ขันธ์
"เพราะเธอ หรือเปล่า เธอคือความเหงา เพราะเธอหรือเปล่า ...
ญาณสัมปยุตต์ไหมฮะ
เขาว่าคนก้าวหน้าทางจิตวิญญาณจริงๆจะไม่มาแบ่งนิพพาน มรรค ทุกข์ สมุทัยฮะ
คือจะไม่แบ่งแยกอะไรเลยฮะ
แต่เราก็คิดว่าแบบนั้นเปรียบเหมือนคนอยู่บนภูเขาสูง
แต่ว่าจริงๆถ้าเราเข้าถึงอนัตตาเราก็คล้ายๆจะอยู่นิพพานแล้วไหมฮะ
เพราะเห็นขันธ์5อนัตตาหมดฮะ
เลยสำรอกออกได้ เพราะถ้ายังไม่เห็น
ก็จะยังอยากมีขันธ์5ฮะ แต่ขนาดเห็นแล้ว
พระโสดาบัน
เขาว่ากันว่า ก็ยังอยากในขันธ์5 โดยได้ยินว่า
ขั้นต่อไปจะเจอด่านของสัญญาเจตสิกฮะ พอขั้นสุดท้าย ขั้นพระอรหันต์จะเจอด่านเวทนาฮะ
เราก็ยังเข้าใจได้ไม่ชัดมากฮะ
คล้ายๆพลิกสังขารกับอสังขาร แยกก่อน เลยพ้นสักกายทิฐิไหมฮะ
แต่พอมาเจอเวทนา สัญญา
เพราะว่าช่วงที่เราละสังขารระดับหยาบสุดของพระอริยะนั้นคือเรา
เห็นขันธ์5แบบสังขาร
จนหลุดจากการยึดสังขารที่หมายรวมขันธ์ทั้ง5
ถ้าว่าอีกนัยยะคงหมายถึงดับอุปาทานเกลี้ยงสนิทไหมฮะ
เลยพ้นจากภพได้ในระดับโสดาบันไหมฮะ
แต่ว่า
ก็จะเจอกับด่านของสัญญาในอายตนะต่างๆไหมฮะ
เราก็ไม่ค่อยแน่ใจจุดนี้เท่าไรฮะ ใครแนะนำได้เราก็พร้อมรับฟังฮะ เผื่อเราเข้าใจผิดฮะ
หลายๆคนติดในสุตตมยปัญญาไหมฮะ เราก็น่าจะหนึ่งในนั้นฮะ
ต้องอาศัยรู้เห็นจำคิดรู้สึกไปเรื่อยๆ
อายตนะจะได้กระเจิงออกจากผัสสะไหมฮะ
จะได้ไม่เข้มข้นจนเวทนาเข้มข้นมากๆฮะ
แต่จะใช้ผัสสะในการเสพธรรมารมณ์ล่อไปก่อนไหมฮะ
ขันธ์5จะทำงานได้เต็มที่ขึ้นก่อนจะใช้วิสังขารระงับสังขาร
รู้หนึ่งก็มีอวิชชาในหนึ่งได้ไหมฮะ คราวนี้แหละปลาเน่าแล้วไหมฮะ
เพราะจะอาศัยรู้หนึ่งหน่วยไปแยกย่อยไปหาอะตอมอื่นๆต่อไหมฮะ
เราเอาสังขารมาระงับกันเองก่อนดีไหมฮะ ละเอียดระงับหยาบฮะ
ความแตกต่างระหว่างธาตุ 18 และอายตนะ 12
ในทางพระพุทธศาสนา ทั้งธาตุ 18 และอายตนะ 12 เป็นหลักธรรมที่สำคัญที่ใช้อธิบายการทำงานของจิตและร่างกาย รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับโลกภายนอก แต่มีความแตกต่างกันในรายละเอียดดังนี้
อายตนะ 12
* ความหมาย: อายตนะ แปลว่า "ที่เชื่อมต่อ" หมายถึงสิ่งที่เชื่อมต่อระหว่างโลกภายใน (อินทรีย์) กับโลกภายนอก (อารมณ์) ทำให้เกิดการรับรู้
* องค์ประกอบ: แบ่งออกเป็น 12 อย่าง ได้แก่
* อายตนะภายใน 6: ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ
* อายตนะภายนอก 6: รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์
* หน้าที่: เป็นสื่อกลางในการรับรู้และสัมผัสกับโลกภายนอก เช่น ตาเห็นรูป หูได้ยินเสียง จมูกได้กลิ่น เป็นต้น
ธาตุ 18
* ความหมาย: ธาตุ แปลว่า "สิ่งที่ทรงไว้ซึ่งสภาพของตน" หมายถึงองค์ประกอบพื้นฐานที่ทำให้เกิดการรับรู้และประสบการณ์
* องค์ประกอบ: แบ่งออกเป็น 18 อย่าง ได้แก่
* อายตนะภายใน 6: ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ
* อายตนะภายนอก 6: รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์
* วิญญาณ 6: จักขุวิญญาณ (การเห็น) โสตวิญญาณ (การได้ยิน) ฆานวิญญาณ (การได้กลิ่น) ชิวหาวิญญาณ (การรับรส) กายวิญญาณ (การสัมผัส) มโนวิญญาณ (การรับรู้ทางใจ)
