ความเห็นผิดมีมากมาย สามารถเห็นผิดกันได้ทั้งพระและฆราวาส
ความเห็นผิดจากความเชื่อที่ผิด
ยิ่งกอดรัดความเชื่อนั้นไว้ว่าตนเห็นถูก ก็ยิ่งจมอยู่กับความเห็นผิดนั้นอย่างยากจะถอนตัวขึ้น
เพราะโดยธรรมชาติ มนุษย์มักจะเชื่อว่าตนฉลาด สิ่งที่ตนเลือกเชื่อหรือเชื่ออยู่นั้นถูกแล้ว
ซึ่งนั่นคืออัตตาหรือความยึดถือว่าเป็นอัตตาของตน
เมื่อมีใครบอกว่ามีความจริงยิ่งกว่า หรือสิ่งที่ยึดถือนั้นไม่ถูก
ย่อมเป็นการกระทบต่ออัตตา ต่อความเชื่อของอัตตานั้น
ผู้กอดอัตตาไว้แน่น ย่อมปฏิเสธว่าสิ่งที่เรารู้นั้นถูกกว่า หรือถูกที่สุด
เพื่อรักษาอัตตานั้นไว้
และปิดตา ปิดใจ เพื่อรักษาอัตตาให้คงอยู่ต่อไป
หากยังกอดอัตตาอย่างไม่รู้ตัว
หรือจงใจกอดอย่างรู้ตัว แต่ไม่สามารถคลายความยึดอัตตานั้นได้
ปัญญาจะเกิดได้หรือไม่ เป็นกรรมของผู้นั้น
บางครั้ง ความเห็นผิดอาจอยู่ในรูปของความงมงายอย่างไร้ปัญญาที่รับรู้ด้วยปัญญาทางโลก
บางครั้ง ความเห็นผิดอาจอยู่ในรูปของความศรัทธางมงายอย่างเบาปัญญาที่รับรู้ด้วยปัญญาทางโลก
บางครั้ง ความเห็นผิดอาจอยู่ในรูปของความศรัทธาหรือการปฏิเสธศรัทธาอย่างเบาปัญญา เนื่องด้วยโมหะ ซึ่งก็ยังเป็นเพียงอีกรูปแบบของความไม่รู้หรือความงมงาย แต่ไม่อาจรับรู้หรือเห็นได้ด้วยปัญญาอย่างโลกๆ จึงต้องอาศัยปัญญาทางธรรม
ซึ่งเป็นความเห็นผิดในระดับที่ละเอียดคือความเห็นผิดว่า
-เชื่อว่าสิ่งที่ตนรู้ รู้มากกกว่า รู้จริงกว่า พระพุทธเจ้า
-เชื่อว่าสิ่งที่ตนตีความด้วยปัญญาทางโลกนั้นถูกตรงกว่าความรู้ที่พระพุทธเจ้าบอกสอน
-เชื่อว่าความเห็นของตน ที่ปฏิเสธพระธรรมคำสอนของพระศาสดา นั้นถูกตรงเป็นสัมมาทิฏฐิแล้ว
-ปฏิเสธธรรมที่พระพุทธองค์ทรงพบ อันตนยังไม่สามารถพิสูจน์ได้ ว่าธรรมนั้นไม่มีจริง
-การเพิกเฉย ละเลยต่อธรรมที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ หลักธรรมที่ทรงบอกสอน เลือกยอมรับเฉพาะบางส่วนที่ตรงหรือเข้ากันได้กับทิฏฐิอันไม่ตรงของตนนั้น
-การอ้างหลักธรรมของพุทธองค์เพียงเพื่อสร้างความชอบต่อความเห็นของตน เพื่อให้ความเห็นของตนถูก และละเลยที่จะพิจารณาหลักธรรมน้ันต่อความเห็นของตนและละเลยการพิจารณาจิตอันยึดถือในอัตตา(สะท้อนจากการยึดถือทิฏฐิ) อย่างเหนียวแน่นของตน
อันเป็นระดับที่ยากต่อการเห็นได้ว่าความเห็นน้ันของตนเป็นมิจฉาทิฏฐิ เพราะใช้ปัญญาอย่างโลกๆ ซึ่งปัญญาแบบนี้ไม่สามารถแยกแยะได้
และเพราะปัญญาแบบโลกๆน้ันเอง บอก(ลวง)ว่าเป็นสิ่งที่ถูกแล้ว
ยิ่งเป็นการส่งเสริมอัตตาให้แน่นหนา
(จริงๆแล้วความเห็นผิดยังมีอีกมากมายหลายรูปแบบหลายระดับ และเนื่องจากระดับศรัทธางมงายมีคนพูดถึงไว้มากแล้ว จึงขอพูดถึงเฉพาะระดับที่ยากต่อการเห็นได้ด้วยปัญญาแบบโลกๆ เท่าที่พอจะนึกออกครับ)
