ปัญญา แปลว่า ความรู้ทั่ว
คือรู้ทั่วถึงเหตุถึงผล รู้อย่างชัดเจน,
รู้เรื่องบาปบุญคุณโทษ,
รู้สิ่งที่ควรทำควรเว้น เป็นต้น
เป็นธรรมที่คอยกำกับศรัทธา
 เพื่อให้เชื่อประกอบด้วยเหตุผล
ไม่ให้หลงเชื่ออย่างงมงาย
ในสังคีติสูตร พระสารีบุตรกล่าวว่า
 ปัญญา ทำให้เกิดได้ 3 วิธี คือ
 โดยการสดับตรับฟัง
การศึกษาเล่าเรียน (สุตมยปัญญา ปัญญาที่เกิดจากการฟัง)
โดยการคิดค้น การตรึกตรอง (จินตามยปัญญา ปัญญาที่เกิดจากการคิด)
โดยการอบรมจิต การเจริญภาวนา (ภาวนามยปัญญา ปัญญาที่เกิดจากการอบรม)

ปัญญา ที่เป็นระดับ อธิปัญญา
 คือปัญญาอย่างสูง จัดเป็นสิกขาข้อหนึ่งใน
 สิกขา 3 หรือ ไตรสิกขา คือ อธิศีล อธิจิต อธิปัญญา

วิชชา  คือ   ความตรัสรู้   รู้แจ้งในอริยสัจจ์4 
การรู้เพื่อความพ้นทุกข์