1.ธัมมัญญุตา เป็นผู้รู้จักเหตุ
   “ก็ภิกษุเป็นธัมมัญญูอย่างไร
      ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมรู้ธรรม คือ สุตตะ เคยยะ ไวยากรณะ คาถา อุทาน อิติวุตตกะ ชาตกะอัพภูตธรรม เวทัลละ..."
2.อัตถัญญุตา เป็นผู้รู้จักผล
   “ก็ภิกษุเป็นอัตถัญญูอย่างไร
   ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมรู้จักเนื้อความแห่งภาษิตนั้นๆ ว่า นี้เป็นเนื้อความแห่งภาษิตนี้ๆ..."
3.อัตตัญญุตา เป็นผู้รู้จักตน
    “ก็ภิกษุเป็นอัตตัญญูอย่างไร
   ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมรู้จักตนว่า เราเป็นผู้มีศรัทธา ศีล สุตะ จาคะ ปัญญา ปฏิภาณ...."
4.มัตตัญญุตา เป็นผู้รู้จักประมาณ
   “ ก็ภิกษุเป็นมัตตัญญูอย่างไร
   ภิกษุในธรรมวินัยนี้ รู้จักประมาณในการรับจีวร บิณฑบาต เสนาสนะ และคิลานปัจจัยเภสัชบริขาร..."
5.กาลัญญุตา เป็นผู้รู้จักกาล
    “ ก็ภิกษุเป็นกาลัญญูอย่างไร
    ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมรู้จักกาลว่า นี้เป็นกาลเรียน นี้เป็นกาลสอบถาม นี้เป็นกาลประกอบความเพียร นี้เป็นกาลหลีกออกเร้น...."
6.ปริสัญญุตา เป็นผู้รู้จักบริษัท
    “ ก็ภิกษุเป็นปริสัญญูอย่างไร
    ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมรู้จักบริษัทว่า นี้บริษัทกษัตริย์ นี้บริษัทคฤหบดี นี้บริษัทสมณะ ในบริษัทนั้น เราพึงเข้าไปหาอย่างนี้ พึงยืนอย่างนี้ พึงทำอย่างนี้" พึงนั่งอย่างนี้ พึงนิ่งอย่างนี้...
7.ปุคคลัญญุตา หรือ ปุคคลปโรปรัญญุตา เป็นผู้รู้จักบุคคล
ก็ภิกษุเป็นปุคคลปโรปรัญญูอย่างไร
    “ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้รู้จักบุคคลโดยส่วน ๒ คือ บุคคล ๒ จำพวก คือ
    พวกหนึ่งต้องการเห็นพระอริยะ
    พวกหนึ่งไม่ต้องการเห็นพระอริยะ
    บุคคลที่ไม่ต้องการเห็นพระอริยะ พึงถูกติเตียนด้วยเหตุนั้นๆ
    บุคคลที่ต้องการเห็นพระอริยะพึงได้รับความสรรเสริญด้วยเหตุนั้นๆ...."