สมัยผมบวชเรียนที่ปักษ์ใต้ ท่านพระอาจารย์วรศักดิ์ วรธัมโม ท่านได้สอนผมไว้หลายเรื่อง มีเรื่องหนึ่งผมเห็นว่าน่าสนใจ ผมอยากจะแชร์ให้ทุกท่านได้อ่านกันครับ

ท่านสอนผมว่า มนุษย์เราล้วนมีจิตที่นิพพานกันทุกคน แต่ด้วยอารมณ์ของเราเองทำให้จิตของเรา ไม่ไปเป็นนางฟ้าเทวดา ก็ไปเป็นสัตว์นรกอยู่บ่อยๆ (ท่านใช้คำนี้ครับ)

จิตที่เป็นนิพพาน คือจิตที่หยุดนิ่ง ไม่รู้สึกยินดี ยินร้าย คือจิตเดิมแท้ที่ยังนิ่ง ว่างอยู่ ไม่ถูกอะไรปรุงแต่ง หรือเราจะเรียกอีกแบบว่า "จิตประภัสสร"

ท่านบอกต่ออีกว่า จิตของเราเกิด ตั้งอยู่ และดับไป ทุกๆวัน วันละหลายเวลา

เช่น คุณพ่อมีลูกสาววัยรุ่นคนหนึ่ง อยู่มาวันหนึ่ง แฟนลูกสาว (ซึ่งคุณพ่อไม่ชอบขี้หน้า) มากดกริ่งที่หน้าบ้าน พอคุณพ่อรู้ว่ามีเพื่อนผู้ชายมาหาลูกสาวที่บ้าน จิตของคุณพ่อก็เกิด กลายเป็นสัตว์นรก (โกรธ ไม่พอใจ) และเจ้าสัตว์นรกตนนี้ก็ยังคงตั้งอยู่ในจิตของคุณพ่อ (ทุกข์) จนกระทั่งไล่เพื่อนชายของลูกสาวกลับไปได้ สัตว์นรกตนนั้นก็ตายไป จิตของคุณพ่อก็กลับมานิ่งเฉยเป็นนิพพานเหมือนเดิม

ในทางกลับกัน ลูกสาวเมื่อรู้ว่า เพื่อนชายที่ตนชอบมาหา จิตของลูกสาว ก็เกิดกลายเป็นนางฟ้า (ดีใจ) แล้วนางฟ้านางนี้ก็ตั้งอยู่ในจิตของลูกสาว (มีความสุข) จนกระทั่งเพื่อนชายเธอกลับไป นางฟ้านั้นก็ดับไป จิตของลูกสาวก็กลับมานิพพานเหมือนเดิม

ถ้าเราสังเกตุ ในชีวิตประจำวัน เรามีเรื่องให้ ดีใจ ทุกข์ใจ ได้มากมาย ทุกวัน ตลอดเวลา ทั้งนางฟ้า ซาตาน เกิด ตั้งอยู่ ดับไป ในตัวเราไม่รู้กี่รอบ
เพียงแต่เราไม่รู้ตัว ไม่สามารถกำหนดจิตให้ตั้งอยู่ตรงกลางได้

ท่านบอกว่า ไม่ใช่ห้ามดีใจ ห้ามเสียใจ เพียงแค่อย่าไปเพลินในเวทนา (เวทนาแปลว่า อารมณ์ ความรู้สึก) คืออย่าไปลุ่มหลงกับอารมณ์ตรงนั้น เพียงแค่จัดการสถานการณ์นั้นๆไปตามเหตุผล เช่น

จากตัวอย่างข้างต้น แทนที่คุณพ่อจะโกรธ จะทุกข์ คุณพ่อก็อาจจะให้เพื่อนชายของลูกสาวเข้ามาในบ้าน ให้คุยกันอยู่ในสายตาคุณพ่อ ทานข้าวด้วยกัน จะได้มีโอกาสถามไถ่ถึงครอบครัวเพื่อนชายลูกสาว และเมื่อได้เวลาอันสมควร ก็บอกให้เพื่อนชายของลูกสาวกลับบ้าน

หรือ

ลูกสาวเองแทนที่จะดีใจมากเกินไป ก็อาจจะยิ้มรับ ขออนุญาตคุณพ่อให้เพื่อนเข้ามาหา ให้มาความรู้จักกันมากขึ้น พูดคุยกัน เป็นต้น

เช่นนี้แล้ว ทั้งคุณพ่อ และลูกสาว ก็สามารถจัดการกับเวทนาของตนเองได้ดีขึ้นระดับหนึ่ง ไม่ต้องไปหลงเพลินในเวทนา จนกลายเป็นนางฟ้า หรือซาตานอีก

จิตที่นิพพานนี้ท่านพระอาจารย์ วรศักดิ์ ท่านยืนยันว่าพวกเรามีกันทุกคน อยู่ที่เราจะควบคุมมันได้หรือไม่

ถ้าควบคุมจิตนี้ได้ เมื่อเวลามาถึง...

เราอาจหลุดพ้นจากสังสารวัฏนี้ได้