* หน้าที่: เป็นองค์ประกอบที่ทำให้เกิดการรับรู้และประสบการณ์ที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น โดยมีวิญญาณเป็นตัวเชื่อมระหว่างอายตนะภายในและภายนอก เช่น ตาเห็นรูปแล้วเกิดจักขุวิญญาณ (การเห็น) เป็นต้น
สรุป
| ประเด็น | อายตนะ 12 | ธาตุ 18 |
|---|---|---|
| ความหมาย | ที่เชื่อมต่อ | สิ่งที่ทรงไว้ซึ่งสภาพของตน |
| องค์ประกอบ | อายตนะภายใน 6 + อายตนะภายนอก 6 | อายตนะภายใน 6 + อายตนะภายนอก 6 + วิญญาณ 6 |
| หน้าที่ | เป็นสื่อกลางในการรับรู้ | เป็นองค์ประกอบที่ทำให้เกิดการรับรู้และประสบการณ์ที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น |
ความสัมพันธ์
ธาตุ 18 มีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับอายตนะ 12 โดยอายตนะ 12 เป็นส่วนหนึ่งของธาตุ 18 แต่ธาตุ 18 มีองค์ประกอบที่เพิ่มเข้ามาคือวิญญาณ 6 ซึ่งเป็นตัวเชื่อมสำคัญในการรับรู้และสร้างประสบการณ์
ความสำคัญ
การเข้าใจทั้งอายตนะ 12 และธาตุ 18 มีความสำคัญในการปฏิบัติธรรม เพราะช่วยให้เราเข้าใจการทำงานของจิตและร่างกาย รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างเรากับโลกภายนอก เมื่อเราเข้าใจกลไกเหล่านี้ เราจะสามารถเจริญสติเพื่อสังเกตและควบคุมจิตใจของเราได้ดียิ่งขึ้น
ดูไปดูมา พระไตรปิฎก นี่คล้ายๆกับคลังข้อมูล database มีระบบแห่งความสอดรับกัน คล้ายๆโครงข่ายข้อมูลอยู่ฮะ เขียนด้วยนักเขียนโปรแกรมควอนตัมคอมพิวเตอร์(ปิฎกจารย์)
ิวิปัส
"เพราะเธอ หรือเปล่า เธอคือความเหงา เพราะเธอหรือเปล่า ...
ญาณสัมปยุตต์ไหมฮะ
เขาว่าคนก้าวหน้าทางจิตวิญญาณจริงๆจะไม่มาแบ่งนิพพาน มรรค ทุกข์ สมุทัยฮะ
คือจะไม่แบ่งแยกอะไรเลยฮะ
แต่เราก็คิดว่าแบบนั้นเปรียบเหมือนคนอยู่บนภูเขาสูง
แต่ว่าจริงๆถ้าเราเข้าถึงอนัตตาเราก็คล้ายๆจะอยู่นิพพานแล้วไหมฮะ
เพราะเห็นขันธ์5อนัตตาหมดฮะ
เลยสำรอกออกได้ เพราะถ้ายังไม่เห็น
ก็จะยังอยากมีขันธ์5ฮะ แต่ขนาดเห็นแล้ว
พระโสดาบัน
เขาว่ากันว่า ก็ยังอยากในขันธ์5 โดยได้ยินว่า
ขั้นต่อไปจะเจอด่านของสัญญาเจตสิกฮะ พอขั้นสุดท้าย ขั้นพระอรหันต์จะเจอด่านเวทนาฮะ
เราก็ยังเข้าใจได้ไม่ชัดมากฮะ
คล้ายๆพลิกสังขารกับอสังขาร แยกก่อน เลยพ้นสักกายทิฐิไหมฮะ
แต่พอมาเจอเวทนา สัญญา
เพราะว่าช่วงที่เราละสังขารระดับหยาบสุดของพระอริยะนั้นคือเรา
เห็นขันธ์5แบบสังขาร
จนหลุดจากการยึดสังขารที่หมายรวมขันธ์ทั้ง5
ถ้าว่าอีกนัยยะคงหมายถึงดับอุปาทานเกลี้ยงสนิทไหมฮะ
เลยพ้นจากภพได้ในระดับโสดาบันไหมฮะ
แต่ว่า
ก็จะเจอกับด่านของสัญญาในอายตนะต่างๆไหมฮะ
เราก็ไม่ค่อยแน่ใจจุดนี้เท่าไรฮะ ใครแนะนำได้เราก็พร้อมรับฟังฮะ เผื่อเราเข้าใจผิดฮะ
หลายๆคนติดในสุตตมยปัญญาไหมฮะ เราก็น่าจะหนึ่งในนั้นฮะ
ต้องอาศัยรู้เห็นจำคิดรู้สึกไปเรื่อยๆ
อายตนะจะได้กระเจิงออกจากผัสสะไหมฮะ
จะได้ไม่เข้มข้นจนเวทนาเข้มข้นมากๆฮะ
แต่จะใช้ผัสสะในการเสพธรรมารมณ์ล่อไปก่อนไหมฮะ
ขันธ์5จะทำงานได้เต็มที่ขึ้นก่อนจะใช้วิสังขารระงับสังขาร
