ผมเข้าใจว่า หลายๆท่าน ก็อาจจะมีความสงสัยเหมือนๆ กับผม นะครับ
ว่าคนบางกลุ่มบางพวก เขาเป็นเจ้าเข้าเจ้าของพระพุทธศาสนา กันมาตั้งแต่เมื่อไร ?
เพราะดูเหมือนว่า คนเหล่านี้ จะผูกขาดความถูกต้อง เอาไว้กับตนเอง
ซึ่งหมายถึง ความเข้าใจในหลักธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า แบบผิดบ้างถูกบ้าง ตามประสาปุถุชนคนธรรมดานั่นแหละ
เรื่องนี้ เราต้องทำความเข้าใจให้ดีๆ นะครับท่าน
การที่เรานึกว่า ตัวเรามีความเข้าใจในพระธรรมคำสอนดีแล้ว ถูกต้องแล้วนั้น
แท้ที่จริง มันมีความหมายแต่เพียงว่า เราเข้าใจไปเอง คิดไปเอง แบบเข้าข้างตนเองว่า ความเข้าใจนั้นๆ(ของเรา) ถูกต้อง
แต่ในความเป็นจริง อย่างที่เป็นจริง ....... มันก็แค่ อาจจะถูก หรือ อาจจะผิด ก็เป็นได้ทั้งสองทาง นั่นแหละครับท่าน
บางคนบางท่าน อาจจะแย้งว่า เขาไม่ได้พูดเอาเองนะ เขาอ้างตำรา อ้างอิงพระคัมภีร์นะ
ก็ดีครับท่าน ...... คือการกล่าวถึงเรื่องใดๆ ก็ตาม โดยอิงอรรถอิงธรรม อ้างอิงหลักฐาน นั้นย่อมเป็นสิ่งดีแน่ๆ ครับ
แต่ข้อเท็จจริงบางประการที่ท่าน ก็ควรทราบและระลึกเอาไว้เสมอ เมื่อยามที่ท่านอ้างอิงตำรา ก็คือ ......
ถ้าหากท่านอ้างอิงพระคัมภีร์ฉบับแปลไทย ท่านก็ควรตระหนักทราบว่า ที่เราคิดว่า เข้าใจ แล้วนั้น
เอาเข้าจริง มันเป็นเพียงความเข้าใจ ที่ผ่านการตีความของผู้แปล(ไทย) มาชั้นหนึ่งแล้ว นะครับ
มิหนำซ้ำ ตัวผู้แปล(ไทย)เอง ก็แปลตามความเข้าใจ(ส่วนตน) ซึ่งก็ผ่านการตีความของพระอรรถกถาจารย์ มาอีกทอดหนึ่งด้วย
ถ้าความเข้าใจในพระธรรมคำสอนของผู้แปลไทย มีความผิดพลาดคลาดเคลื่อนหละ ?
ถ้าความเข้าใจของพระอรรถกถาจารย์ มีความผิดพลาดคลาดเคลื่อนหละ ?
นี่ยังไม่นับถึงว่า ตัวผู้อ่านพระคัมภีร์ฉบับแปลไทยเอง ก็มีความเข้าใจในภาษา(ไทย) ค่อนข้างต่ำ อีกหละ ....
ปัจจัยทางอัตตวิสัยเหล่านี้ ล้วนนำมาซึ่งความผิดพลาดคลาดเคลื่อนด้านความเข้าใจในพระธรรมคำสอนได้ทั้งสิ้น
และยิ่งถ้าหากนับรวมปัจจัยทางภววิสัย อันเป็นความบกพร่องทั้งโดยเจตนาและไม่เจตนา ในกระบวนการสืบทอดพระคัมภีร์
สิ่งเหล่านี้ ล้วนแล้วแต่เป็นเหตุปัจจัยของความผิดพลาดคลาดเคลื่อน อันนำมาสู่ความเข้าใจผิดส่วนบุคคล ของคณะบุคคลบางพวก
ว่าพวกเขา สามารถชี้ขาด หรือ ผูกขาดความถูกต้องเอาไว้กับตนเองได้ ทั้งๆ ที่มันไม่มีทางเป็นไปได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในปุถุชนธรรมดา อย่างพวกเขา
ก็เพราะ ความเข้าใจในพระธรรมวินัย ซึ่งเป็นเรื่องเฉพาะตนนี้ มันมีเหตุปัจจัยที่นำไปสู่ความคลาดเคลื่อนได้มาก
ดังนั้น ผมจึงเห็นว่า แม้แต่การอ้างพระคัมภีร์ เราก็ไม่ควรอ้างข้อความเหล่านั้นโดยอาศัยแต่เพียง
การอ้างตามความเข้าใจของตนเองแต่เพียงอย่างเดียว แต่ควรอ้างอิง ความเข้าใจของบุคคลอื่น ที่น่าเชื่อถือได้
เช่นนักปราชญ์ ราชบัณฑิต วิญญูชนทั้งหลาย ฯลฯ ด้วย อย่างน้อย ก็เพื่อเป็นการสอบทานดูว่า ในพระสูตรเดียวกัน
ข้อความเดียวกัน ฯลฯ ผู้รู้ทั้งหลาย กับตัวเรานั้น มีความเข้าใจ ตรงกัน หรือ แตกต่างกัน บ้างหรือไม่ ?
