ถ้าจิต (สติ) สามารถรวมทวารทั้ง 5 เป็นเอกอยู่ที่ลมหายใจจนสามารถเข้าสู่สภาวะที่ไม่หายใจ (จิตดับ) จิตที่ตามรู้ลมหายไป เพราะลมหายใจก็ไม่มี จิตจึงไม่มีที่เกาะอีกต่อไปขาดแล้ว ว่าง เงียบ เราจะเรียกสภาวะนั้นว่าอย่างไร? (สุญญตา) ทวารทั้ง ๕ ดับ ว่าง ขันธ์ ๕ ก็ดับ (ดับ ว่าง ชั่วคราว) เมื่อออกจากสภาวะนั้นแล้ว ถ้าสมมุติว่าลมหายใจเข้าออกเป็นลมปราณเสมอกัน เป็นสภาวะที่จิตเกาะลมเป็นเอกอยู่อย่างนั้น หรือจิตไม่ต้องเกาะอะไรอีก เมื่อมีอะไรมากระทบ (ผัสสะ) สังขาร (การปรุงแต่ง) ไม่ทำงาน ขันธ์ทั้ง ๕ ก็เกิดไม่ได้ ท่านว่าจะเกิดอะไรขึ้น และเราจะเรียกสภาวะนี้ว่าอะไร? (ท่านตรัสรู้ด้วยอาณาปานสติ) จิตของผู้ใดอันโลกธรรมถูกต้องแล้ว ย่อมไม่หวั่นไหว