ชีวิตบางช่วงที่เกี่ยวกัน เราได้แลกเปลี่ยนซึ่งความฝัน...

เคยคิดถึงอะไรซักอย่างหรือใครซักคนไหมครับ อยู่ๆก็คิดขึ้นมาได้ ความทรงจำยุ่งเหยิงในสมองเวิ้งว่างหยิบยื่นความน่าสนใจเล็กๆจากความฝันอันล่องลอย
ในขณะที่โลกใบนี้ยังหมุนไปเรื่อยๆ หมุนรอบตัวเองให้แต่ละด้านหาแสงสว่างเหมือนไก่ย่างที่หมุนอยู่บนปลายไม้ ให้ทุกส่วนได้รับความอบอุ่นอย่างทั่วถึง หมุนรอบตัวเองไปด้วยโคจรรอบดาวฤกษ์ศูนย์กลางแห่งระบบสุริยะไปพร้อมๆกัน ติดตามดวงอาทิตย์สุกปลั่งที่พาทุกสิ่งทุกอย่างในความรับผิดชอบเดินทางสู่จักรวาลอันกว้างใหญ่ที่เคลื่อนไปแม้จะไม่มีใครมองเห็น

บางสิ่งบางอย่างคล้ายหยุดนิ่งอยู่ได้ท่ามกลางความเคลื่อนไหวอันสับสนและสลับซับซ้อนของวัฏฏวน มีทั้งตั้งใจให้หยุด ใช้ความสงบสยบความวุ่นวาย และมีทั้งหยุดเอง หยุดเฉยๆ หยุดเอาดื้อๆ หยุดในขณะที่ควรไปต่อ หยุดเพื่อจะกลายเป็นความล้าหลังเพราะโลกทั้งใบกำลังก้าวไปข้างหน้าและไม่ได้หยุดรอ โลกเป็นไปด้วยอาการอย่างนี้มาตลอด คือเป็นของมันอย่างนั้น จะเป็นอย่างอื่นไปมิได้ เคยเป็นมาอย่างนี้ กำลังเป็นอยู่ และจะเป็นอย่างนี้ในโอกาสต่อๆไป

ผมบังเอิญให้ต้องทำเวลาอันมีค่าของชีวิตสั้นๆหายไปอีก ชีวิตที่เคยยากอยู่แล้วกลายเป็นขยายความยากเพิ่มขึ้นจนบดบังทางออกให้ขยับห่างออกไปจนไกลลิบ ปรกติวิสัยของผมเองเป็นคนกึ่งๆวิกลจริตอยู่แล้ว ใช้ชีวิตตามปรกติด้วยความไม่ปรกติ เมื่อมีปัจจัยในเชิงลบเพิ่มเข้ามา ก็เหมือนชีวิตโทรมๆถูกผลักดันไปสู่ความตาย

ในช่วงสัปดาห์หรือกว่านั้นที่ผมพยายามเอาชีวิตรอดด้วยการทำงาน ทำเพื่อให้ทุกสิ่งทุกอย่างที่ประกอบกันเป็นกายกับจิตของผมฟื้นคืนสภาพขึ้นมา ผมต้องการร่างกายที่แข็งแกร่งอย่างมากและสมองที่ปลอดโปร่งพอที่พาทุกสิ่งทุกอย่างไปข้างหน้า ในสภาพที่อ่อนล้า สั่นระริกเหมือนหมาหน้าหนาวที่ข้าวก็ไม่ได้กิน ผมเลือกที่จะทำมีดอีเหน็บ ทำเพราะคิดถึง

ปรกติผมเองไม่ค่อยได้ใช้มีดอีเหน็บนะครับ คือถนัดมีดที่แนวคมตรงหรือโค้งในลักษณะนูนออก หรืองอนกลับด้านหลัง แต่มีดอีเหน็บมีสันฐานไปทางเว้าและแนวคมงุ้มลงด้านหน้า เรียกว่าค่อนข้างต่างกันหรือไปกันคนละทาง ไม่ค่อยได้ใช้ ถ้าเทียบกับมีดแบบอื่นๆอย่างมีดสับหรือมีดสแกนดิเนเวียนแล้ว ผมให้ความรักหรือคุ้นเคยกับมีดอย่างหลังๆนี่มากกว่า แต่ก็คิดถึงมีดอีเหน็บอยู่เสมอ