งานทางวิชาการ มันจึงมีความสำคัญขึ้นมา ด้วยเหตุผลตรงนี้ ไงครับ
บางท่าน อาจไม่เข้าใจ และแย้งว่า ทำไมจะต้องไปเชื่อนักวิชาการด้วย เขาจะเชื่อแต่พระพุทธเจ้า(พระไตรปิฎก)เท่านั้น
อันนี้ แย้งไม่ถูก นะครับท่าน
ตัวอย่างเช่น ผม(สุมาอี้) ชอบอ้างนักวิชาการ ชอบอ้างอิงเอกสารทางวิชาการ มากกว่าที่จะพูดเอาเอง
ตรงนี้ ไม่ได้หมายความว่า ผมจะบอกให้ท่านทั้งหลาย เชื่อนักวิชาการ มากกว่า พระไตรปิฎก หรือ มากกว่าพระพุทธเจ้า นะครับ
เพราะในความเป็นจริง ก็คือ นักวิชาการเหล่านั้น เขาก็อ่านพระคัมภีร์ต่างๆ เหมือนกับที่พวกท่านอ่านกันนั่นแหละครับ
มิหนำซ้ำ พวกเขาน่าจะอ่านอย่างเอาจริงเอาจังมากกว่าพวกท่านเสียอีก
ดังนั้น ที่ผมอ้างอิงงานทางวิชาการ ก็เพียงเพื่อ แสดงให้ท่านทั้งหลายทราบว่า ในพระคัมภีร์เล่มเดียวกันนี้
พวกท่านอ่านแล้วเข้าใจว่าอย่างไร นั่นก็เป็นความเข้าใจของตัวพวกท่านเอง
ส่วนนักวิชาการเขาอ่านแล้ว มีความเข้าใจว่าอย่างไร นั่นก็เป็นอีกส่วนหนึ่ง
ประเด็นมันจึงมีอยู่แค่เพียงว่า แต่ละคน แต่ละท่าน อ่านพระคัมภีร์ แล้วมีความเข้าใจว่าอย่างไร ?
อาจตรงกัน หรือ อาจแตกต่างกัน มันก็แล้วแต่ว่า พวกท่านจะเลือกเชื่อใคร เท่านั้นเอง ..... จริงไหมครับ ?
บางท่านอาจคิดว่า ตนเองเก่งกว่า ฉลาดกว่านักวิชาการเหล่านั้น เขาก็เลือกเชื่อตนเอง
บางคนอาจเห็นว่า ความเข้าใจ และเหตุผลหลักฐานของนักวิชาการ ดีกว่า สมบูรณ์กว่า น่าเชื่อถือกว่า เขาก็เลือกเชื่อตามนั้น
ผมเห็นว่า ในขั้นตอนนี้ มันเป็นเรื่องของสิทธิเสรีภาพทางความเชื่อแล้วหละครับท่าน ตรงนี้ มันคงบังคับกันไม่ได้ นะครับ
จงเลิกผูกขาดความถูกต้องเอาไว้กับ อัตตโนมัติของ(พวก)ตน เสียทีเถิดครับ
แค่เผด็จการทางการเมือง ก็มากเกินพอแล้วครับ
อย่าให้ถึงกับมี เผด็จการทางศาสนา หรือ เผด็จการทางความคิด ความเชื่อ กันเลยนะครับท่าน
อนุโมทนา ครับท่าน
เลิกผูกขาดความถูกต้องเอาไว้กับ อัตตโนมัติของ(พวก)ตน เสียทีเถิดครับ
ว่าคนบางกลุ่มบางพวก เขาเป็นเจ้าเข้าเจ้าของพระพุทธศาสนา กันมาตั้งแต่เมื่อไร ?
