สวัสดีค่ะ
ก่อนอื่น เราขอชี้แจงก่อนว่าจุดมุ่งหมายของกระทู้นี้ ไม่ได้หวังจะเรียกร้องอะไรแล้ว (เพราะไม่มีใครออกมายอมรับผิดสักคน) เจตนาหลักคือ อยากเตือนให้ซับเบอร์ทุกคน และทีมงานสายอิดิทเตอร์เบื้องหลังรายการทีวีต่างๆ มีจรรยาบรรณและมีความรอบคอบในการทำงานกันมากกว่านี้

ไม่พูดพล่ามทำเพลง ก่อนจะเข้าเรื่อง ขอแนะนำตัวละครเพื่อความเข้าใจที่ชัดเจนนะคะ มีด้วยกันอยู่ 3 ฝ่าย ดังนี้
บริษัท ก.ไก่ | ทีมซับ น้อง ข.ไข่ | และนักแปลฟรีแลนซ์ ค.ควาย

เรื่องมันเริ่มมาจากการที่รุ่นน้องของเรา น้อง ข.ไข่ เป็นแฟนคลับกลุ่มศิลปินที่ชื่อ EXO เราก็เลยชักชวนกันตั้งทีมทำซับไตเติ้ลภาษาไทยรายการต่างๆที่หนุ่มๆไปออก ทำด้วยใจรัก ทำแค่เพราะอยากให้แฟนคลับได้ดูคลิปและรายการต่างๆ กันอย่างสนุกสนานค่ะ

ทีนี้เมื่อปลายปี 2013 หนุ่มๆ EXO มีรายการวาไรตี้รายแรกชื่อ EXO’s Showtime ออกอากาศครั้งแรกในวันที่ 28 พฤศจิกายน ทางช่อง MBC Every 1 ของเกาหลี ตั้งแต่ตอนนั้นทีมซับ ข.ไข่ ก็ทำซับไทยรายการนี้อัพโหลดขึ้นแชนแนลแบบแทบจะวีคต่อวีค แล้วก็ทำจนครบทั้งรายการทั้งหมด 12 เทปโดยที่ก็ไม่ได้มีปัญหาอะไร

ประมาณช่วงกลางปี 2014 มีข่าวแว่วๆ ออกมาว่าบริษัท ก.ไก่ ซื้อลิขสิทธิ์รายการนี้จากทางเกาหลีเพื่อมาฉายในประเทศไทย และช่วงกลางเดือนกรกฎาคม ตัวแทนจากบริษัท ก.ไก่ คนหนึ่งติดต่อเข้ามาทางแฟนเพจของทีมซับ มีเจตจำนงว่าจะขอซื้อคำแปล “แคปชั่น” (แคปชั่นคือข้อความบรรยายบนหน้าจอค่ะ เนื้อหาจะต่างจากที่ศิลปินพูด หรือบางทีก็เล่าที่มาที่ไปเพิ่มเติม) ไปใส่ในรายการที่จะนำออกฉาย แต่ด้วยความที่สื่อสารไม่ตรงกัน และทางทีม ข.ไข่ ก็ไม่เคยเจอใครเข้ามาติดต่อทำนองนี้มาก่อน ข้อตกลงชิ้นนี้เลยเป็นโมฆะไป แต่ก็จบลงด้วยดี ไม่ได้มีปัญหาอะไรกันนะคะ

จนกระทั่งวันที่ 22 สิงหาคม 2014 เราก็ถูกหวยรางวัลที่หนึ่งเลยค่ะ

รายการ EXO’s Showtime ในเวอร์ชั่นฉายในเมืองไทย... ปรากฏว่า แคปชั่นที่ขึ้นบนหน้าจอ คล้ายคลึงกับซับไตเติ้ลของที่เราทำไปมากกว่า 90% เหมือนมากแม้กระทั่งพวกคำสันธาน คำลงท้าย สำนวน การเลือกคำ การหลากคำ เหมือนอย่างกับทีมตัดต่อกด Ctrl+V แล้วตามด้วย Ctrl+C มาใส่ยังไงยังงั้น

