อัตถะ 2 (อรรถ, ความหมาย - meaning)
พระสูตรที่พระพุทธเจ้าตรัส ว่าโดยการแปลความหมาย มี 2 ประเภท คือ
1. เนยยัตถะ พระสูตรซึ่งมีความหมายที่จะต้องไขความ, พุทธพจน์ที่.....ตรัสตามสมมติ
อันจะต้องเข้าใจความจริงแท้ที่ซ้อนอยู่อีกชั้นหนึ่ง เช่นที่ตรัสเรื่อง บุคคล ตัวตน เรา-เขา ว่า บุคคล 4 ประเภท, ตนเป็นที่พึ่งของตน เป็นต้น) - with indirect meaning; with meaning to be defined, elucidated or interpreted)
2. นีตัตถะ พระสูตรซึ่งมีความหมายที่แสดงชัดโดยตรงแล้ว, พุทธพจน์ที่... ตรัสโดยปรมัตถ์
ซึ่งมีความหมายตรงไปตรงมาตามสภาวะ เช่นที่ตรัสว่า รูป เสียง กลิ่น รส เป็นต้น - with direct or manifest meaning; with defined or elucidated meaning)
ผู้ใดแสดงพระสูตรที่เป็นเนยยัตถะ ว่าเป็นนีตัตถะ หรือแสดงพระสูตรที่เป็นนีตัตถะ ว่าเป็นเนยยัตถะ ผู้นั้นชื่อว่ากล่าว...ตู่พระตถาคต
องฺ.ทุก 20/270/76
นิพพานเป็นอนัตตา ผู้ที่อยากให้เป็นอัตตา จึงชักแม่น้ำทั้งห้า ยก เนยรัตถะ มายืนยันให้ความคิดความอยากของตนถูกต้อง
พระสูตรที่พระพุทธเจ้าตรัส ว่าโดยการแปลความหมาย มี 2 ประเภท คือ
1. เนยยัตถะ พระสูตรซึ่งมีความหมายที่จะต้องไขความ, พุทธพจน์ที่.....ตรัสตามสมมติ
อันจะต้องเข้าใจความจริงแท้ที่ซ้อนอยู่อีกชั้นหนึ่ง เช่นที่ตรัสเรื่อง บุคคล ตัวตน เรา-เขา ว่า บุคคล 4 ประเภท, ตนเป็นที่พึ่งของตน เป็นต้น) - with indirect meaning; with meaning to be defined, elucidated or interpreted)
2. นีตัตถะ พระสูตรซึ่งมีความหมายที่แสดงชัดโดยตรงแล้ว, พุทธพจน์ที่... ตรัสโดยปรมัตถ์
ซึ่งมีความหมายตรงไปตรงมาตามสภาวะ เช่นที่ตรัสว่า รูป เสียง กลิ่น รส เป็นต้น - with direct or manifest meaning; with defined or elucidated meaning)
ผู้ใดแสดงพระสูตรที่เป็นเนยยัตถะ ว่าเป็นนีตัตถะ หรือแสดงพระสูตรที่เป็นนีตัตถะ ว่าเป็นเนยยัตถะ ผู้นั้นชื่อว่ากล่าว...ตู่พระตถาคต
องฺ.ทุก 20/270/76