ผมเคยทำงานที่เดอะ พิชซ่าคอมปานี (ในสมัยที่ยังเป็น พิชซ่า ฮัท) จำได้คร่าวๆว่า
ประเทศเราบริโภคซีสไม่น้อยนะครับ ปีละราวๆ 6,000 ตันเลยทีเดียว ใช้ในธุรกิจพิชซ่าและโรงแรมเป็นหลัก

แต่เรามีโรงงานผลิตเพียง 8 แห่ง ผลิตได้เพียงปีละ 2,000 ตันต่อปี
โรงงานที่ผลิตได้มากที่สุดคือ โรงงานไมเนอร์ ที่ปากช่องของเดอะพิชซ่า
และโรงงานของพรีเมียร์ แดรี่ ฟู้ดส์

เรานำเข้าปีละ 4,000 ตัน จาก นิวซีแลนด์ (55%) และออสเตรเลีย (35%) เป็นหลัก
รองลงมาคือจาก บราซิล ฝรั่งเศษ มาเลเซีย ญี่ปุ่น และอื่นๆ

เรื่องที่ว่าจริงๆแล้ว เค้าทำในไทยแแต่ส่งไปเมืองนอก ไปแพ็คหีบห่อแล้วส่งกลับเข้ามาอีกทีนึง
ไม่น่าจะเป็นไปได้ครับ เราส่งออกไปที่จีนและประเทศเพื่อนบ้าน ลาว กัมพูชา พม่า รวมไม่ถึง 1%

สาเหตุหลักที่เราต้องนำเข้าถึงปีละ 4,000 ตันมาจากสาเหตุหลัก 3 ประการ
1. คุณภาพ ราคา และความหลากหลาย เมือเปรียบเทียบกับซีสที่มีในประเทศ
ซีสนำเข้ามีให้เลือกหลายเกรด หลายแบบ เลือกได้ ถึงจะบวกภาษีไปแล้ว ราคาก็ไม่แพงไปกว่าซีสไทยมากนัก

2. ซีสหลายแบบไม่มีในประเทศ ถึงมีคุณภาพและเกรดก็ไม่ถึงตามที่โรงแรมและอุตสาหกรรมท่องเที่ยวต้องการ

3. การยึดติดแบรนด์ ปัญหาเดียวกับเรื่องไวน์เลยครับ ซีสมีชื่อระดับโลกย่อมถูกใช้จากเชฟและทางโรงแรม
เพราะทั้งเชฟและลูกค้า ยึดติดและชื่นชอบในแบรนด์นั้นๆ และส่วนใหญ่จะชีสที่แพงสุดๆชะด้วย
และถ้าเราสังเกตุ ซีสที่ใช้ในโรงแรมใหญ่ๆ เป็นซีสนำเข้าทั้งนั้น

ดังนั้นคำถามที่ว่า....
หรือการทำชีสมันเป็นเทคโนโลยี ที่ยุ่งยากเกินความเข้าใจของคนไทย
หรือการลงทุนสูงจึงไม่มีคนกล้าตั้งโรงงานผลิต
หรือ นมสดของไทยคุณภาพไม่ดีพอ

คำตอบอยู่ในเหตุผล 3 ข้อทึ่ผมยกมา
เพราะถึงแม้บางปี ปริมาณนมจะเยอะ ประท้วงกันเอามาราดถนน จนโรงงานซีสเอาไปผลิตชีสกันมาก
ปีต่อๆมาเกิดผลผลิตชีสเยอะมาก จนราคาตก จนต้องพยายามส่งออกไปจีน
แต่ปริมาณการนำเข้าก็ไม่ได้ลดลงเลยนะครับ นั่นเพราะเหตุผล 3 ข้อที่กล่าวมาครับ