ทีแรกก็มีคนดูหลายคนทักมาบ้าง แคปมาให้ดูบ้าง เราก็ยังไม่อยากจะไปฟันธงอะไร แต่ก็นั่งดูกันว่า มันจะแปลได้เหมือนขนาดนี้จริงๆเหรอ? เราเลยรื้อซับมาตรวจเทียบกันอีกที แล้วก็พบว่ามันคงเป็นเรื่องบังเอิญแบบสุดลิ่มทิ่มประตูที่งานจะออกมาเหมือนกันได้ขนาดนี้ ประโยคยาวๆ มากกว่าสิบประโยคที่ข้อความเหมือนกันทุกตัวอักษร ขนาดคนในทีมเดียวกันแปลยังไม่เหมือนกันเลย พวกเราเลยคุยกันว่า เฮ้ย นี่มันแปลกแล้วนะ น้องคนหนึ่งในทีมเลยตัดสินใจโทรไปหาตัวแทนที่เคยติดต่อกันตอนทางบริษัท ก.ไก่ ยื่นเจตจำนงจะขอซื้อซับ จุดประสงค์ที่โทรไปคือสอบถามเรื่องราว ยังไม่ได้กล่าวหาอะไรทั้งสิ้น แต่คำตอบแรกที่ได้คือ “ทางพี่ไม่รู้เรื่องนะคะ ไม่ได้ลอกค่ะ”

รายการติดโลโก้ช่องพี่ พี่ไม่รู้แล้วแมวที่ไหนรู้อ่ะคะ ตอบหนูหน่อย

หลังจากที่น้องคนนั้นได้คุยกับตัวแทน สิ่งแรกที่เราคาดเดาก็คือทางบริษัท ก.ไก่ อาจจะให้ทีมงานตัดต่อ ดึงเอาคำแปลจากที่เราทำเอาไว้ไปใส่ในรายการ เพราะไม่อยากเสียค่าใช้จ่ายเพิ่ม ไม่อยากแปลใหม่ และคิดว่าเราเป็นแค่กลุ่มแฟนคลับเด็กๆที่คงจะไม่มีปากมีเสียงอะไร หรือมั่นใจแล้วว่าองค์กรตัวเองใหญ่พอ ต่อให้มีเรื่องก็คงเหมือนไม้ซีกงัดไม้ซุง (ซึ่งก็ยอมรับว่าจริงค่ะ)

หลังจากที่คุยและจิตตกกันไปสักพัก ตัวเราในฐานะทีมงานที่อาวุโสทางอายุมากที่สุด ก็ตัดสินใจโทรไปเจรจากับเค้าในวันอาทิตย์อีกที ด้วยความหวังว่าน่าจะพูดจาถามไถ่กันได้ตามสไตล์ผู้ใหญ่ ซึ่งก็ได้คุยกันจริงๆค่ะ โดยตัวแทนทาง ก.ไก่เล่าว่า หลังจากติดต่อขอซื้อซับจากเราไม่สำเร็จ เขาก็ตัดสินใจจ้างทีมฟรีแลนซ์ ค.ควาย มาทำตรงนี้ แล้วก็ยังให้ไกด์ไลน์ไปประมาณว่าอยากได้แบบที่ทีมเราทำ ซึ่งคนรับงานไปก็ซื่อมากค่ะ จัดไปแบบเหมือนกันทุกตัวอักษรแทบทุกประโยค ประโยคไหนเราแปลผิดเค้าก็แปลผิด ทางบริษัท ก.ไก่ก็เพิ่งทราบว่ามันออกมาเหมือนกันขนาดนี้ และบอกว่าเขาก็ไม่ได้เทียบดูทั้งตัวอักษรว่าไปเหมือนกับของทีมเรา (ทั้งๆที่บอกให้ทางนั้นมาดูของเราเป็นไกด์ไลน์?) เราบอกว่า โอเค ถ้างั้นติดต่อทีม ค.ควายให้เราได้ไหม? เราไม่โอเคนะ ที่เขาเอางานของเรามาชุบมือเปิบไปหากิน แล้วผลเสียมันตกอยู่กับทางบริษัท ก.ไก่ เพราะคนดูรายการส่วนมากเค้าก็ดูจากทีมซับ ข.ไข่มาก่อนอยู่แล้ว เค้าก็รู้ว่าใครเป็นต้นฉบับ คนดูเวลาเค้าด่า เค้าไม่ได้ด่าทีม ค.ควาย แต่ด่าบริษัท ก.ไก่ เพราะทางคุณมีโลโก้แปะเด่นเป็นสง่าอยู่บนจอนะคะ

