ฉันอายุ80ปี  ฉันเริ่มเขียนบันทึกความจำของฉันในวันที่สามีของฉันค่อยๆเสียมันไปจากความชรา สักวันฉันก็ต้องพบกับวิถีเดียวกันกับสามี  ความทรงจำในอดีตของฉันอาจไม่มีค่ากับใคร แต่อย่างน้อยฉันก็มีความสุขที่ได้ย้อนกลับไปคิดถึงมัน…

พ.ศ. 2486

ตอนที่ 1  “วันเกิด”
ฉันจำตอนที่ตัวเองเกิดไม่ได้  แต่จำได้ในวันที่น้องๆเกิด  ตอนนั้นเห็นแม่คลอดน้องทุกคนที่บ้าน ตอนแม่ท้องแก่ใกล้คลอด แม่เล่าว่าจะมีการเจ็บเตือนก่อนให้รู้ว่าใกล้คลอดแล้ว  แม่จัดเตรียมของที่จำเป็นในการคลอดให้พร้อม แล้วจะพายเรือด้วยตัวเองไปบ้านหมอตำแย ข้างทางในเวลากลางวันคือร่องสวน ส่วนกลางคืนคือความมืดสนิทจนเป็นสีดำ ไม่ใช่เพื่อไปคลอด แต่ไปรับหมอตำแยมาที่บ้าน  สมัยก่อนเราเดินทางกันด้วยเรือ ฉันอยู่อำเภอดำเนินสะดวกบ้านติดคลอง ไปไหนมาไหนด้วยการเดินและพายเรือเท่านั้น ไม่เคยเห็นรถยนต์มาก่อน ไม่ว่าจะเป็นรถมอเตอร์ไซต์ รถสองแถว โดยเฉพาะรถหรูหราแบบคนในเมือง  

พอหมอตำแยมาที่บ้านก็ทำคลอดกันง่ายๆ เหมือนทำกับข้าวกินกันหนึ่งมื้อ เป็นอันเสร็จกิจกรรมคลอดน้องอีกหนึ่งคน  ฉันมีพี่น้อง14คน ฉันเป็นคนที่สอง ฉะนั้นฉันเห็นการเกิดที่บ้านไม่ต่ำกว่า10ครั้ง ไม่เคยรู้จักคำว่าคลอดที่โรงพยาบาล หรือโรงพยาบาลคืออะไรก็ไม่เคยเข้าใจ เพราะตั้งแต่จำความได้ ก็ไม่เคยเห็นแม่กับเตี่ยไปโรงพยาบาล หรือพาน้องๆไปเลย กลับมาคิดในวันนี้เป็นเพราะพวกเรานั้นแข็งแรงหรือเราไม่มีเงินจะไปกันแน่ พอเวลาที่น้องๆไม่สบาย หรือตัวร้อน จะเห็นแม่พาพวกเราไปหายายแก่ๆที่เราเรียกว่า“หมอกวาดยา” แล้วยายก็จะใช้อะไรไม่รู้ถูกกับฝาหม้อดินสมัยก่อนกับปูนแดงที่กินกับหมาก พอเข้ากันดีก็ล้วงเข้าไปกวาดคอน้อง น้องร้องไห้จ้าอยู่พักนึง ดูออกจะน่ากลัว จากนั้นก็พาน้องกลับบ้าน ที่สำคัญคือน้องก็จะหายทุกครั้ง นั่นคือภาพจำของการรักษาโรคสมัยเมื่อ80 ปีที่แล้ว  ด้วยบุญกุศลที่ยายหมอรักษาเด็กทั้งหมู่บ้าน ป่านนี้แกคงไปเกิดเป็นหมอสมัยใหม่แล้ว ใครจะรู้ คุณหมอวัยรุ่นที่ตรวจเราล่าสุด อาจเป็นยายหมอเมื่อชาติที่แล้วก็ได้