เพราะมีจิต จึงมีมโน จึงมีวิญญาณ
เพราะมีผู้รู้(จิต) จึงต้องมี ทางเข้าถึงผู้รู้(มโน)
และต้องมีการไปรู้(วิญญาณ)ทางอายตนะ
ธาตุรู้(จิต)ไม่เกิดดับ แต่ประตูที่เข้าถึงผู้รู้(มโน)
ต้องมีการเปิดปิด(เกิดดับ)เมื่อวิญญาณไปรับอารมณ์มา
ตามอายตนะ ตาหูจมูกลิ้นกายใจ
มโนก็เปิดรับอารมณ์
วิญญาณรับมาทางตามโนก็เปิดรับอารมณ์ทางตา
แล้วก็ปิดรับอารมณ์ทางตาก็ดับไป

วิญญาณรับมาทางหู มโนก็เปิดรับอารมณ์ทางหู
แล้วก็ปิดรับ อารมณ์ทางหูก็ดับไป

วิญญาณรับมาทางจมูก มโนก็เปิดรับอารมณ์ทางจมูก
แล้วก็ปิดรับ อารมณ์ทางจมูกก็ดับไป 

วิญญาณรับมาทางลิ้น มโนก็เปิดรับอารมณ์ทางลิ้น
แล้วก็ปิดรับ อารมณ์ทางลิ้นก็ดับไป 

วิญญาณรับมาทางกาย มโนก็เปิดรับอารมณ์ทางกาย
แล้วก็ปิดรับ อารมณ์ทางกายก็ดับไป

วิญญาณรับมาทางใจ มโนก็เปิดรับอารมณ์ทางใจ
แล้วก็ปิดรับ อารมณ์ทางใจก็ดับไป

จิตบ้างมโนบ้าง วิญญาณบ้าง
ทำหน้าที่ต่างกันไปเพราะจิตรับอารมณ์ได้ครั้งละอย่าง
รับทางตาได้ก็รับทางอื่นไม่ได้
รับทางหูได้ก็รับทางตาไม่ได้
จะสลับการรับรู้อารมณ์ไปแบบนี้ตลอดเวลา
ในขณะที่ขันธ์5ยังทำงาน
อยู่ที่สติระลึกรู้ที่ไหนใน
กาย เวทนา จิต ธรรม