ฌาน ย่อมไม่มีแก่ผู้ไม่มีปัญญา ปัญญาก็ย่อมไม่มีแก่ผู้ไม่มีฌาน ผู้มีทั้งฌานและปัญญานั่นแลจึงนับว่าอยู่ใกล้นิพพาน ที่มา พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๗ ขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ-ธรรมบท-อุทาน-อิ

กสิณ 10 ตอนที่ 4.1 ท่านพระโยคาวจรทั้งหลายและบรรดาอุบาสกอุบาสิกาทั้งหลาย เวลานี้ท่านทั้งหลายทั้งหมดได้พากันสมาทานศีล สมาทานพระกรรมฐานแล้ว สำหรับวันนี้ก็จะขอพูดเรื่องกสิณอีกวันหนึ่ง 

ใครไม่ทำสมาธิให้ได้ฌาน 1 ขึ้นไป แล้วไปวิปัสสนา ระวังวิปัสสนาจะกลายเป็นวิปัสสนึกนะครับ พระพุทธเจ้าทรงตรีสว่า ฌาน ย่อมไม่มีแก่ผู้ไม่มีปัญญา ปัญญาก็ย่อมไม่มีแก่ผู้ไม่มีฌาน ผู้มีทั้งฌานและปัญญานั่นแล จึง

พระพุทธเจ้าสอนไว้ชัดเจน ไม่ได้ปิดบังอำพรางแต่ประการใด ท่านสอนว่า ผู้ที่มุ่งพระนิพพานนั้น ในขั้นต้นต้องรักษาศีลให้บริสุทธิ์ รักษาศีลยิ่งกว่าชีวิต ที่เรียกว่า "อธิศีลสิกขา" เมื่อปรับปรุงศีลอั

อานาปานุสสติกรรมฐาน ตอนที่ 14 ท่านสาธุชนพุทธบริษัททั้งหลาย และพระโยคาวจรทั้งหลาย สำหรับวันนี้เวลานี้ท่านทั้งหลายได้พากันสมาทานศีล พากันสมาทานพระกรรมฐานแล้ว ต่อแต่นี้ไปขอ

เป็นที่ถกเถียงกันไม่จบไม่สิ้นระหว่างฝ่ายปริยัติที่ขาดการปฏิบัติ กับครูบาอาจารย์ที่เชี่ยวชาญทั้งปริยัติ ปฏิบัติและปฏิเวธ เช่น สมเด็จญาณ ประธานสังคายนาครั้งที่ 11 และองค์หลวงตามหาบัว ปริยัติที่ขาดการปฏ

หลวงตามหาบัว กล่าวประมาณว่า ท่านจะไม่มาเวียนว่ายตายเกิดอีก อีกนัยคือ เป็นพระอรหันตเจ้า เป็นผู้บรรลุถึงความหลุดพ้น สำเร็จมรรคผลนิพพาน เบื้องต้นของพระอรหัตน์ คือ ได้ฌานเป็นปฐม แต่การบอกผู้อื่นว่าตนได้ฌา

การภาวนาสมาธิ เป็นของยากแต่ได้อานิสงส์มาก เพราะกิเลสอวิชชามันกลัว มันครอบงำกีดขวางไม่ให้เจ้าของจิตปฏิบัติภาวนาเพราะมันกลัวจะถูกฆ่าด้วยปัญญาจากสมาธิ-วิปัสสนา จึงอ้างกันว่า ทำทานถือศีลก็เพียงพอแล้ว อ