ผมเข้าใจมาตลอดว่า "ทานข้าว" คำว่าทาน มันแปลว่ากิน อาจจะลดมาจาก รับประทานข้าว
แต่พอเปิดพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พุทธศักราช 2554 อธิบายว่า
ทาน ๑, ทาน-
(๑) [ทานะ-, ทานนะ-] น. การให้, มักใช้ประกอบท้ายคำอื่น เช่น ธรรมทาน วิทยาทาน
(๒) น. สิ่งที่ให้ มักหมายถึงเงินหรือสิ่งของที่คนให้แก่คนยากจน, เป็นธรรมข้อ ๑ ในสังคหวัตถุและทศพิธราชธรรม. (ดู สังคหวัตถุและทศพิธราชธรรม).
ความหมายที่เกี่ยวข้อง ดู สังคหวัตถุ ทศพิธราชธรรม
ลูกคำของ "ทาน ๑, ทาน-" คือ ทานกัณฑ์ ทานบดี ทานบารมี ทานมัย ทานาธิบดี
ทาน ๒
ก. ยันหรือรับไว้ เช่น ทานน้ำหนักไม่ไหว, มักใช้เข้าคู่กับคำ ต้าน เป็น ต้านทาน.
ทาน ๓
ก. สอบหนังสือให้ถูกต้องหรือให้ตรงกับต้นฉบับ, ตรวจทาน ก็ว่า.
ซึ่งไม่มีความหมายหมายถึงกินได้เลย เคยเจอผู้ใหญ่บางท่านบอกว่า มันสุภาพกว่า "กินข้าว" (มันไม่สุภาพตรงไหน)
แม้กระทั่งคำอื่น ๆ เช่นคำว่า แdก พจนานุกรมอธิบายว่า
- ๑
(๑) ก. ทำให้แน่น, อัด, ดัน, เช่น ลม-ขึ้นจนแน่นหน้าอก
(๒) (ปาก) ก. กิน
(๓) ก. โกงกิน, (เป็นคำหยาบ)
(๔) ก. กล่าวกระทบกระแทกหรือประชดให้เจ็บใจ, -ดัน ก็ว่า.
ลูกคำของ "- ๑" คือ -ดัน
- ๒
(ถิ่น-อีสาน) น. เรียกปลาที่หมักใส่เกลือโขลกปนกับรำแล้วยัดใส่ไห ว่า ปลา-, ปลาร้า.
หรือคำว่า ยัด
ยัด
(๑) ก. บรรจุหรือใส่สิ่งใดสิ่งหนึ่งโดยอัดดันหรือผลักดันเข้าไป เช่น ยัดที่นอน, บรรจุหรือใส่สิ่งที่ระบุไว้ด้วยอาการเช่นนั้น เช่น ยัดนุ่น ยัดกระสอบ ยัดเข้าห้องขัง, โดยปริยายหมายถึงบรรจุ ใส่ หรือ ให้ โดยอาการคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น เอาเงินยัดให้เป็นสินบน ยัดความรู้ที่ให้โทษเข้าไปในสมอง
(๒) (ปาก) ก. ใช้แทนคำว่า กิน (ใช้ในลักษณะกินอย่างตะกรุมตะกราม ถือว่าเป็นคำหยาบ).
หรือราชาศัพท์ คำว่า เสวย
เสวย ๑
(๑) [สะเหฺวย] (ราชา) ก. กิน เช่น เสวยพระกระยาหาร เสวยพระสุธารส (ข. โสฺวย).
(๒) ก. ครอง เช่น เสวยราชย์. (ข. โสฺวย).
เสวย ๒
[สะเหฺวย] ก. ได้รับ, ได้ประสบ, เช่น เสวยทุกขเวทนา, ได้รับประโยชน์ เช่น เสวยสิทธิ์. (ข. โสฺวย).
