จิตจะอิสระเมื่อหลุดจากแรงยึดระหว่างจิตกับขันธ์ กับอารมณ์ ทำจิตให้หลุดไปจากโลก จากแรงยึดของขันธ์  ด้วยตามเห็นเห็นการเปลี่ยนแปลงของจิตในจิตเก่าและจิตใหม่  จิตมีการเปลี่ยนแปลงไปทุกขณะการเข้ามาเห็น ในการตามเห็นจิตแต่ละขณะ จิตจะตั้งมั่น สว่างทรงตัวเมื่อหลุดพ้นจากแรงยึดของขันธ์ พุ่งหลุดออกไปทางข้างหน้า ลงทางข้างล่าง ออกไปทางข้างตัว เมื่อหลุดจากแรงยึดแล้ว จะเป็นจิตที่ตั้งสว่างเป็นอิสระ  จิตที่สภาวะนี้เป็นอารมณ์ปรมัตถ์ มีบรรยากาศของความว่าง ความสงบ ที่ห่อหุ้มจิตสภาวะนี้อยู่(สมาธิ) กำลังสมาธิจึงเป็นตัวรองรับการเกิดดับตั้งอยู่ของจิต จิตประเภทนี้ยังไม่คงที่ ไม่ตั้งอยู่อย่างนั้น เมื่อกลับมาอยู่ในแรงยึดระหว่างจิตกับขันธ์ (เกืดตัวตน) จิตประเภทนี้ก็หายไป กลับมาอยู่กับโลกเช่นเดิม