รู้หนึ่งก็มีอวิชชาในหนึ่งได้ไหมฮะ คราวนี้แหละปลาเน่าแล้วไหมฮะ
เพราะจะอาศัยรู้หนึ่งหน่วยไปแยกย่อยไปหาอะตอมอื่นๆต่อไหมฮะ
เราเอาสังขารมาระงับกันเองก่อนดีไหมฮะ ละเอียดระงับหยาบฮะ
ความแตกต่างระหว่างธาตุ 18 และอายตนะ 12
ในทางพระพุทธศาสนา ทั้งธาตุ 18 และอายตนะ 12 เป็นหลักธรรมที่สำคัญที่ใช้อธิบายการทำงานของจิตและร่างกาย รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับโลกภายนอก แต่มีความแตกต่างกันในรายละเอียดดังนี้
อายตนะ 12
* ความหมาย: อายตนะ แปลว่า "ที่เชื่อมต่อ" หมายถึงสิ่งที่เชื่อมต่อระหว่างโลกภายใน (อินทรีย์) กับโลกภายนอก (อารมณ์) ทำให้เกิดการรับรู้
* องค์ประกอบ: แบ่งออกเป็น 12 อย่าง ได้แก่
* อายตนะภายใน 6: ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ
* อายตนะภายนอก 6: รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์
* หน้าที่: เป็นสื่อกลางในการรับรู้และสัมผัสกับโลกภายนอก เช่น ตาเห็นรูป หูได้ยินเสียง จมูกได้กลิ่น เป็นต้น
ธาตุ 18
* ความหมาย: ธาตุ แปลว่า "สิ่งที่ทรงไว้ซึ่งสภาพของตน" หมายถึงองค์ประกอบพื้นฐานที่ทำให้เกิดการรับรู้และประสบการณ์
* องค์ประกอบ: แบ่งออกเป็น 18 อย่าง ได้แก่
* อายตนะภายใน 6: ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ
* อายตนะภายนอก 6: รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์
* วิญญาณ 6: จักขุวิญญาณ (การเห็น) โสตวิญญาณ (การได้ยิน) ฆานวิญญาณ (การได้กลิ่น) ชิวหาวิญญาณ (การรับรส) กายวิญญาณ (การสัมผัส) มโนวิญญาณ (การรับรู้ทางใจ)
* หน้าที่: เป็นองค์ประกอบที่ทำให้เกิดการรับรู้และประสบการณ์ที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น โดยมีวิญญาณเป็นตัวเชื่อมระหว่างอายตนะภายในและภายนอก เช่น ตาเห็นรูปแล้วเกิดจักขุวิญญาณ (การเห็น) เป็นต้น
สรุป
| ประเด็น | อายตนะ 12 | ธาตุ 18 |
|---|---|---|
| ความหมาย | ที่เชื่อมต่อ | สิ่งที่ทรงไว้ซึ่งสภาพของตน |
| องค์ประกอบ | อายตนะภายใน 6 + อายตนะภายนอก 6 | อายตนะภายใน 6 + อายตนะภายนอก 6 + วิญญาณ 6 |
| หน้าที่ | เป็นสื่อกลางในการรับรู้ | เป็นองค์ประกอบที่ทำให้เกิดการรับรู้และประสบการณ์ที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น |
ความสัมพันธ์
ธาตุ 18 มีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับอายตนะ 12 โดยอายตนะ 12 เป็นส่วนหนึ่งของธาตุ 18 แต่ธาตุ 18 มีองค์ประกอบที่เพิ่มเข้ามาคือวิญญาณ 6 ซึ่งเป็นตัวเชื่อมสำคัญในการรับรู้และสร้างประสบการณ์
ความสำคัญ
การเข้าใจทั้งอายตนะ 12 และธาตุ 18 มีความสำคัญในการปฏิบัติธรรม เพราะช่วยให้เราเข้าใจการทำงานของจิตและร่างกาย รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างเรากับโลกภายนอก เมื่อเราเข้าใจกลไกเหล่านี้ เราจะสามารถเจริญสติเพื่อสังเกตและควบคุมจิตใจของเราได้ดียิ่งขึ้น
ดูไปดูมา พระไตรปิฎก นี่คล้ายๆกับคลังข้อมูล database มีระบบแห่งความสอดรับกัน คล้ายๆโครงข่ายข้อมูลอยู่ฮะ เขียนด้วยนักเขียนโปรแกรมควอนตัมคอมพิวเตอร์(ปิฎกจารย์)