พอดีดูละคร ริษยา ทางช่อง 7
แล้วไปเจอขนมนี้เข้า
แล้วเจตน์ก็ถามว่า นี่ขนมอะไร เพราะไม่เคยเห็น
ชนนีก็ตอบว่า "ขนมจ่ามงกุฎจ้ะ"
อยากตอบแทนนางว่า "มันบ่แม่นจ่ามงกุฎเด้อ อันนี้เขาเรียก ดาราทอง หรือ ทองเอกกระจัง ต่างหาก"
ขนมที่ว่านี่ ถ้าจำไม่ผิด เป็นขนมที่ชนะการประกวดอะไรสักอย่างในสมัย จอมพล ป. พิบูลสงคราม
แต่เพราะอะไรไม่รู้ กลายเป็นจ่ามงกุฎซะเฉย
อ้างว่าคล้ายมงกุฎ ทั้งๆ ที่มงกุฎนิยามไทยกับนิยามฝรั่ง มันต่างกันลิบลับ
มงกุฎแบบไทย ให้นึกภาพชฎาที่สวมหัวผู้แสดงโขน - ละคร
สำหรับ "จ่ามงกุฎ" ที่แท้จริง เป็นแบบนี้ครับ
ลักษณะคล้ายกะละแมสีขาว ทำจากแป้งข้าวเจ้าหรือแป้งข้าวเหนียวนวดผสมกับแป้งถั่วเขียว นำไปกวนกับกะทิและน้ำตาลทรายขาวจนเหนียว โรยเมล็ดถั่วลิสงคั่วซอยหรือเมล็ดแตงโมกะเทาะเปลือกเป็นไส้ในตัวขนม (สูตรโบราณจะโรยแป้งทอดตัดเป็นชิ้นเล็ก ๆ เท่าเมล็ดข้าวสุก ซึ่งใช้เวลาทำนานกว่า) จากนั้นตัดขนมเป็นก้อนพอคำ ห่อด้วยตองกล้วยเพสลาดที่นาบไว้แล้ว
ขนมชนิดนี้มีกล่าวถึงในกาพย์เห่เรือชมเครื่องคาวหวานและงานนักขัตฤกษ์ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ว่า
"งามจริงจ่ามงกุฎ ใส่ชื่อดุจมงกุฎทอง
เรียมร่ำคำนึงปอง สะอิ้งน้องนั้นเคยยล"
เชื่อกันว่า เจ้าที่ทำขนมนี้ที่อัมพวา ได้สูตรมาจากตำรับของสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี ซึ่งเป็นพระองค์เดียวกันกับที่ทำขนมชนิดนี้ถวาย รัชกาลที่ 2 จนปรากฎในกาพย์ดังกล่าว
(ละคร ริษยา) ขนมนี่มันบ่แม่น "จ่ามงกุฎ" เด้อชะนี
แล้วไปเจอขนมนี้เข้า
แล้วเจตน์ก็ถามว่า นี่ขนมอะไร เพราะไม่เคยเห็น
ชนนีก็ตอบว่า "ขนมจ่ามงกุฎจ้ะ"
อยากตอบแทนนางว่า "มันบ่แม่นจ่ามงกุฎเด้อ อันนี้เขาเรียก ดาราทอง หรือ ทองเอกกระจัง ต่างหาก"
ขนมที่ว่านี่ ถ้าจำไม่ผิด เป็นขนมที่ชนะการประกวดอะไรสักอย่างในสมัย จอมพล ป. พิบูลสงคราม
แต่เพราะอะไรไม่รู้ กลายเป็นจ่ามงกุฎซะเฉย
อ้างว่าคล้ายมงกุฎ ทั้งๆ ที่มงกุฎนิยามไทยกับนิยามฝรั่ง มันต่างกันลิบลับ
มงกุฎแบบไทย ให้นึกภาพชฎาที่สวมหัวผู้แสดงโขน - ละคร
สำหรับ "จ่ามงกุฎ" ที่แท้จริง เป็นแบบนี้ครับ
ลักษณะคล้ายกะละแมสีขาว ทำจากแป้งข้าวเจ้าหรือแป้งข้าวเหนียวนวดผสมกับแป้งถั่วเขียว นำไปกวนกับกะทิและน้ำตาลทรายขาวจนเหนียว โรยเมล็ดถั่วลิสงคั่วซอยหรือเมล็ดแตงโมกะเทาะเปลือกเป็นไส้ในตัวขนม (สูตรโบราณจะโรยแป้งทอดตัดเป็นชิ้นเล็ก ๆ เท่าเมล็ดข้าวสุก ซึ่งใช้เวลาทำนานกว่า) จากนั้นตัดขนมเป็นก้อนพอคำ ห่อด้วยตองกล้วยเพสลาดที่นาบไว้แล้ว
ขนมชนิดนี้มีกล่าวถึงในกาพย์เห่เรือชมเครื่องคาวหวานและงานนักขัตฤกษ์ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ว่า
"งามจริงจ่ามงกุฎ ใส่ชื่อดุจมงกุฎทอง
เรียมร่ำคำนึงปอง สะอิ้งน้องนั้นเคยยล"
เชื่อกันว่า เจ้าที่ทำขนมนี้ที่อัมพวา ได้สูตรมาจากตำรับของสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี ซึ่งเป็นพระองค์เดียวกันกับที่ทำขนมชนิดนี้ถวาย รัชกาลที่ 2 จนปรากฎในกาพย์ดังกล่าว