ลูกคำของ "เสวย ๒" คือ เสวยกรรม
ซึ่งไม่มีคำว่าทานเลย
**คือถ้าพูดมาก็เข้าใจได้ครับ แต่แบบยังไงอะ มันไม่ถูกะ หรือจะหยวน ๆ ไป (หรือผมเป็นคนเยอะหก็ไม่รู้ 5555)
ทำไมไม่พูดว่า "รับประทานข้าว" แต่ดันไปพูดว่า "ทานข้าว"
แต่พอเปิดพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พุทธศักราช 2554 อธิบายว่า
ทาน ๑, ทาน-
(๑) [ทานะ-, ทานนะ-] น. การให้, มักใช้ประกอบท้ายคำอื่น เช่น ธรรมทาน วิทยาทาน
(๒) น. สิ่งที่ให้ มักหมายถึงเงินหรือสิ่งของที่คนให้แก่คนยากจน, เป็นธรรมข้อ ๑ ในสังคหวัตถุและทศพิธราชธรรม. (ดู สังคหวัตถุและทศพิธราชธรรม).
ความหมายที่เกี่ยวข้อง ดู สังคหวัตถุ ทศพิธราชธรรม
ลูกคำของ "ทาน ๑, ทาน-" คือ ทานกัณฑ์ ทานบดี ทานบารมี ทานมัย ทานาธิบดี
ทาน ๒
ก. ยันหรือรับไว้ เช่น ทานน้ำหนักไม่ไหว, มักใช้เข้าคู่กับคำ ต้าน เป็น ต้านทาน.
ทาน ๓
ก. สอบหนังสือให้ถูกต้องหรือให้ตรงกับต้นฉบับ, ตรวจทาน ก็ว่า.
ซึ่งไม่มีความหมายหมายถึงกินได้เลย เคยเจอผู้ใหญ่บางท่านบอกว่า มันสุภาพกว่า "กินข้าว" (มันไม่สุภาพตรงไหน)
แม้กระทั่งคำอื่น ๆ เช่นคำว่า แdก พจนานุกรมอธิบายว่า
- ๑
(๑) ก. ทำให้แน่น, อัด, ดัน, เช่น ลม-ขึ้นจนแน่นหน้าอก
(๒) (ปาก) ก. กิน
(๓) ก. โกงกิน, (เป็นคำหยาบ)
(๔) ก. กล่าวกระทบกระแทกหรือประชดให้เจ็บใจ, -ดัน ก็ว่า.
ลูกคำของ "- ๑" คือ -ดัน
- ๒
(ถิ่น-อีสาน) น. เรียกปลาที่หมักใส่เกลือโขลกปนกับรำแล้วยัดใส่ไห ว่า ปลา-, ปลาร้า.
หรือคำว่า ยัด
ยัด
(๑) ก. บรรจุหรือใส่สิ่งใดสิ่งหนึ่งโดยอัดดันหรือผลักดันเข้าไป เช่น ยัดที่นอน, บรรจุหรือใส่สิ่งที่ระบุไว้ด้วยอาการเช่นนั้น เช่น ยัดนุ่น ยัดกระสอบ ยัดเข้าห้องขัง, โดยปริยายหมายถึงบรรจุ ใส่ หรือ ให้ โดยอาการคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น เอาเงินยัดให้เป็นสินบน ยัดความรู้ที่ให้โทษเข้าไปในสมอง
(๒) (ปาก) ก. ใช้แทนคำว่า กิน (ใช้ในลักษณะกินอย่างตะกรุมตะกราม ถือว่าเป็นคำหยาบ).
หรือราชาศัพท์ คำว่า เสวย
เสวย ๑
(๑) [สะเหฺวย] (ราชา) ก. กิน เช่น เสวยพระกระยาหาร เสวยพระสุธารส (ข. โสฺวย).
(๒) ก. ครอง เช่น เสวยราชย์. (ข. โสฺวย).
เสวย ๒
[สะเหฺวย] ก. ได้รับ, ได้ประสบ, เช่น เสวยทุกขเวทนา, ได้รับประโยชน์ เช่น เสวยสิทธิ์. (ข. โสฺวย).
ลูกคำของ "เสวย ๒" คือ เสวยกรรม
ซึ่งไม่มีคำว่าทานเลย
**คือถ้าพูดมาก็เข้าใจได้ครับ แต่แบบยังไงอะ มันไม่ถูกะ หรือจะหยวน ๆ ไป (หรือผมเป็นคนเยอะหก็ไม่รู้ 5555)