เพราะดูเหมือนว่า คนเหล่านี้ จะผูกขาดความถูกต้อง เอาไว้กับตนเอง
ซึ่งหมายถึง ความเข้าใจในหลักธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า แบบผิดบ้างถูกบ้าง ตามประสาปุถุชนคนธรรมดานั่นแหละ
เรื่องนี้ เราต้องทำความเข้าใจให้ดีๆ นะครับท่าน
การที่เรานึกว่า ตัวเรามีความเข้าใจในพระธรรมคำสอนดีแล้ว ถูกต้องแล้วนั้น
แท้ที่จริง มันมีความหมายแต่เพียงว่า เราเข้าใจไปเอง คิดไปเอง แบบเข้าข้างตนเองว่า ความเข้าใจนั้นๆ(ของเรา) ถูกต้อง
แต่ในความเป็นจริง อย่างที่เป็นจริง ....... มันก็แค่ อาจจะถูก หรือ อาจจะผิด ก็เป็นได้ทั้งสองทาง นั่นแหละครับท่าน
บางคนบางท่าน อาจจะแย้งว่า เขาไม่ได้พูดเอาเองนะ เขาอ้างตำรา อ้างอิงพระคัมภีร์นะ
ก็ดีครับท่าน ...... คือการกล่าวถึงเรื่องใดๆ ก็ตาม โดยอิงอรรถอิงธรรม อ้างอิงหลักฐาน นั้นย่อมเป็นสิ่งดีแน่ๆ ครับ
แต่ข้อเท็จจริงบางประการที่ท่าน ก็ควรทราบและระลึกเอาไว้เสมอ เมื่อยามที่ท่านอ้างอิงตำรา ก็คือ ......
ถ้าหากท่านอ้างอิงพระคัมภีร์ฉบับแปลไทย ท่านก็ควรตระหนักทราบว่า ที่เราคิดว่า เข้าใจ แล้วนั้น
เอาเข้าจริง มันเป็นเพียงความเข้าใจ ที่ผ่านการตีความของผู้แปล(ไทย) มาชั้นหนึ่งแล้ว นะครับ
มิหนำซ้ำ ตัวผู้แปล(ไทย)เอง ก็แปลตามความเข้าใจ(ส่วนตน) ซึ่งก็ผ่านการตีความของพระอรรถกถาจารย์ มาอีกทอดหนึ่งด้วย
ถ้าความเข้าใจในพระธรรมคำสอนของผู้แปลไทย มีความผิดพลาดคลาดเคลื่อนหละ ?
ถ้าความเข้าใจของพระอรรถกถาจารย์ มีความผิดพลาดคลาดเคลื่อนหละ ?
นี่ยังไม่นับถึงว่า ตัวผู้อ่านพระคัมภีร์ฉบับแปลไทยเอง ก็มีความเข้าใจในภาษา(ไทย) ค่อนข้างต่ำ อีกหละ ....
ปัจจัยทางอัตตวิสัยเหล่านี้ ล้วนนำมาซึ่งความผิดพลาดคลาดเคลื่อนด้านความเข้าใจในพระธรรมคำสอนได้ทั้งสิ้น
และยิ่งถ้าหากนับรวมปัจจัยทางภววิสัย อันเป็นความบกพร่องทั้งโดยเจตนาและไม่เจตนา ในกระบวนการสืบทอดพระคัมภีร์
สิ่งเหล่านี้ ล้วนแล้วแต่เป็นเหตุปัจจัยของความผิดพลาดคลาดเคลื่อน อันนำมาสู่ความเข้าใจผิดส่วนบุคคล ของคณะบุคคลบางพวก
ว่าพวกเขา สามารถชี้ขาด หรือ ผูกขาดความถูกต้องเอาไว้กับตนเองได้ ทั้งๆ ที่มันไม่มีทางเป็นไปได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในปุถุชนธรรมดา อย่างพวกเขา
ก็เพราะ ความเข้าใจในพระธรรมวินัย ซึ่งเป็นเรื่องเฉพาะตนนี้ มันมีเหตุปัจจัยที่นำไปสู่ความคลาดเคลื่อนได้มาก
ดังนั้น ผมจึงเห็นว่า แม้แต่การอ้างพระคัมภีร์ เราก็ไม่ควรอ้างข้อความเหล่านั้นโดยอาศัยแต่เพียง
การอ้างตามความเข้าใจของตนเองแต่เพียงอย่างเดียว แต่ควรอ้างอิง ความเข้าใจของบุคคลอื่น ที่น่าเชื่อถือได้
เช่นนักปราชญ์ ราชบัณฑิต วิญญูชนทั้งหลาย ฯลฯ ด้วย อย่างน้อย ก็เพื่อเป็นการสอบทานดูว่า ในพระสูตรเดียวกัน
ข้อความเดียวกัน ฯลฯ ผู้รู้ทั้งหลาย กับตัวเรานั้น มีความเข้าใจ ตรงกัน หรือ แตกต่างกัน บ้างหรือไม่ ?
