พิจารณาธรรมทั้งหลายที่เป็น นามสภาวะกิเลส-รูปวัตถุกาม
ตรึกตรอง เปรียบเทียบ ตามเห็นการเกิดจิตอกุศล14 (ส่วนที่สุดสองอย่าง)
1.นามสัญชาตญาณนึกคิด กิเลส 2.รูปร่างกาย พูดทำเลี้ยงชีพทางโลก แสวงหาวัตถุ กาม (ตัณหา3 อุปาทาน4 อวิชชา)
เกิดสภาวะ เจตนา เป้าหมาย หรืออารมณ์ความรู้สึก สืบต่อ ความเชื่อความเห็น นิสัย สันดาน(สัญชาตญาณ)
คือ วิญญาณผู้มีกิเลส ไม่มีรูปร่างกายหยาบ จึงไม่มีกาม เกิดอาศัยในภพ3 (สวรรค์ นรก โลก
ภูมิ ฐานะ ความเป็นอยู่ อำนาจบารมี เกิดตามความยึดมั่นในอารมณ์ ที่เกิดบ่อยเป็นนิสัย สันดาน ในตอนที่เป็นคน)

อารมณ์สุดท้ายก่อนตาย นำไปสู่ภพ
อารมณ์ที่เกิดบ่อยเป็นนิสัย สันดาน นำไปสู่ภูมิ และ เป็นตัวบอกระยะเวลาในการอาศัยในภพ ภูมิ นั้นๆ

อารมณ์ความรู้สึก ความเชื่อความเห็น จิตอกุศล14 (ส่วนที่สุดสองอย่าง)
1.วิญญาณโลภแล้วได้ สุขสบายใจ บุญ ผู้มีกิเลสในสวรรค์ เทพเทวดาที่ดี และไม่ดีมารปีศาจ
(โลภแล้วไม่ได้ ได้แล้ว เสื่อมดับไปตามกฎไตรลักษณ์  เกิดจากชรา-มรณะ พร้อมสืบต่อ
2.วิญญาณโกรธ ลำบากใจ บาป ผู้มีกิเลสในนรก เดรัจฉาน และ
วิญญาณหลง ลังเล ห่วงกังวลกลัว หรือหดหู่ ซึมเศร้าเสียใจ ทุกข์ ผู้มีกิเลสในโลก สัมภเวสี(อสุรกาย เปรต) และผู้มีนามกิเลส-รูปกาม คน สัตว์)

สละออก ละวางไว้ และไม่พัวพันในการเวียนว่ายตายเกิดเสื่อมดับอยู่ในอารมณ์ความรู้สึก หรือติดอยู่ในความเชื่อความเห็น
ที่เป็นส่วนที่สุดสองอย่าง นามกิเลส-รูปกาม ด้วยดวงตา ญาณ ปัญญาญาณ(โพธิญาณ)