"เทฺว   ธาตุโย"  ควรรู้ยิ่งเป็นอย่างไร ?

(หรือปุถุชน)ย่อมตามเห็นซึ่งขันธ์ 5 (รูป เวทนา สัญญา สังขารทั้งหลาย และวิญญาณ)โดยความเป็นตน หรือเห็นตนมีรูป หรือเห็นรูปในตน หรือเห็นตนในรูปเป็นต้น   คือโดยความเป็นอัตตา เป็นความจริงหรือ

ถ้าเราไปสรุปว่า นิพพาน เป็นอนัตตา มันก็จะไปขัดกับพระสูตรนี้ จริงๆก็ขัดกับทุกพระสูตร เพราะพระองค์ย้ำเสมอว่า ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง ทุกข์ อนัตตา  พระนค

ก็คงตั้งอยู่อย่างนั้นเอง ว่าสังขารทั้งปวงไม่เที่ยง สังขารทั้งปวงเป็นทุกข์

๔๖๑] ธรรม ๙ อย่างที่แทงตลอดได้ยากเป็นไฉน ได้แก่ความต่างกัน ๙ คือ ความต่างแห่งผัสสะ ย่อมบังเกิดเพราะอาศัยความต่างแห่งธาตุ ความต่างแห่ง เวทนา ย่อมบังเกิดเพราะอาศัยความต่างแห่งผัสสะ ความต่างแห่งสัญญา ย

โมฆราชมาณวกปัญหานิทเทส บุคคลย่อมพิจารณาเห็นโลกโดยความเป็นของสูญ โดยอาการ ๑๒ อย่าง คือ ย่อมพิจารณาเห็นว่า รูปไม่ใช่สัตว์ ๑ ไม่ใช่ชีวิต ๑ ไม่ใช่บุรุษ ๑ ไม่ใช่คน ๑ ไม่ใช่มาณพ ๑ ไม่ใช่หญิง ๑ ไม่ใช่ชาย ๑

PMB 03/02/2 ๔ สัมโมหวิโนทน์ อรรถกถาพระวิภังคปกรณ์ แปล ๑. ขันธวิภังค กายวิญญาณ มโนธาตุ มโนวิญญาณธาตุ ดังนี้เป็นต้นนั้น แล้วทรงแสดงว่า ชื่อ วิญญาณขันธ์ อีกอย่างหนึ่ง ในขันธ์ ๕ นี้ รูปที่เกิดแต่สมุฏฐานสี

มันต่างกันยังไงครับ วิญญาณ กับ มโนวิญญาณ สมมุติจิตดับและจังหวะที่จิตเกิด ตัวไหนเป็นตัวนำไปก่อนในจิตดวงใหม่ครับ