บรรยากาศเรืออัปปางโดย ออกขุนชำนาญใจจง

ในสมัยกรุงศรีอยุธยาในช่วงรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชเป็นช่วงเวลาแห่งการส่งราชทูตไปเจริญสัมพันธไมตรีกับต่างประเทศ โดยเฉพาะกับประเทศทางตะวันตก การเดินทางไปยังประเทศเหล่านั้นต้องอาศัยปัจจัยสองอย่างคือ เรือ และ ลม ซึ่งการเดินทางในแต่ละครั้งนั้นกินเวลาอย่างน้อย ๒ ปีหรือมากกว่านั้น เนื่องจาก “ลม” ไม่เอื้ออำนวยแล้วก็ยากจะเดินทางไปถึงรวมทั้งการเดินทางอันกินเวลายาวนานดังกล่าว ก็อาจจะเจอคลื่นลมพายุและอุปสรรค์ต่างๆ บางครั้งเรืออัปปางถึงกับชีวิตได้
.
“ออกขุนชำนาญใจจง” เป็นหนึ่งในคณะราชทูตจากกรุงศรีอยุธยา ได้รับพระบรมราชานุญาตให้เดินทางไปเจริญสัมพันธไมตรีกับราชสำนักกรุงปอร์ตุเกสในพุทธศักราช 2227 โดยออกจากกรุงศรีอยุธยาในเดือนมีนาคมไปยังสถานีการค้าเมืองกัว (GOA)  แต่เนื่องจากไปไม่ทันขึ้นเรือรบปอร์ตุเกสที่จะเดินทางไปยังกรุงปอร์ตุเกส คณะราชทูตจึงต้องรอและท่องเที่ยวอยู่ที่เมืองกัวนี้เป็นเวลาเกือบ 1 ปีรอเวลาที่เรือจะกลับมาอีกครั้ง ในระหว่างนี้คณะราชทูตได้พรรณาความเป็นอยู่และสถานที่ก่อสร้างว่าสวยงามและใหญ่โตไม่แพ้กรุงศรีอยุธยาเลยแม้แต่น้อย
.
และแล้วคณะราชทูตก็ได้ออกเดินทางไปจากเมืองกัวในวันที่ 27 มกราคม พ.ศ. 2229 และใน “วันที่ 27 เมษายนเรือของเราก็อัปปางลงที่แหลม แดส์ เอกียส์”
.
เหตุการณ์ก่อนเรืออัปปางลงในเย็นนั้นคณะกะลาสีเรือได้ส่งคนขึ้นไปบนเสากระโดงเพื่อดูแผ่นดินว่าอยู่ตรงไหน ซึ่งเราเห็นแผ่นดินอยู่ด้านหน้าค่อนไปทางขวาเล็กน้อย ต้นหนและนายเรือวินิจฉัยกันว่าคงจะเป็น “แหลม เดอ บอนน์ แอ๊สปรังซ์” ดังนั้นจึงได้แล่นเรือต่อไปเพื่อจะทำการอ้อมแหลมในคืนที่แสงจันทร์ดวงงามพร้อมท้องฟ้าสดใสเห็นดวงดาวสายลมอันสดชื่น
.
แต่หารู้ไม่ว่าอีกสามชั่วโมงถัดมาจะเกิดเหตุการณ์อันน่าหวาดกลัวยิ่งนั้นตามมา คืนนั้นออกขุนชำนาญรู้สึกกระสับกระส่ายไม่หลับนอนแต่กลับมาเดินเล่นบนดาดฟ้าเรือ พอสักระยะเห็นเงาทะมึนๆ ทางขวาใกล้เรือเข้ามาเรื่อยๆ มีเสียงร้อยว่า “แผ่นดิน แผ่นดินอยู่ด้านหน้ายิ้มแล้ว เลี้ยวหลบซีโว้ย” ต้นหนหมุมพวงมาลัยเรือเปลี่ยนเส้นทางเรือแต่เรือนั้นอยู่ชิดชายฝั่งมากจนเกินไป และมีเสียงท้ายเรือชนเข้ากับก้อนหินสองถึงสามครั้งจนเรือเสียการทรงตัว คาดว่าครั้งที่สามนี่เรือคงจะเสียหายหนัก ออกขุนฯ จึงได้รีบไปดูบริเวณที่สูบน้ำปรากฎว่าไม่มีน้ำรั่วเข้ามาแต่อย่างใด ทำให้ลูกเรือนั้นใจชื้นขึ้นมากว่าเรือไม่รั่ว พลันใดนั้นก็ได้รับคำสั่งให้ลดน้ำหนักของเรือลงด้วยการตัดเสาใบเรือทิ้งทะเล และนำของหนักๆ ทิ้งลงทะเลให้หมดเพื่อให้เรือมีน้ำหนักเบา
.