    ตัวแทนบริษัทก็รับฟังและรับปากว่าวันจันทร์จะติดต่อกลับมา ซึ่งก็ติดต่อกลับมาจริงค่ะ แต่มาพร้อมกับคำปฏิเสธว่า ทางทีมฟรีแลนซ์ ค.ควาย (ซึ่งไม่รู้ว่ามีตัวตนจริงรึเปล่า) เค้าไม่ยอมรับว่าลอกคำแปล แค่ดูเป็นแนวทางเฉยๆ ทาง ก.ไก่คงรับผิดชอบอะไรไม่ได้ตรงนี้ แต่เค้าก็บีบ ค.ควายไปนะว่าหลังจากนี้ห้ามเหมือนแล้ว ถ้าเหมือนอีก ทาง ก.ไก่ไม่จ่ายเงินแล้วนะ แต่ก็ยังมีแย๊บๆ มาว่ารายการก็รายการเดียวกัน สคริปต์ก็สคริปต์เดียวกัน ถ้าคำแปลมันจะเหมือนกันบ้างมันก็ไม่แปลก...

    ค่ะ เหมือนเนี่ยไม่แปลก แต่เหมือนกระทั่งคำเชื่อมตระกูล “ที่-ซึ่ง-อัน” ซึ่งถ้าใครทำงานแปลจะรู้ว่าคำแบบนี้มันลางเนื้อชอบลางยา ต่อให้แปลมาจากต้นฉบับเดียวกัน นักแปลต่างคนก็มีวิธีหลากคำ เรียงประโยค ใช้คำเชื่อมที่ไม่เหมือนกัน

แถมในจุดที่เราแปลผิด เค้าก็บังเอิญแปลผิดที่เดียวกันเป๊ะ

บังเอิญมากกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก

    เนื่องจากเริ่มมีเค้าลางว่าคุยกันต่อไป มันก็ไม่ได้หมูหมากาไก่อะไรขึ้นมา แล้วทางตัวแทนก็เริ่มพูดประมาณว่า “นี่ต้องการจะเรียกร้องอะไร เค้าให้ไม่ได้หรอกนะ”     เราก็เลยชี้แจงไปตรงๆ ค่ะ ว่าเราขอไม่มากไม่มาย สองข้อ ถ้าทำให้ได้ก็จบ เราจะเคลียร์กับน้องๆ ทีมงานให้ สิ่งที่เราขอไปมีแค่:

1.    นักแปลทีม ค.ควาย ให้ติดต่อกลับมาขอโทษเรา (ซึ่งข้อนี้ทาง ก.ไก่ไม่รับปากว่าจะบีบได้ เพราะทางนั้นไม่ยอมรับว่าลอก กลัวโดนตัดงานและโดนตัดเงิน แต่ก็ไม่รู้นะคะว่าทีม ค.ควายมีจริงรึเปล่าหรือควรจะเปลี่ยนจากทีม ค. เป็นทีม พ.แพะ ดี)

2.    ตอนต่อไปที่ออนแอร์คำแปลต้องไม่เหมือนทุกกระเบียดนิ้วขนาดนี้  ไม่ใช่ว่าแปลเหมือนไม่ได้ทุกประโยค แต่ไอ้การที่ประโยคยาวๆ จะมาเหมือนกันทุกคำ ทุกตัวอักษร มันก็ฟังดูตลกไร้สาระไปแล้วอ่ะค่ะ เราทีมเดียวกันเวลามีนักแปลหลายคน ภาษายังไม่เท่ากันเลย แล้วนี่ถ้าเค้าแปลออกมาได้เหมือนขนาดนี้ เราก็ว่าเค้าคงมีโทรจิตไม่ก็นั่งทางในแปลแล้ว ถึงได้ออกมาเหมือนแบบ... เหมือนไม่ได้ใช้พลังงานสมองคิดเอง

บริษัท ก.ไก่ ก็รับปากเป็นมั่นเป็นเหมาะสำหรับข้อที่สอง ชี้แจงว่าตอนที่สองคงแก้ไม่ทัน แต่ตอนที่สามกับสี่กำลังทำอยู่ จะดึงไปแก้ให้ คิดว่าคงไม่เหมือนแล้ว...

แต่นี่คือสิ่งที่ออกมาจาก EP 3 ที่เพิ่งออนแอร์ไปเมื่อวันศุกร์ที่ 5 กันยายนที่ผ่านมา

*ตามไปดูแคปชั่นในลิงค์นะคะ*
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้
https://www.dropbox.com/sh/1z46optpx6g8ry7/AADrO-mP2w1OOoER9X9RjUHja


นี่คือ ไม่ได้ลอก?

