เมื่อเดือนที่แล้วผมได้ผานไถเก่ามาแต่เป็นของเก่าแบบแทบไม่ได้ใช้งาน เจ้าของบอกว่าใบผานนี้มันหนาเกินไปทำให้เกิดแรงต้านไถนาไม่ดีเขาก็เลยเปลี่ยนออก ผานไถนี้ไม่รู้ว่าทำมาจากเหล็กอะไรแต่ตัดชิ้นเล็กๆไปทดสอบชุบแข็งด้วยน้ำแล้วแตกหักง่ายมาก ลองชุบด้วยน้ำมันก็แข็งแต่อุณหภูมิการชุบแข็งจะสูงกว่าเหล็กแหนบรถยนต์นิดหน่อย เมื่อชุบแข็งแล้วส่วนที่ภายนอกโดนอากาศจะไม่ค่อยแข็งแต่พอเจียร์ลึกลงไป 1 มิลเมตรจะแข็งดีมาก สรุปผมไม่รู้ว่าเหล็กอะไรแต่ใช้ทำมีดได้ ที่แตกต่างกับเหล็กแหนบชัดเจนคือความเหนียวสู้แหนบรถยนต์ไม่ได้ตีขึ้นรูปที่อุณภูมิต่ำจะปริแตกให้เห็น
มาเริ่มด้วยขั้นตอนการทำ เครื่องมือที่ใช้ 1 เครื่องเจียร์ 4 นิ้ว 2 ใบตัดสเตนเลส 3 ใบเจียร์ 4 แว่นตากันสะเก็ด
วิธีทำ วาดรูปมีดที่ต้องการลงบนใบผานแล้วตัดตามรูป ผมจะทำมีดสำหรับไว้สับกระดูกหมูก็เลยเป็นเล่มใหญ่ๆ ก็เลยได้มีดแค่ 3 เล่ม เป็นมีดสำหรับทำครัวทั้งหมดแต่เป็นมีทำครัวที่แข็งแรงมากเพราะหนาถึง 3.5 มิล ความหนาระดับนี้พกไปใช้ในป่าก็ยังได้ตัดไม้ฟันฟืนได้สบาย
เจียร์ขอบให้เรียบ ถ้ามีตะไบหลังเจียร์ก็ตะไบเก็บงานให้เรียบเนียน จากนั้นนำชิ้นงานไปเผาไฟตีดัดให้ตรงสามารถใช้เตาอั้งโล่ธรรมดาโดยพัดลมช่วยเป่าเติมอากาศหรือจะขุดดินทำเตาเผาเหล็กชั่วคราวหาดูตัวอย่างจาก Youtube ได้ เมื่อตีดัดแล้วนำมาตะไบขอบมีดเก็บงานอีกรอบจากนั้นเจียร์ขึ้นคม ข้อควรระวัง เหล็กที่ไม่รู้รหัสห้ามเจียร์คมบางจนเกินไปเพราะเหล็กบางชนิดเมื่อชุบแข็งภายนอกจะไม่แข็งแต่จะไปแข็งอยู่ภายใน เมื่อปาดผิวออกจึงจะพบส่วนที่แข็งเราจึงต้องเผื่อคมหนาๆ เข้าไว้เมื่อชุบแข็งแลัวค่อยปาดออก
เจาะรูเพื่อใส่ด้าม 2 เล่มด้านล่างเป็นด้ามแบบประกบ ส่วนเล่มบนตีเหล็กม้อนเป็นด้ามบ้องเป็นครั้งแรกที่ผมทำมีดด้ามบ้องยากเอาการเพราะไม่มีเครื่องมือให้เศษเหล็กต่างๆ ที่อยู่ใกล้ตัวเป็นแบบ เล่มบนตอนแรกว่าจะทำเป็นมีดตัดปลาทูน่าของไต้หวันแต่เป็นมีดตัดทูน่าที่มีด้ามบ้องแบบไทยคือใช้เหล็กชิ้นเดียวตีม้วนเป็นด้ามมีดเลย พอนำไปทดสอบใช้ในครัวดูแล้วพบว่ามันใหญ่เกะกะและหนักเกินไปก็เลยเปลี่ยนแบบลดขนาดลงมาเป็นปังตอจีน ในรูปผมทดสอบชุบแข็งดู 1 เล่มปรากฏว่ามันยังแข็งไม่พอตะไบยังตะไบเข้าวันหลังค่อยทำต่อ
