1.วิญญานเป็นผัสสะกระทบตัวที่นิ่งรู้ภายใน ตัวที่นิ่งรู้แปรเป็นสังขาร เกิดสายปฏิจสทุปบาท
2.ย้อนทวนกระบวนการเพื่อไปหาตัวที่นิ่งรู้ด้วยสติปัฐฐาน
ตัวที่นิ่งรู้คือจิตในความหมายพระท่าน
ตัวที่เป็นผัสสะคือวิญญานเกิดมาแล้วดัยไป แต่ตัวที่นิ่งรู้ ยังไม่มีปัญญาจึงเกิดการปรุงแต่งต่อ เมื่อมีอินทรีน์กล้า เมื่อใดเกิดผัสสะตัวที่นิ่งรู้จะทำงาน(สติ สมาธิ ปัญญา) ตัดผัสสะ วิญญาน(ดับ ไตรลักษณ์)
    ตัวที่นิ่งรู้จึงไม่ใช่วิญญาน  ภาวนาจึงให้รู้จักทั้งวิญญานและตัวที่นิ่งรู้จะเห็นผลของภาวนา(มรรค)