ฉนั้น อานาปานสติกรรมฐาน16ขั้นตอน คือ สมถะ และวิปัสสนากรรมฐาน และเป็นสติปัฏฐาน4 ซึ่งอาศัยฌานที่มีสติแจ่มใส มาเจริญ อานาปานสติกรรมฐานและ สติปัฏฐาน4 สัมมาฌานคือสัมมาสมาธิ+สัมมาสติ สมาธิคือจิตที่นิ่ง สติต

"การบำเพ็ญสมาธิ  เอาแค่เพียง เป็นบาทของวิปัสสนา  คือการพิจารณา ก็พอแล้ว  ส่วนการจะอยู่ในวิหารธรรมนั้น ก็ให้กำหนดรู้ การหลงฌานมากไปนั้น จะทำให้ตกไป  สู่...โ

ผู้ที่ตรัสรู้แล้ว เขาไม่พูดหรอกว่า เขารู้อะไร เมื่อธรรมทั้งหลายได้ถูกถ่ายทอดไปแล้ว สิ่งที่เรียกว่า ธรรม จะเป็นธรรมไปได้อย่างไร สิ่งที่ว่า ไม่มีธรรม นั่นแหล

นั่งสมาธิ-> ฌาน 4 -> วิปัสสนากรรมฐาน -> ญาน 16 -> อนิจจัง ไม่มีเหลือ !!! เพ่งกสิน -> ฌาน 4 -> สมาบัติ 8 -> วิปัสสนากรรมฐาน -> อนิจจัง ไม่มีเหลือ !!! ตรรกะข้อนี้ท่านคิดว่าถูกต้

ผู้ที่จะเจริญสติปัฏฐาน4 ได้ต้องมีกรรมฐาน เป็นเบื้องต้น คือเริ่มด้วยสมถะกรรมฐาน และวิปัสสนากรรมฐาน คนที่บอกว่าทำสติคือสติปัฏฐาน4 พูดหลอกลวงไม่จริง พูดเพราะความไม่รู้จริง สติพิ้นฐานไม่มี จะไปเอาสติปัฏฐา

ออกกำลังแล้วสมองปลอดโปร่งมีสติดีแล้วมาเจริญวิปัสสนากรรมฐานจะดีไม่คับ ต่อไปนานๆจะต้องออกกำลังกายตลอดป่าวเพื่อเจริญวิปัสสนากรรมฐาน