สัมมาสมาธิ ในอริยมรรค เป็นสมาธิที่มี
ผลใหญ่ มีอานิสงค์ใหญ่ เป็นสมาธิที่ตั้งใจ
ไว้ชอบ ใจ ที่ตั้งมั่นเป็นสัมมาสมาธินี้ จะไม่มี
ความหวั่นไหวคลอนแคลน สมาธิประเภทนี้
ย่อมขับไล่กิเลสมารทั้ง ๕ คือ นิวรณ์ธรรม
ทั้ง ๕ ให้หมดสิ้นไปจากจิตได้ นั่นเอง
นิวรณ์ธรรมทั้ง ๕ ได้แก่ ...
กามฉันทะ ขับไล่ความพอใจในกามารมณ์ได้
ละพยาบาท คือ ความอิจฉาพยาบาท 
ที่มีอยู่ภายในใจได้
ถีนมิทธะ กำจัดความง่วงเหงาหาวนอนได้ 
หรือความขาดสติปัญญาของจิตได้
อุทธัจจกุกกุจจะ ขับไล่ความฟุ้งซ่าน 
ความรำคาญของจิตได้
วิจิกิจฉา ไม่มีความเคลือบแคลงสงสัยเลย 
ในพระพุทธเจ้า พระธรรม  และข้อปฏิบัติ 
ของตน ในสติ สมาธิ ปัญญา ในมรรค ในผล 
ในวิมุติ  ไม่มีความสงสัยเลย ไม่ลูบๆคลำ
องค์สมเด็จสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า ...
สมาธิประเภทนี้ ไม่เสื่อม ไม่ถอยหลัง 
เป็นสมาธิ อยู่ตลอดกาลเวลา ไม่มีการเข้า
การออก เป็นอกาลิโก จะเดิน นั่ง นอน กิน ดื่ม 
ครุ่นคิด แม้จะทำกิจการงานอะไร ก็เป็นสมาธิ
มีความตั้งมั่นไว้ชอบอยู่เสมอ เพราะได้ละ
สังโยชน์ ตามขั้นตามภูมิของปัญญา ไม่เหมือน
สมาธิประเภทอื่น สมาธิประเภทอื่นนั้น ... 
กาลนั้น ... จึงจะเข้าสมาธิ 
กาลนั้น ... จึงจะออกจากสมาธิ
เมื่อยังมีการเข้า-การออก อยู่อย่างนั้น
สมาธิประเภทนี้ การละสังโยชน์เครื่องร้อยรัด 
ยังคลุมเคลืออยู่ สัมมาสมาธิ เป็นรัตนะ
อันประณีตในพระธรรม จะแสวงหาสมาธิ
อันศักดิ์สิทธิ์อันประณีต ในพระธรรมเช่นนี้  
ย่อม ... ไม่มี ...
...
พระโพธิญาณเถร (ชา สุภัทโท)
วัดหนองป่าพง อ.วารินชำราบ จ.อุบลราชธานี