เพื่อน ๆ พี่ ๆ น้อง ๆ (รวมถึง หลาน ๆ ด้วย?.. เอิ่ม...) ที่เรียนหรือใช้ภาษาญี่ปุ่นอยู่ คงเคยผ่านหูผ่านตาพวกสำนวนที่ไม่ได้แปลตรงตัวมาบ้าง ไม่มากก็น้อย ใช่ไหมล่ะครับ วันนี้ผมจะชวนมาคุยเรื่องสำนวนพวกนี้ .... ซึ่งน่าจะมีหลายตอนเนอะ หัวกระทู้เลยวงเล็บไว้เป็น (1)

อย่างเช่น 字が汚い ไม่ได้แปลว่า ตัวหนังสือ (หรือตัวอักษร) สกปรก นะครับ แต่มันมีความหมายที่ตรงกันข้ามกับ 字がきれい ซึ่งแปลง่ายกว่า เพราะแปลตรงตัวได้ ว่า ตัวหนังสือสวย = ลายมือสวย ดังนั้น 字が汚い จึงแปลว่า ตัวหนังสือไม่สวย หรือ ลายมือไม่สวย ประมาณว่า ถ้าเป็นภาษาไทยเราก็บอกว่าลายมือไก่เขี่ยนั่นเอง ดังนั้น ถ้าใครโดนคนญี่ปุ่นบอกว่า 字が汚い ก็ไม่ต้องเลิ่กลั่กหายางลบจะมาลบนะ เขาไม่ได้ทักว่า เขียนแล้วสกปรก แต่ทักว่า ลายมือไม่สวย

足が早い 
足 อะชิ คือ เท้าหรือขา 早い ฮะยะอิ คือ เร็ว
แต่ 足が早い ไม่ได้แปลว่า ขาหรือเท้าเร็ว ดังนั้นจึงไม่ได้หมายถึง วิ่งเร็ว หรือหนีเร็ว
สังเกตว่า ตัว はやい ใช้คันจิเป็น 早い ไม่ใช่ 速い (ถ้าเป็น 速い ก็แปลได้ว่า หมายถึง วิ่งเร็วหรือเผ่นเร็วนั่นแหละ)

จากดิกฯ จะแปลสำนวนนี้ว่าดังนี้
１ 食物などが腐りやすい。「鯖 (さば) は足が早い」 ก็คือ หมายถึง อาการที่ของกินเน่าเสียเร็วหรือบูดเร็ว เช่น ตัวอย่างประโยคในดิกฯ ยกมาว่า 鯖 (さば) は足が早い ก็คือ (เนื้อปลา) ซาบะนั้นเสียเร็ว
２ 商品などの売れ行きがよい。อันนี้เป็นอีกความหมายหนึ่ง แปลว่า สภาพหรืออาการที่สินค้า ผลิตภัณฑ์ ฯลฯ ขายดี (หมดเร็ว)

目がない 
目 เมะ คือ ตา (ที่เป็นอวัยวะ ไม่ใช่สามียายนะ) ส่วน ない นะอิ (หรืออ่าน ไน่ ไปเลย) คือ ไม่มี
แต่ 目がない ไม่ได้แปลว่า ไม่มีตา แต่ต้องใช้เป็นสำนวนว่า (อะไรสักอย่าง)に目がない แปลว่า รักหรือหลงใหลในสิ่งนั้นมาก ๆ จนไม่สนใจอย่างอื่น เห็นสิ่งนั้นเป็นไม่ได้ต้องพุ่งเข้าใส่ (ซื้อมาหรือหามาครอบครอง) เช่น 君はアニメに目がないね。เธอเนี่ย พอเป็นอะนิเมะนี่ไม่ได้เลยนะ... (ไม่สนใจอย่างอื่นแล้ว) หรือ 甘いものに目がない ชอบของหวานมาก ๆ เห็นเป็นไม่ได้ (ต้องกิน ๆ ๆ ๆ )<--- เป็นกันหลายคนใช่ม่า อิอิ

声が大きい
声 โคะเอะ เสียง (ที่เป็นเสียงพูดของคน หรือ เสียงร้องของสัตว์) 大きい โอคี่ ใหญ่
声が大きい ไม่ใช่เสียงใหญ่ แต่หมายถึง เสียงดัง (สำนวนนี้ ในมินนะมีใช้ ดังนั้นไม่น่ามีใครแปลผิดเนอะ)
แน่นอนว่า คำตรงข้าม คือ 声が小さい ก็แปลว่า เสียงเบา (ไม่ใช่เสียงเล็กนะ)

足を洗う
แปลตรงตัวคือ ล้าง (ทำความสะอาด) ขา หรือ เท้า ซึ่งแน่นอนว่าบางสถานการณ์ก็มีความหมายตรงตัวแบบนี้แหละ เช่น เท้าสกปรกต้องล้างเท้าก่อนอะไรงี้ แต่บางบริบทไม่ได้เกี่ยวกับเท้าที่สกปรกต้องล้างเลย ก็เจอสำนวนนี้โผล่มาซะงั้น ซึ่งมันแปลว่า 悪いことをやめる เลิกทำเรื่องที่ไม่ดี เช่น เลิกเล่นพนัน เลิกเหล้า ฯลฯ

口がかたい
แปลตรงตัวจะแปลว่า ปากแข็ง ซึ่งดันมีในภาษาไทยพอดี แต่ปากแข็งในภาษาไทย แปลว่า อาการที่ทำผิดแต่ไม่ยอมสารภาพ เช่น ผู้ร้ายปากแข็ง
แต่คำนี้ จะตรงกับความหมายของ ปากหนัก ซะมากกว่า คือ เป็นคนที่เก็บรักษาความลับได้ ไม่บอกอะไรใครง่าย ๆ
かたい มีคันจิอย่างน้อยก็สามตัว คือ 固い 硬い 堅い แต่เท่าที่เช็คกับดิกฯ สำนวนนี้ถ้าจะเขียนคันจิใช้ 口が堅い นะครับ

แค่นี้ก่อนละกัน ถ้าท่านใดมีสำนวนไหนจะเสริม ก็ช่วยแบ่งปันความรู้กันได้เลยครับ หรือ ถ้าน้อง ๆ ไปเจอสำนวนอะไรมาที่งง ๆ ก็ลองถามได้นะครับ

ปล. สังเกตหัวกระทู้ ผมกะจะเขียน "คุยไปเรื่อยกับภาษาญี่ปุ่น" เป็น ซีรีส์ น่ะครับ โดยเปลี่ยนเรื่องคุยไปเรื่อย วันนี้ประเดิมครั้งแรก ก็เลยเป็น #1 ครับ ไม่รู้ว่าจะมีใครติดตามไหม แหะ ๆ 

ยังไงก็ขอความกรุณาช่วยเอ็นดูกระทู้น้อย ๆ ของกระผมด้วยนะครับ どうぞよろしくお願いいたします。