แต่เหมือนว่าเหตุการณ์ยังไม่จบเท่านี้ ครั้นแล้วลูกคลื่นใหญ่และกระแสลมได้ผลักเรือเข้าหาฝั่งใหญ่เท่าภูเขาเลากาประทะเข้ากับหินโสโครกที่ยื่นออกมาในทะเล ผลักเรือให้เรือนั้นยกสูงเทียมเมฆแล้วก็หล่นลงมากระแทกกับก้อนหินอย่างรวดเร็ว ประกอบกับเสียงลั่นเปรี๊ย ประไปรอบด้าน ชิ้นส่วนเรือต่างๆ หลุดออกจากกัน สิ่งก่อสร้างโครงเรืออันใหญ่โตนั้นก็สั่นสะเทือน หักพับลงแตกกระจายไปทุกทิศทุกทาง
.
หัวเรือนั้นถูกกระแทกลงก่อน ทำให้น้ำเข้าได้อย่างรวดเร็ว หัวเรือก็จมไปก่อนพร้อมกับลูกเรือที่พยายามทิ้งปืนใหญ่ สัมภาพระอันหนัก และตัดเสากระโดงเรือ แต่ต่อมานั้นเรือก็ได้กระแทกกับหินโสโครกครั้งต่อมาที่บริเวณกลางเรือในช่องเก็บดินปืนทำให้ในไม่ช้าน้ำก็เข้าถึงสะพานเรือและห้องขั้นสองระดับเอว พวกคนต่างๆ ต่างพากันร้องเอะอะโวยวายพากันหนีขึ้นที่สูงเพื่อเอาชีวิตรอด พวกขนมปังและไวน์และเหล้าบรั่นดีเสียหายหมดในที่สุดเรือก็ค่อยๆ จมลงในที่สุด
.
ออกขุนชำนาญบรรยายกว่าเป็นภาพที่น่าหวาดกลัวอย่างที่สุดในการเอาชีวิตรอด การได้เห็นความตายอยู่เบื้องหน้าการเอาตัวรอดนั้นไม่มีเวลามาคิดเรื่องอันใดเลย ได้ยินแต่เสียงคร่ำครวญสะอึกสะอื้นวิ่งชนกันวุ่นวายไป คนที่เคยโกรธกันมาอย่างจะกินเลือดกินเนื้อกันก็คืนดีกันตอนนี้เองด้วยความเต็มอกเต็มใจ บางคนก็สวดมนต์อ้อนวอนต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ บ้างก็คว้าถังไม้ หีบกำปั่น เพลาไม้ กระโดงเรือโยนลงทะเลเพื่อาศัยเกาะพยุงตัวไป เสียงและความสับสนอลหม่านน่าสยดสยองเหลือนเกินนักจนไม่มีใครได้ยินเสียงลำเรือแตกออกเป็นเสี่ยงๆ แต่อย่างใดเลย
.
พวกคนที่เหลืออยู่บนเรือได้เริ่มทำแพจากแผ่นไม้กระดานและเสากระโดงเรือ เพราะลูกเรือกลุ่มแรกๆ ที่กระโจนลงไปนั้นไม่ได้ระวังตัว ถูกน้ำดูดลงไปใต้น้ำหรือไม่ก็ถูกคลื่นกระแทนกับหินโสโครกนั้น ในส่วนของออกขุนชำนาญนั้นสวมเสื้ออยู่สองชั้นได้นำไม้กระดานมาผูกไว้กับตัวแล้วพยายามว่ายเข้าฝั่ง ส่วนท่านอุปทูตผู้มีร่างกายแข็งแรงนั้นได้ลงไปว่ายอยู่ในทะเลนานแล้วซึ่งได้นำพระราชสาส์นผูกติดกับดาบที่จะโปรดให้พระราชทานนำติดตัวไปด้วย และพวกเราก็ถึงฝั่งไปพร้อมๆ กัน แต่นี้เป็นเพียงเหตุการณ์หนีเสือปะจรเข้เท่านั้น เหตุการณ์ภายหน้าที่เหล่าราชทูตและคณะยังคงต้องเผชิญยังมีอีกมากในภายหน้า
.
ที่มาบันทึกจากปากคำบอกเล่าของออกขุนชำนาญโดยบาทหลวงตาชาร์ด

แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่