สิ่งทั้งหลายไม่เที่ยง-มีสภาพที่ต้องทน-ไม่ใช่ตัวตน

สิ่งทั้งหลายของโลก (คือวัตถุสิ่งของต่างๆ, ร่างกาย, และจิตใจทั้งหลาย) นั้นมันมีความจริงซ่อนอยู่ ๓ ประการ อันได้แก่

๑. อนิจจัง คือ ไม่สามารถตั้งอยู่ในสภาพเดิมได้ตลอดไป คือมันมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา สุดท้ายไม่ช้าก็เร็วมันก็ต้องแตกสลายหรือดับหายไปอย่างแน่นอน

๒. ทุกขัง คือ สิ่งทั้งหลายนั้นขณะเมื่อมันยังต้องอยู่ มันก็ยังมีสภาพที่ต้องทนอยู่ด้วยความยากลำบาก

๓. อนัตตา คือ สิ่งทั้งหลายที่เกิดขึ้นมานั้น มันไม่ใช่ตัวตนที่แท้จริง (เพราะมันเป็นแค่เพียงสิ่งปรุงแต่งเท่านั้น)

สรุปว่า สิ่งทั้งหลาย (เช่น พ่อ แม่ พี่ น้อง ลูก สามีหรือภรรยา และทรัพบ์สมบัติ หรือเกียรติยศ ชื่อเสียง เป็นต้น)  นี้มันเป็นของหนัก หรือมีสภาวะที่ต้องทนอยู่ด้วยความยากลำบากอยู่แล้วตามธรรมชาติ แต่เมื่อจิตของเราถูกอวิชชา (ความรู้ผิดว่ามีตัวเรา) ครอบงำ จึงได้ไปยึดถือสิ่งที่หนักหรือมีสภาวะที่ต้องทนนี้เอาไว้ว่าเป็นตัวเรา-ของเราเข้า จึงทำให้จิตของเราเกิดความหนักหรือมีสภาวะที่ต้องทนซ้อนขึ้นมาอีกอย่างรุนแรง ซึ่งความหนักหรือสภาวะที่ต้องทนของจิตที่เกิดซ้อนขึ้นมาใหม่ด้วยอำนาจของอวิชชานี้เอง ที่เรียกว่าเป็นความทุกข์ (คือเสียใจ หรือวิตกกังวล เป็นต้น) ตามหลักอริยสัจ ๔ (ซึ่งเรื่องนี้เราจะได้ศึกษากันโดยละเอียดต่อไป)
แก้ไขข้อความเมื่อ
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่