ไปยึดถือสิ่งใดเข้าเป็นตัวตนเป็นของตนแล้วมันกัดเอา อย่าไปโทษกรรมเก่า บุญเก่า อะไรนักเลย อย่าไปถือเหตุกับปัจจัยสิ่งนั้นสิ่งนี้เลย มองเห็นว่า มันมีเหตุมีปัจจัยอยู่ที่ความยึดมั่นถือมั่น ถ้ายึดมั่นถือมั่นแล้วมันก็กัดเอา มันก็ได้เป็นทุกข์อย่างใดอย่างหนึ่ง หรือหลาย ๆ อย่าง
.
ความยึดมั่นถือมั่นมันก็มีหลายอย่าง การกัดมันก็มีหลายอย่าง ยึดมั่นในส่วนที่น่ารักน่าพอใจ แล้วก็กัดไปแบบหนึ่ง ยึดมั่นในส่วนที่ไม่น่ารัก ไม่น่าพอใจ น่าเกลียด น่าชัง มันก็กัดเอาอีกแบบหนึ่ง
.
เมื่อมีความทุกข์ที่ไหนเมื่อไร เรามองดูกันในแง่นี้ว่า เราจะไปยึดมั่นถือมั่นอะไรเข้าแล้ว แล้วมันก็กัดเอาแล้ว เมื่อเป็นอย่างนี้แหละก็จะค่อย ๆ เห็นยิ่งขึ้นไป ๆ ว่ามันไม่มีอะไรที่จะควรไปยึดมั่นถือมั่น
.
#๑๑๑ปีพุทธทาส