ตั้งแต่เด็ก ผมรู้จักมีดอีเหน็บหรือมีดลุงแป๊ะ นิลใส ผ่านหนังสือชีวิตกลางแจ้งของลุงเพี้ยน พุ่มชะมวง ลุงเพี้ยนชอบมีดอีเหน็บมาก มากถึงขนาดเรียกว่าคลั่งไคล้ หรือบ้ามีดอีเหน็บ ผมก็เลยชอบไปด้วย ชอบมาตั้งแต่นั้นจนถึงบัดนี้ ผมยังอ่านหนังสือเล่มนั้นอยู่เสมอๆ ความทรงจำในวัยเด็ก ถูกเก็บซ่อนไว้ตามหน้าหนังสือเก่าๆบางๆผุๆพังๆตามกาลเวลาไม่ต่างจากสายตาและหัวใจของคนที่กำลังมองดูมัน

มีดอีเหน็บตียาก สำหรับคนที่ไม่คุ้นเคย มันมีสูตรของการแบ่งเนื้อเหล็ก การวางมุมโค้งให้งุ้มพอดีกับการเงยในขณะตีแนวคม ตียาก เนื้อเหล็กมาก ต้องตีกันแรง ก็เหมาะดีที่จะเลือกมาซ้อมมือ สำหรับช่างตีเหล็กแก่ๆ แต่มืออ่อนๆ ใบมีดตีจากเหล็ก SUP9 หนา 8 มิลล์ ซึ่งปรกติผมจะนิยมใช้ 6 มิลล์มากกว่า แต่ก็เอาเถอะ สำหรับวันเวลาอย่างนี้หกมิลล์หรือแปดมิลล์ก็ยากพอๆกัน ผมก็ตีมันขึ้นมาจนสำเร็จลุล่วง เข้ากระบวนการอบชุบหรือชุบแข็งเรียบร้อย กลายมาเป็นใบมีดและเป็นมีดหนึ่งเล่ม มีดอีเหน็บหลังค่อนข้างตรงแบบมีดอีเหน็บทางเหนือ

มีดเหน็บเหนือมันก็มีข้อแตกต่างจากมีดเหน็บแถบภาคกลางหรือมีดอีเหน็บทางราชบุรีอยู่หลายอย่าง ที่เห็นได้ชัดๆคือใบมีดมักจะเรียวยาวกว่ามีดเหน็บทางภาคกลางและรูปร่างหรือสันฐานออกจะตรงๆไม่โค้งลงข้างหน้าแบบมีดอีเหน็บที่เรารู้จักกันดี

บางเล่มปลายมีดสะบัดงอนกลับขึ้นไปจนเลยเส้นแนวสันหลัง ใบมีดเรียวบางน้ำหนักโดยรวมไม่มาก เน้นความเบาความคล่องตัวโดยเฉพาะในงานสวนแบบตัดริดกิ่งไม้ที่ต้องฟันในตำแหน่งสูงๆ

ซึ่งผมคิดว่ามันใช้ได้ง่ายกว่ามีดอีเหน็บแถบภาคกลาง แบบมีดอยุธยา มีดกรุงเก่าหรือมีดทางหุบกระทิง ซึ่งแนวใบมีดงอนโค้งและมีอาการสะบัดงอนขึ้นของปลายมีด มีดเหน็บเหนือก็คล้ายๆมีดลาบ หรือมีดเหน็บกระเหรี่ยง มีดเหน็บไทยใหญ่ หลังค่อนข้างตรง เป็นมุมโค้งลงแต่ก็ไม่มาก ใช้งานทั่วๆไปได้ดี โดยเฉพาะงานครัว

มีดคมมากจากแนวคมที่บางจริงๆแล้วก็เน้นงานผักงานไม้ทั่วๆไปมากกว่า ถ้างานหนักหนาขนาดบุกป่าตัดต้นไม้จริงๆก็จะใช้มีดอีโต้หรือขวานตอกตะปูที่เรียกกันว่ามุยแง่มหรือมุยสุโข

มีดแบบนี้มักจะมีใช้กันทุกบ้าน ถึงไม่ครบทุกบ้านอย่างมีดอีโต้แต่ก็พอจะเห็นได้เสมอๆ แต่กับมีดอีเหน็บพิมพ์มาตรฐานแล้วหาดูยากมากครับ ชาวบ้านที่ทำงานจริงๆใช้จริงๆไม่ใช่คนเล่นมีดแล้วจะไม่มีใครใช้มีดอีเหน็บแบบทางภาคกลางเลย ถ้าจะมีอีกอย่างก็คือมีดเหน็บกระเหรี่ยงหรือมีดเหน็บไทยใหญ่ที่เรียกกันว่ามีดลาบ

