในปัจจุบัน อยากทราบว่า กัมพูชาเปลียนชื่อเมือง ปัจจันตคีรีเขตร กลับเป็น เกาะกง ตั้งแต่เมื่อไหร่? ทำไมไม่คงชื่อจังหวัดและอำเภอต่างๆแบบที่สมัยที่ไทยยังปกครองพื้นที่ตรงนี้ทั้งๆที่ไทยเราก็ใช้ชื่อนี้มานานพอสมควร?
เขมรเปลี่ยนชื่อเมืองปัจจันตคีรีเขตรกลับไปเป็น "เกาะกง" ตั้งแต่เมื่อไหร่? และเพราะอะไร?