ความเห็นผิดของทั้งบรรพชิตและฆราวาส
ความเห็นผิดจากความเชื่อที่ผิด
ยิ่งกอดรัดความเชื่อนั้นไว้ว่าตนเห็นถูก ก็ยิ่งจมอยู่กับความเห็นผิดนั้นอย่างยากจะถอนตัวขึ้น
เพราะโดยธรรมชาติ มนุษย์มักจะเชื่อว่าตนฉลาด สิ่งที่ตนเลือกเชื่อหรือเชื่ออยู่นั้นถูกแล้ว
ซึ่งนั่นคืออัตตาหรือความยึดถือว่าเป็นอัตตาของตน
เมื่อมีใครบอกว่ามีความจริงยิ่งกว่า หรือสิ่งที่ยึดถือนั้นไม่ถูก
ย่อมเป็นการกระทบต่ออัตตา ต่อความเชื่อของอัตตานั้น
ผู้กอดอัตตาไว้แน่น ย่อมปฏิเสธว่าสิ่งที่เรารู้นั้นถูกกว่า หรือถูกที่สุด
เพื่อรักษาอัตตานั้นไว้
และปิดตา ปิดใจ เพื่อรักษาอัตตาให้คงอยู่ต่อไป
หากยังกอดอัตตาอย่างไม่รู้ตัว
หรือจงใจกอดอย่างรู้ตัว แต่ไม่สามารถคลายความยึดอัตตานั้นได้
ปัญญาจะเกิดได้หรือไม่ เป็นกรรมของผู้นั้น
บางครั้ง ความเห็นผิดอาจอยู่ในรูปของความงมงายอย่างไร้ปัญญาที่รับรู้ด้วยปัญญาทางโลก
บางครั้ง ความเห็นผิดอาจอยู่ในรูปของความศรัทธางมงายอย่างเบาปัญญาที่รับรู้ด้วยปัญญาทางโลก
บางครั้ง ความเห็นผิดอาจอยู่ในรูปของความศรัทธาหรือการปฏิเสธศรัทธาอย่างเบาปัญญา เนื่องด้วยโมหะ ซึ่งก็ยังเป็นเพียงอีกรูปแบบของความไม่รู้หรือความงมงาย แต่ไม่อาจรับรู้หรือเห็นได้ด้วยปัญญาอย่างโลกๆ จึงต้องอาศัยปัญญาทางธรรม
ซึ่งเป็นความเห็นผิดในระดับที่ละเอียดคือความเห็นผิดว่า
-เชื่อว่าสิ่งที่ตนรู้ รู้มากกกว่า รู้จริงกว่า พระพุทธเจ้า
-เชื่อว่าสิ่งที่ตนตีความด้วยปัญญาทางโลกนั้นถูกตรงกว่าความรู้ที่พระพุทธเจ้าบอกสอน
-เชื่อว่าความเห็นของตน ที่ปฏิเสธพระธรรมคำสอนของพระศาสดา นั้นถูกตรงเป็นสัมมาทิฏฐิแล้ว
-ปฏิเสธธรรมที่พระพุทธองค์ทรงพบ อันตนยังไม่สามารถพิสูจน์ได้ ว่าธรรมนั้นไม่มีจริง
-การเพิกเฉย ละเลยต่อธรรมที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ หลักธรรมที่ทรงบอกสอน เลือกยอมรับเฉพาะบางส่วนที่ตรงหรือเข้ากันได้กับทิฏฐิอันไม่ตรงของตนนั้น
-การอ้างหลักธรรมของพุทธองค์เพียงเพื่อสร้างความชอบต่อความเห็นของตน เพื่อให้ความเห็นของตนถูก และละเลยที่จะพิจารณาหลักธรรมน้ันต่อความเห็นของตนและละเลยการพิจารณาจิตอันยึดถือในอัตตา(สะท้อนจากการยึดถือทิฏฐิ) อย่างเหนียวแน่นของตน
อันเป็นระดับที่ยากต่อการเห็นได้ว่าความเห็นน้ันของตนเป็นมิจฉาทิฏฐิ เพราะใช้ปัญญาอย่างโลกๆ ซึ่งปัญญาแบบนี้ไม่สามารถแยกแยะได้
และเพราะปัญญาแบบโลกๆน้ันเอง บอก(ลวง)ว่าเป็นสิ่งที่ถูกแล้ว
ยิ่งเป็นการส่งเสริมอัตตาให้แน่นหนา
(จริงๆแล้วความเห็นผิดยังมีอีกมากมายหลายรูปแบบหลายระดับ และเนื่องจากระดับศรัทธางมงายมีคนพูดถึงไว้มากแล้ว จึงขอพูดถึงเฉพาะระดับที่ยากต่อการเห็นได้ด้วยปัญญาแบบโลกๆ เท่าที่พอจะนึกออกครับ)