เอาจริงๆนะคะ เราไม่ได้คาดหวังอะไรมากนักหรอก...

เพราะรู้ว่าสามัญสำนึกกับจรรยาบรรณในการทำงานของมนุษย์แต่ละคนมันมีไม่เท่ากัน

ที่ออกมาพูด ก็เพราะว่าอยากให้มันเป็นอุทาหรณ์สำหรับคนทำงานเบื้องหลังในสายนี้ว่า อย่ามักง่าย ค่ะ และสำหรับบริษัท ก.ไก่ เราว่าการทำแบบนี้ต่อไป ลอกซับเราไปเรื่อยๆ ไม่แก้ปัญหา มันก็รังแต่จะทำให้ภาพลักษณ์เขาเสื่อมลง ทั้งๆที่เป็นบริษัทใหญ่ แต่กลับหละหลวม ปล่อยให้นักแปลฟรีแลนซ์สวมเขาเอางานคนอื่นมาแอบอ้าง อันที่จริงแล้วเรามองว่ามันเป็นการ ละเมิดลิขสิทธิ์ รูปแบบหนึ่งนะ เพราะซับไตเติ้ล=งานแปล ซึ่งงานแปล=งานสร้างสรรค์/งานศิลปะ ดังนั้นผู้ที่เอางานศิลปะไปเผยแพร่ ทำซ้ำหรือค้ากำไรโดยที่ไม่ได้รับความเห็นชอบจากเจ้าของงาน มันก็เป็นเรื่องที่ผิดอยู่แล้ว แต่จะสามารถดำเนินคดีได้หรือเปล่าอันนี้ไม่แน่ใจ และถ้าหากจะทำคงลำบากเพราะมันจะมีส่วนของลิขสิทธิ์รายการเข้ามาเกี่ยวพันด้วยค่ะ

หลังจากตั้งกระทู้นี้ไป เราไม่แน่ใจว่าจะเกิดอะไรกับเราบ้าง? 5555++ แต่ก็ยอมพลีชีพนะคะ เพราะเราทำในสิ่งที่ถูกต้อง

เราและทีมงานซับ ข.ไข่ เบื่อกับการวิ่งไล่ตาม เหนื่อยกับการที่จะต้องมานั่งเสียความรู้สึก เสียใจกับการทำงานชุ่ยๆ ของคนไม่กี่คน แต่ถึงอย่างนั้น เราก็ไม่ได้คิดจะเลิกทำซับค่ะ

เพราะเราทำงานด้วยใจรัก และเรามีความรู้ มีการศึกษามามากพอที่จะแปลกันเอง ไม่ได้ใช้ปุ่ม Ctrl+C และ Ctrl+V ทำงานแต่อย่างใด
และเราเชื่อว่างานที่ดี งานที่สมบูรณ์แบบ มันเป็นผลพวงจากมันสมองที่ดีกว่า...
ไม่ใช่องค์กรที่ใหญ่กว่า

ถ้าหากได้รับการติดต่ออะไรมาอีกในวันจันทร์ จะมาอัพเดทให้ทุกท่านตามดราม่ากันต่อนะคะ

ระหว่างนี้ ใครอยากให้ความรู้เรื่องลิขสิทธิ์เกี่ยวกับงานสายนี้ โพสต์ไว้เป็นวิทยาทานจะขอบพระคุณมากค่ะ

ปล3. ใครไม่สะดวกแสดงความคิดเห็นในกระทู้ มีอีกทางเลือกคือ #ขอไข่ทีม นะคะ


***อัพเดทกระทู้วันพุธที่ 10 ก.ย. นะคะ***

ได้รับการติดต่อจากตัวแทนของบริษัท ก.ไก่ ว่าจะตรวจสอบเรื่องให้เมื่อวันอังคารค่ะ เราติดภารกิจบางอย่างเลยมีเวลาตอบบางคอมเมนท์ในช่วงดึกๆ แต่เพราะเล่นผ่านมือถือเลยไม่ได้มาอีดิทกระทู้

มีข้อความหลังไมค์บางท่านรวมถึงรีพลายหลายๆอัน กรุณาให้ความช่วยเหลือและให้ความรู้เกี่ยวกับเรื่องลิขสิทธิ์ รวมถึงคัดลอกข้อความบน พรบ. ยกมาอ้างอิงให้ด้วย ต้องขอบคุณไว้ ณ ที่นี้ค่ะ