ผมเห็นมีดแบบนี้มาก็ร่วมๆสามสิบปีนะครับที่เปลี่ยนไปมากจากสมัยโน้นก็คือปลอกมีดหรือฝักมีด สมัยก่อนโน้นใช้แปมหวายกันเป็นส่วนมาก ฝักไม้มีน้อย มาถึงสมัยนี้ฝักไม้ก็แทบจะไม่เห็น มักจะใช้ฝักที่ทำจากท่อพีวีซีหรือสายยาง แถวหน้าบ้านผมเป็นสามแยกเป็นจุดนัดรับคนทำงานเกษตรจะได้เห็นคนพกมีดเหน็บหรือมีดอีโต้อยู่เสมอๆ ยุคนี้แปมหวายกลายเป็นของหาดูยากไปซะแล้ว

มีดเหน็บเหนือก็คู่กันกับหินโป่งเหนือ เราจะลับมีดเหน็บเหนือกับหินสังเคราะห์ หินญี่ปุ่น หรือหินชั้นดีจากเขตไหนๆก็ได้ในโลก แต่มันก็เหมาะที่สุดที่จะลับด้วยหินโป่งแบบดั้งเดิม เหมือนสะเดาน้ำปลาหวานที่ต้องกินคู่กับปลาดุกย่าง ถ้าจะให้เข้าท่าจริงๆก็ต้องเป็นปลาดุกแบบที่เค้าเรียกปลาดุกด้านซึ่งก็หากินยากอยู่ซักหน่อย

เราอาจจะกินสะเดาน้ำปลาหวานกับเนื้อเค็ม แคบหมู หรือเป็ดย่างสิงห์บุรีก็ได้ อิ่มเหมือนกันอร่อยเหมือนกัน แต่ถ้าให้เข้ากันได้ดีตามความเหมาะสมของวัฒนธรรมทางอาหารก็ต้องกินกับปลาดุกย่าง อิ่มท้องแล้วยังอิ่มใจด้วย คนเรามันเป็นซะอย่างนั้น ความคิดปรุงต้องมาก่อน

มีดเหน็บเหนือของใช้คู่มือชายบ้านทุ่งหนุ่มเมืองเหนือยังพอมีให้เห็นกันอยู่บ้างและยังมีให้เห็นกันอีกนานเพราะของมันใช้ได้จริงใช้ดีจริง แต่กับหินโป่งหินลับมีดแบบเมืองๆทุกวันนี้พบเห็นได้น้อยมากครับ เข้าข่ายของหายากไปแล้วเหมือนกัน นักเล่นมีดจากถิ่นอื่นเริ่มให้ความสนใจหินลับมีดธรรมชาติของเมืองเหนือหาซื้อไว้ใช้งานเป็นเจ้าของครอบครองกันคนละหลายก้อน ยิ่งถ้าได้ลองใช้ก็จะหาไว้เพิ่มอีก หินจากเมืองเหนือก็จะร่อยหรอลงไปเรื่อยๆ เพราะหาคนทำได้ยากแล้ว

หลายสิ่งหลายอย่างเปลี่ยนไปในวันที่โลกไม่เหมือนเดิม

ผมชอบคิดถึงชีวิตใหม่ ไม่ใช่ว่าชีวิตเก่าๆมันไม่ดีนะครับ แค่รู้สึกประทับใจในพลังสร้างสรรค์ ชีวิตเก่าก็เริ่มจากชีวิตใหม่ ชีวิตใหม่ผ่านไปก็เก่าอยู่ดี แต่มันก็ดีที่มีชีวิต คือยังไม่ตาย เราเริ่มชีวิตใหม่ได้ทุกวัน เริ่มกันได้ ถึงมันจะเหมือนเดิมๆก็ไม่เป็นไร ขอหลับซักตื่น พรุ่งนี้เช้าขึ้นมาแล้วเราจะเริ่มกันใหม่ เริ่มชีวิตใหม่
ชีวิตผมล้มลุกคลุกคลานมาหลายรอบ แต่ก็ยินดีทุกครั้งที่มันเริ่มขึ้นมาใหม่ ด้วยแรงบันดาลใจที่เต็มเปี่ยม มันอาจจะเป็นอีกครั้งที่ต้องล้มลงอีก หรือเป็นครั้งที่ไปได้ดีกว่าครั้งไหนๆ คราวนี้เป็นช่วงชีวิตที่ลำบากมากๆและห่างไกลเหลือเกินกับความสำเร็จ แต่ผมก็พยายามเริ่มมันขึ้นมาอีกครั้ง ด้วยใจที่ผ่องใส ด้วยพลังสร้างสรรและกำลังใจที่จะให้มันไปได้ไกลกว่าเดิม ถึงความพร้อมจะยังไม่เต็มที่ แต่ด้วยสิ่งที่มี ชีวิตผมก็เริ่มขึ้นมาอีกครั้ง

ทำใจให้ว่างๆ ยิ้มให้กับทุกสิ่งทุกอย่างที่มีอยู่ แล้วปล่อยให้ความคิดถึงทำงานของมัน