เพราะอวิชชาเป็นปัจจัย สังขารจึงมี
มีอะไร มี
1.กายสังขาร
2. วจีสังขาร
3. จิตตสังขาร

เพราะสังขารเป็นปัจจัย วิญญาณจึงมี
มีอะไร  มีวิบากกรรม คือ
1.ปุญญาภิสังขาร สภาพที่ปรุงแต่งกรรมฝ่ายดี
2.อปุญญาภิสังขาร สภาพที่ปรุงแต่กรรมฝ่ายชั่ว
3.อาเนญชาภิสังขาร สภาพที่ปรุงแต่งภพอันมั่นคง ไม่หวั่นไหว

เวลาเข้านิโรธ ฌานสมาบัติ
กายสังขารดับ วจีสังขารดับ จิตตสังขารดับ วิญญาณดับ
เวลาออกจากนิโรธสมาบัติ
จิตตสังขารเกิด วิญญาณเกิด วจีสังขารเกิด  กายสังขารเกิด