ออกตัวไว้ก่อนเลยว่าเราเองก็ไม่ได้มีความรู้ละเอียดมาก และเราก็ไม่ได้คิดจะเก็บข้อมูลไว้เพื่อฟ้องร้องทาง ก.ไก่หรือ ค.ควายแต่อย่างใด เพียงแค่อยากได้ความรู้เกี่ยวกับเรื่องนี้เพิ่มขึ้นเท่านั้น และคิดว่ามันคงเป็นประโยชน์กับคนอื่นๆ ไม่มากก็น้อย เพราะประเด็นเรื่องลิขสิทธิ์เป็นเรื่องละเอียดอ่อน และหลายคนก็ไม่ได้เข้าใจในจุดนี้อย่างถ่องแท้ เราเองก็เป็นคนหนึ่งเหมือนกันค่ะ

หลายรีพลายบอกเราละเมิดลิขสิทธิ์ ก.ไก่ รึเปล่า? เพราะตอนนี้ทางเขาถือลิขสิทธิ์อยู่

ขอตอบแบบนี้แล้วกันนะคะ

ทีมซับของเราละเมิดลิขสิทธิ์ MBC Every 1 กับ SM ในการทำซับรายการฉายในแซนแนลค่ะ แต่ในตอนที่ทำซับนั้นทาง ก.ไก่ ยังไม่ได้ถือสิทธิ์ในรายการนี้ ดังนั้นในช่วงเวลานั้นยังไม่จัดว่าเป็นการละเมิด แต่ในปัจจุบัน ทาง ก.ไก่ ถือครองลิขสิทธิ์รายการนี้แล้ว ถ้าหากมีการแสดงเจตจำนง แจ้งทางเรามาว่าต้องการให้ยุติการเผยแพร่ เราก็ต้องดึงรายการออกจากแชนแนลค่ะ

ดังนั้น สถานการณ์ตรงนี้ ขึ้นอยู่กับการตกลงระหว่างเรากับทาง ก.ไก่ค่ะ ทางถ้าทางนั้นไม่ได้ว่าอะไร เราก็ไม่มีเหตุผลที่จะดึงรายการลง แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าเราจะทำถูกต้องโดยสิ้นเชิง ตรงนี้เรามองว่าเป็นการถ้อยทีถ้อยอาศัยกันค่ะ

ประเด็นของกระทู้นี้จริงๆ ไม่ได้อยากจะมา find out ว่าลิขสิทธิ์ควรอยู่ที่ใคร และใครจะฟ้องใคร สาระสำคัญที่เราต้องการสื่อคือ ทาง ก.ไก่ และทาง ค.ควาย ทำงานไม่ถูกต้อง ไม่ถูกวิธีค่ะ

อย่างที่ชี้แจงไปเมื่อตอนตั้งกระทู้ว่าซับที่ทีมเราแปลไปมีจุดผิด และทาง ค.ควาย คัดลอกมาขายงานให้ ก.ไก่ โดยไม่ปรับปรุงแก้ไขจุดผิดนั้น และทาง ก.ไก่ ก็ไม่ได้ตรวจสอบซ้ำ ปล่อยให้ผู้ชมได้รับข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง แม้จะไม่ได้ผิดแบบคอขาดบาดตาย แต่ก็ไม่สมควร อีกประการหนึ่งคือ การทำงานของทั้งสองฝ่ายที่กล่าวอ้าง จัดว่าไม่มีจรรยาบรรณในฐานะนักแปล ไม่ให้เกียรติผู้อื่น ไม่นับว่างานเรามีลิขสิทธิ์คุ้มครองหรือไม่ แต่ในฐานะคนทำงาน คุณควรจะสละความตั้งใจ และพลังงานสมองทำงานชิ้นนั้นด้วยตัวเอง การที่มาลอกผลงานผู้อื่นไปแล้วนำไปค้ากำไร มันเป็นเรื่องที่เราคิดว่าไม่ควรจะยอมค่ะ

สุดท้าย อยากจะชี้แจงว่าไม่ได้เรียกร้องความเห็นใจนะคะ เจตนาของเราคืออยากแชร์เรื่องมากกว่าน่ะค่ะ จุดไหนที่เราผิดยินดีรับฟังคำท้วงติงค่ะ