"ชิ้กเอี่ยไฉ่" ผักมงคลเจ็ดอย่าง พิธีการที่ 5 วันตรุษจีน

อิ๊กหง่วย ชิวฉิก (ขึ้น 7 ค่ำ เดือน 1 ตามจันทรคติจีน) "วันทานผักเจ็ดอย่าง" อีกหนึ่งวันสำคัญก่อนหมดเทศกาลตรุษจีน คือวันที่พวกเราอาตี๋อาหมวยจะต้มหรือผัดผักมงคลเจ็ดอย่างมาทานกันค่ะ  เช้านี้แม่นันเดินช็อป "ชิกเอียไฉ่" มาต้มหม้อใหญ่ๆค่ะ

นับจากวันไหว้ตรุษจีนมาเจ็ดวัน (ชิวอิก ชิวหยี ิวซา ชิวสี่ - จนถึงชิวฉิก) ซึ่งปีนี้ตรงกับศุกร์ที่ 16 กพ. คนจีนถือว่าวันนี้ถ้าใครได้กินต้มหรือผัดผักมงคลทั้งเจ็ดอย่างแล้วจะโชคดี จะไม่ให้โชคดีได้ยังไงคะ ก็ผักแต่ละชนิดล้วนมีความหมายที่เป็นมงคลทั้งนั้น มาดูกันดีกว่าค่ะว่าผักมงคลทั้งเจ็ดมีอะไรบ้าง บางบ้านอาจจะใช้ต่างชนิดกัน แต่ความหมายดี รวมแล้วได้เจ็ดอย่างก็ถือว่าดีมากค่ะ จะซื้อครบทั้งเจ็ดชนิดนี้จะต้องรอวันใกล้ๆค่ะ เมื่อวานเริ่มมีนำมาขายประปราย วันนี้พรุ่งนี้ตลาดชุมชาวจีนจะจัดไว้เต็มแผงเตรียมให้ตึ่งนั้งอย่างพวกเราจับจ่ายค่ะ
ผักมงคล 7 อย่าง โดยมากจะประกอบด้วย

1. ขึ่งไฉ่ 芹 菜 ไปพ้องเสียงกับ “ คึ้ง “ ( 勤 ) แปลว่ามีความเพียร วิริยะ ขยัน เก็บออม
2. ชุงไฉ่ 春 菜 พ้องกับคำว่า “ ชุง ” ( 春 ) ฤดูใบไม้ผลิ หมายถึงความสดชื่นมี ชีวิตชีวา อีกคำหนึ่ง 伸 ชุง แปลว่า ยืด เติบโต อายุยืน
3. เก่าฮะ เก๋าฮะ 厚 合 ผักเขียว ๆ ใบหนา ๆ สีเขียววย ความหมายคือ ความซื่อสัตย์ ความน่าเชื่อถือ เจ้าสาวที่แต่งงานไปในครอบครัวคนจีนที่ยังเคร่งอยู่ก็จะได้รับประทานผักตัวนี้ เพื่อให้ซื่อสัตย์ต่อสามี ส่วนคนไทยเชื้อสายจีน แต่บางครั้งผักเก่าฮะนี้ ก็ใช้ แป๊ะฮะ 百合 แทนก็มี ซึ่งก็แปลว่าเป็นผู้ที่เข้าได้กับทุกคน เข้าได้กับทุกสถานะการณ์พ้องเสียงกับคำว่าสมานฉันท์
4. ซึ้ง/สึ่ง 蒜 ต้นกระเทียม พ้องเสียงกับคำว่า “ สึ่ง “ ( 算 ) แปลว่า “นับ” คนจีนถือว่า คนนับเลขเป็นก็จะเป็นพ่อค้าแม่ขายจะร่ำรวย เก็บเงินเก็บทองเก่ง
5. ตั่วไฉ่ 大 菜 ผักกาดเขียว มีความหมายว่าใหญ่โต ยิ่งใหญ่
6. ไช้เท้า 菜 頭 เป็น “ อาเท้า “ เป็นหัวหน้า คือได้เป็น เจ้าคนนายคน หรือไปพ้องกับ “ไช้” ( 財 ) แปลว่า โชคลาภ มีลาภ
7. คะน้า 甲 藍 หมายถึงที่หนึ่งในตะกร้า คำว่า“ กะ”( 甲 )เมื่อไปผสมกับ คำว่าประเทศ หรือ โลก ก็แปลว่ายอดเยี่ยม เป็นที่หนึ่งในโลก จึงไม่น่าสงสัยว่าทำไมต้องเป็นผักตัวนี้ และคำว่า "น้า" ยังแปลว่า ตะกร้า ไว้ใส่สิ่งของ ใส่ของหมั้นหมายไปสู่ขอเจ้าสาวด้วย

