หลายท่านที่เพิ่งได้เริ่มศึกษาปรัชญาของศาสนาพุทธ ใหม่ๆเคยสงสัยใช่ไหมว่า จุดสูงสุดของศาสนสพุทธคือการดับสิ้นกิเลส และเข้าสู่นิพพาน(ไม่ใช่เข้าสู่แดนนิพพานนะคับ) !
    เมื่อก่อนตอนผมเริ่มศึกษาศาสนาพุทธ ก็ตั้งคำถามไว้มากมาย และพยามตอบคำถามที่คาใจไปทีละข้อๆ ทั้งจากพระเกจิบ้าง ในพระไตรปิฎกบ้าง (ไม่อ่านพระไตรปิฎกส่วนอรรถขยาย อ่านแต่ส่วนที่พระพุทธองค์ทรงดำริ) จนมาถึงปัญหาข้อสุดท้ายคือ สภาวะนิพพานเป็นอย่างไร
    ในเรื่องของสภาวะนิพพานนี้ แม้แต่พระพุทธองค์ทรงดำริแค่ว่า "นิพพานอันว่างจากตน" "นิพพานเป็นอนัตตา"  แต่หลังจากสมัยพระพุ?ธองค์ มีอาจารย์หลายๆสำนักเพิ่มความเห็นเข้าไปอย่างนั้นอย่างนี้ ซึ่งเป็นความเห็นส่วนตัวทั้งสิ้น  จนมาเมื่อกลางปีที่แล้ว ผมมีโอกาสพบพระธุดงค์ 2 รูป(จากที่สังเกตุ น่าจะเป็นอาจารย์กับศิษย์) ซึ่งเดินทางผ่านมา และแวะค้างแรมวัดล้างแถวบ้านผม ซึ่งเป็นธรรมดาของคนในหมู่บ้าน(รวมทั้งแม่ของผม) พอมีพระธุดงค์มา กิจกรรมที่ต้องทำคือ ไปหาหวย ซึ่งคำสั่งของแม่คือ ให้ผมไปเป็นเพื่อน
     และด้วยความที่ผมไม่ได้สนใจเรื่องหวย และบวกกับมีข้อข้องใจกับคำถามเรื่อง สภาวะนิพพาน ผมจึงใคร่ถามพระธุดงค์(องค์ที่น่าจะเป็นอาจารย์)ว่า สภาวะนิพพานเป็นอย่างไร ซึ่งในใจผมมีมิจฉาทิฐิ อยู่ก่อนแล้วว่า "เดี๋ยวดูนะ ก็คงตอบแบบนักการตลาดทั่วไป คือ เป็นอนัตตา ว่างจะกิเลส หรืออะไรทำนองนี้ "
     แต่สิ่งที่ท่านตอบมากลับทำให้ผมแปลกใจ เหมือนเป็นปริศนาธรรม ท่านตอบว่า " โยมคำถามนี้อาตมา คงตอบโยมไม่ได้ เพราะอาตมายังไม่ได้เข้าสู่สภาวะนิพพาน และถึงแม้อาตมาเข้าสู่สภาวะนิพพาน แล้วย้อนกลับมาบอกโยมได้ อาตมาก็คงอธิบายให้โยมเข้าใจไม่ได้หรอก เพราะสิ่งที่นิพพานมีในโลกนี้ไม่มี สิ่งที่โลกนี้มี นิพพานไม่มี (เปรียบเหมือนเราจะอธิบายแสงสว่างให้คนตาบอดเข้าใจ ว่าแสงสว่างมีลักษณะอย่างไร ก็คงไม่เข้าใจ นอกจากคนตาบอดจะได้เห็นแสงสว่างนั้นด้วยตัวเอง) "หลังจากนั้นผมได้กราบท่านสามครั้ง และได้ลบข้อข้องใจเกี่ยวกับคำถามเรื่องสภาวะนิพานไปจากใจทันที .