ครั้งนั้น พระพุทธเจ้าได้ทรงช้อนฝุ่นเล็กน้อย ไว้ในปลายเล็บของพระองค์ แล้วตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายมา ตรัสถามว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจะคิดเห็นเป็นไฉน ระหว่างฝุ่นเล็กน้อย ที่เราได้ช้อนขึ้นไว้ในปลายเล็บ กับฝุ่นในแผ่นดินใหญ่ที่เธอเห็นนี้ อันไหนจะมากกว่ากัน
ภิกษุทั้งหลายกราบทูลพระพุทธเจ้าว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ฝุ่นในแผ่นดินใหญ่นี้แล มีมากกว่าพระเจ้าข้า ฝุ่นเล็กน้อยที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงช้อนไว้ในปลายพระนขา (เล็บ) มีน้อยมาก เมื่อเทียบกับฝุ่นในแผ่นดินใหญ่แล้ว ฝุ่นเล็กน้อยที่อยู่บนปลายเล็บของพระพุทธองค์ ย่อมไม่สามารถจะเทียบกันได้เลย แม้เพียงส่วนเสี้ยวก็ตาม พระเจ้าค่ะ
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เป็นอย่างนั้นนั่นแล สัตว์ที่ตายแล้วกลับมาเกิดในหมู่มนุษย์มีน้อยมาก ซึ่งเทียบเท่ากับฝุ่นที่อยู่บนปลายเล็บของตถาคต
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัตว์ที่ตายจากโลกมนุษย์แล้ว กลับมาเกิดเป็นมนุษย์มีน้อย โดยมากแล้ว กลับไปเกิดในนรก สัตว์เดรัจฉาน และ เปรตวิสัย มีมากกว่า
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัตว์ที่ตายจากเทวดาแล้ว กลับมาเกิดเป็นมนุษย์มีน้อย โดยมากแล้ว กลับไปเกิดในนรก สัตว์เดรัจฉาน และ เปรตวิสัยมีมากกว่า
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัตว์ที่ตายจากนรกแล้ว กลับมาเกิดเป็นมนุษย์มีน้อย โดยมากแล้ว กลับไปเกิดในนรก สัตว์เดรัจฉาน และ เปรตวิสัยมีมากกว่า
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัตว์ที่ตายจากสัตว์เดรัจฉานแล้ว กลับมาเกิดเป็นมนุษย์มีน้อย โดยมากแล้ว กลับไปเกิดในนรก สัตว์เดรัจฉาน และ เปรตวิสัยมีมากกว่า
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัตว์ที่ตายจากเปรตวิสัยแล้ว กลับมาเกิดเป็นมนุษย์มีน้อย โดยมากแล้ว กลับไปเกิดในนรก สัตว์เดรัจฉาน และ เปรตวิสัยมีมากกว่า
ที่มา: พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๙ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๑
สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค
อามกธัญญเปยยาล จตุตถวรรคที่ ๑๐
ตกนรกครับ
ภิกษุทั้งหลายกราบทูลพระพุทธเจ้าว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ฝุ่นในแผ่นดินใหญ่นี้แล มีมากกว่าพระเจ้าข้า ฝุ่นเล็กน้อยที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงช้อนไว้ในปลายพระนขา (เล็บ) มีน้อยมาก เมื่อเทียบกับฝุ่นในแผ่นดินใหญ่แล้ว ฝุ่นเล็กน้อยที่อยู่บนปลายเล็บของพระพุทธองค์ ย่อมไม่สามารถจะเทียบกันได้เลย แม้เพียงส่วนเสี้ยวก็ตาม พระเจ้าค่ะ
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เป็นอย่างนั้นนั่นแล สัตว์ที่ตายแล้วกลับมาเกิดในหมู่มนุษย์มีน้อยมาก ซึ่งเทียบเท่ากับฝุ่นที่อยู่บนปลายเล็บของตถาคต
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัตว์ที่ตายจากโลกมนุษย์แล้ว กลับมาเกิดเป็นมนุษย์มีน้อย โดยมากแล้ว กลับไปเกิดในนรก สัตว์เดรัจฉาน และ เปรตวิสัย มีมากกว่า
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัตว์ที่ตายจากเทวดาแล้ว กลับมาเกิดเป็นมนุษย์มีน้อย โดยมากแล้ว กลับไปเกิดในนรก สัตว์เดรัจฉาน และ เปรตวิสัยมีมากกว่า
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัตว์ที่ตายจากนรกแล้ว กลับมาเกิดเป็นมนุษย์มีน้อย โดยมากแล้ว กลับไปเกิดในนรก สัตว์เดรัจฉาน และ เปรตวิสัยมีมากกว่า
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัตว์ที่ตายจากสัตว์เดรัจฉานแล้ว กลับมาเกิดเป็นมนุษย์มีน้อย โดยมากแล้ว กลับไปเกิดในนรก สัตว์เดรัจฉาน และ เปรตวิสัยมีมากกว่า
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัตว์ที่ตายจากเปรตวิสัยแล้ว กลับมาเกิดเป็นมนุษย์มีน้อย โดยมากแล้ว กลับไปเกิดในนรก สัตว์เดรัจฉาน และ เปรตวิสัยมีมากกว่า
ที่มา: พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๙ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๑
สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค
อามกธัญญเปยยาล จตุตถวรรคที่ ๑๐