งานทางวิชาการ มันจึงมีความสำคัญขึ้นมา ด้วยเหตุผลตรงนี้ ไงครับ
บางท่าน อาจไม่เข้าใจ และแย้งว่า ทำไมจะต้องไปเชื่อนักวิชาการด้วย เขาจะเชื่อแต่พระพุทธเจ้า(พระไตรปิฎก)เท่านั้น
อันนี้ แย้งไม่ถูก นะครับท่าน
ตัวอย่างเช่น ผม(สุมาอี้) ชอบอ้างนักวิชาการ ชอบอ้างอิงเอกสารทางวิชาการ มากกว่าที่จะพูดเอาเอง
ตรงนี้ ไม่ได้หมายความว่า ผมจะบอกให้ท่านทั้งหลาย เชื่อนักวิชาการ มากกว่า พระไตรปิฎก หรือ มากกว่าพระพุทธเจ้า นะครับ
เพราะในความเป็นจริง ก็คือ นักวิชาการเหล่านั้น เขาก็อ่านพระคัมภีร์ต่างๆ เหมือนกับที่พวกท่านอ่านกันนั่นแหละครับ
มิหนำซ้ำ พวกเขาน่าจะอ่านอย่างเอาจริงเอาจังมากกว่าพวกท่านเสียอีก
ดังนั้น ที่ผมอ้างอิงงานทางวิชาการ ก็เพียงเพื่อ แสดงให้ท่านทั้งหลายทราบว่า ในพระคัมภีร์เล่มเดียวกันนี้
พวกท่านอ่านแล้วเข้าใจว่าอย่างไร นั่นก็เป็นความเข้าใจของตัวพวกท่านเอง
ส่วนนักวิชาการเขาอ่านแล้ว มีความเข้าใจว่าอย่างไร นั่นก็เป็นอีกส่วนหนึ่ง
ประเด็นมันจึงมีอยู่แค่เพียงว่า แต่ละคน แต่ละท่าน อ่านพระคัมภีร์ แล้วมีความเข้าใจว่าอย่างไร ?
อาจตรงกัน หรือ อาจแตกต่างกัน มันก็แล้วแต่ว่า พวกท่านจะเลือกเชื่อใคร เท่านั้นเอง ..... จริงไหมครับ ?
บางท่านอาจคิดว่า ตนเองเก่งกว่า ฉลาดกว่านักวิชาการเหล่านั้น เขาก็เลือกเชื่อตนเอง
บางคนอาจเห็นว่า ความเข้าใจ และเหตุผลหลักฐานของนักวิชาการ ดีกว่า สมบูรณ์กว่า น่าเชื่อถือกว่า เขาก็เลือกเชื่อตามนั้น
ผมเห็นว่า ในขั้นตอนนี้ มันเป็นเรื่องของสิทธิเสรีภาพทางความเชื่อแล้วหละครับท่าน ตรงนี้ มันคงบังคับกันไม่ได้ นะครับ
จงเลิกผูกขาดความถูกต้องเอาไว้กับ อัตตโนมัติของ(พวก)ตน เสียทีเถิดครับ
แค่เผด็จการทางการเมือง ก็มากเกินพอแล้วครับ
อย่าให้ถึงกับมี เผด็จการทางศาสนา หรือ เผด็จการทางความคิด ความเชื่อ กันเลยนะครับท่าน
อนุโมทนา ครับท่าน