นอกจากผักทั้งเจ็ดชนิดนี้แล้ว เราสามารถปรับเปลี่ยนเป็นผักอื่นๆที่เราชอบก็ได้นะคะ ขอให้มีความหมายเป็นมงคล ปีนี้แม่นันว่าจะใช้ปวยเล้งแทนคะน้าค่ะ
(ความหมายของชื่อผักแต่ละชนิดก็จะพ้องรูปพ้องเสียงซึ่งแปลออกมาได้ความหมายดีๆหลากหลายมาก ยิ่งแปลยิ่งสนุกค่ะ)

การกำหนดให้รับประทานผัก 7 อย่าง น่าจะเป็นกุศโลบายของนักปราชญ์แต่โบร่ำโบราณ การที่จะบอกให้คนที่รับประทานหมูเห็ดเป็ดไก่ ร่ำสุรา มาตลอดตั้งแต่ไหว้ตรุษจีนเป็นเวลาหลายวัน บอกให้ไปถ่ายท้องเสียบ้าง คงมีคนเชื่อยาก จึงหากลวิธีให้กินผักซึ่งมีกากใยมาก จะได้มีสุขภาพดี และเพื่อความมีสีสรรค์ ควรทานผักเจ็ดอย่าง ให้ดียิ่งขึ้นชื่อผักควรมีความหมายเป็นมงคลด้วย ประเพณีทานผักมงคล 7 อย่างจึงมีขึ้นแต่โบราณ

อ่าน  5 พิธีการสำคัญวันตรุษจีน ยิ่งไหว้ยิ่งรวย

แม่นันคัดลอกบทกลอน "ชิกเอี่ยไฉ่" พร้อมความหมายมาให้ ลองแปลกันค่ะ ศัพท์ไม่ยากนะคะ ลองดู
七-样-羹，七-样-羹，ชิก เอี่ย แก, ชิก เอี่ย แก,
老-人-食-了-变-后-生，เหล่านั้ง เจียะ เลี่ยว เปี้ยง ห่าว แซ,
孥 囝 食 了 面 红 芽，โนวเกี้ย เจียะ เลี่ยว หมิ่ง อั่ง แง้,
姿-娘-食-雅-人-相-争，จือเนี้ย เจียะ เงี่ย หนั่ง เซีย แจ,
天-顶-北-斗-有-七-星，ทีเต้ง ปั๊ก เต้า อู่ ชิก แช,
初-七-拢-食-七-样-羹，ชิวฉิก ลง เจียะ ชิก เอี่ย แก,
大-菜-百-合-芹-菜-蒜，ตั่ว ฉ่าย แปะ ฮะ ขึ่น ชาย สึ่ง,
春-菜-菜-头-韭-菜-青，ชุง ฉ่าย ช่าย ท้าว แช,
七-样-羹-菜-煮-一-锅，ชิก เอี่ย แก ฉ่าย จือ เจก อวย,
祝-贺-新-春-好-年-庚，จก ห่อ ซิง ชุง ฮอ หนี่ แก,
大-菜-肥-肥-排-头-个，ตั่ว ฉ่าย ปุ่ย ปุ๊ย ไป่ เถ่า ไก๊,
食-了-人-人-发-大-财，เจียะ เลายว หนั่ง หนั่ง หวก ตั่ว ไช้,
百-合-青-青-拿-入-内，แปะ ฮะ แช แช เขียะ หยิบ ไหล,
百-事-合-想-好-运-来，แปะ สื่อ หะ เสีย ฮก อุ่ง ไล้,
芹-菜-翠-翠-春-无-涯，ขึ่ง ฉ่าย ชุย ชุย ชุง บ่อ ไง้,
勤-劳-致-富-人-人-知，ขึ่ง เล้า ตี่ ปู่ หนั่ง หนั่ง ไจ,
大-蒜-长-长-财-运-开，ตั่ว สึ่ง ตึ่ง ตึ๊ง ไฉ่ อุ่ง ไล้,
会-算- 会-除-钱-就-来，โอ่ย สึ่ง โอ่ย ตื๊อ จี๊ จิ่ว ไล้,
春-菜-苞-苞-又-一-个，ชุง ฉ่าย เปา เปา อิ่ว เจก ไก๊,
春-回-大-地-百-花-开，ชุง ห่วย ไต่ ตี่ แปะ ฮวย ไค,
菜-头-白-白-好-头-彩，ไช่ ท้าว แปะ แป๊ะ ฮอ เถ่า ไช่,
清-白-做-人-是-底-牌，เชง แปะ จ้อ นั้ง สี่ โต๊ย ไป๊,
韭-菜-直-直-企-一-排，กู ช่าย ติก ติ๊ก เขี่ย เจก ไป๊,
长-长-久-久-乐-和-谐。เฉี่ยง เชี้ยง กู๋ กู้ หลัก หั่ว ไฮ้,

ขอบคุณข้อมูลเพิ่มเติมดีๆจาก มูลนิธิปอเตีกตึ๊ง
.