ขั้นตอนสุดท้ายคือชุบแข็งแล้วคืนไฟหน้าเตาด้วยการนำมีดที่ชุบแข็งใหม่ๆ ย่างไฟให้ความร้อนประมาณ 200 องศาเซลเซียสต่อเนื่องนาน 30 นาทีขึ้นไป หากไม่มีเครื่องวัดอุณหภูมิให้สังเกตุจากสีของเหล็กที่อุณหภูมิ 200 องศาเหล็กจะเป็นสีทอง 250 องศาเหล็กจะเป็นสีน้ำตาล 300 องศาเหล็กจะเป็นสีม่วง มีดเล็กต้องการความแข็งรักษาคมดีต้องคืนไฟที่สีทองก็พอ มีดใหญ่ต้องการความเหนียวคืนไฟจนเป็นสีน้ำตาลอ่อนก็จะแข็งและเหนียวพอดี
ทำมีดใช้เองง่ายๆ จากใบผานไถเก่าครับ
มาเริ่มด้วยขั้นตอนการทำ เครื่องมือที่ใช้ 1 เครื่องเจียร์ 4 นิ้ว 2 ใบตัดสเตนเลส 3 ใบเจียร์ 4 แว่นตากันสะเก็ด
วิธีทำ วาดรูปมีดที่ต้องการลงบนใบผานแล้วตัดตามรูป ผมจะทำมีดสำหรับไว้สับกระดูกหมูก็เลยเป็นเล่มใหญ่ๆ ก็เลยได้มีดแค่ 3 เล่ม เป็นมีดสำหรับทำครัวทั้งหมดแต่เป็นมีทำครัวที่แข็งแรงมากเพราะหนาถึง 3.5 มิล ความหนาระดับนี้พกไปใช้ในป่าก็ยังได้ตัดไม้ฟันฟืนได้สบาย
เจียร์ขอบให้เรียบ ถ้ามีตะไบหลังเจียร์ก็ตะไบเก็บงานให้เรียบเนียน จากนั้นนำชิ้นงานไปเผาไฟตีดัดให้ตรงสามารถใช้เตาอั้งโล่ธรรมดาโดยพัดลมช่วยเป่าเติมอากาศหรือจะขุดดินทำเตาเผาเหล็กชั่วคราวหาดูตัวอย่างจาก Youtube ได้ เมื่อตีดัดแล้วนำมาตะไบขอบมีดเก็บงานอีกรอบจากนั้นเจียร์ขึ้นคม ข้อควรระวัง เหล็กที่ไม่รู้รหัสห้ามเจียร์คมบางจนเกินไปเพราะเหล็กบางชนิดเมื่อชุบแข็งภายนอกจะไม่แข็งแต่จะไปแข็งอยู่ภายใน เมื่อปาดผิวออกจึงจะพบส่วนที่แข็งเราจึงต้องเผื่อคมหนาๆ เข้าไว้เมื่อชุบแข็งแลัวค่อยปาดออก
เจาะรูเพื่อใส่ด้าม 2 เล่มด้านล่างเป็นด้ามแบบประกบ ส่วนเล่มบนตีเหล็กม้อนเป็นด้ามบ้องเป็นครั้งแรกที่ผมทำมีดด้ามบ้องยากเอาการเพราะไม่มีเครื่องมือให้เศษเหล็กต่างๆ ที่อยู่ใกล้ตัวเป็นแบบ เล่มบนตอนแรกว่าจะทำเป็นมีดตัดปลาทูน่าของไต้หวันแต่เป็นมีดตัดทูน่าที่มีด้ามบ้องแบบไทยคือใช้เหล็กชิ้นเดียวตีม้วนเป็นด้ามมีดเลย พอนำไปทดสอบใช้ในครัวดูแล้วพบว่ามันใหญ่เกะกะและหนักเกินไปก็เลยเปลี่ยนแบบลดขนาดลงมาเป็นปังตอจีน ในรูปผมทดสอบชุบแข็งดู 1 เล่มปรากฏว่ามันยังแข็งไม่พอตะไบยังตะไบเข้าวันหลังค่อยทำต่อ
ขั้นตอนสุดท้ายคือชุบแข็งแล้วคืนไฟหน้าเตาด้วยการนำมีดที่ชุบแข็งใหม่ๆ ย่างไฟให้ความร้อนประมาณ 200 องศาเซลเซียสต่อเนื่องนาน 30 นาทีขึ้นไป หากไม่มีเครื่องวัดอุณหภูมิให้สังเกตุจากสีของเหล็กที่อุณหภูมิ 200 องศาเหล็กจะเป็นสีทอง 250 องศาเหล็กจะเป็นสีน้ำตาล 300 องศาเหล็กจะเป็นสีม่วง มีดเล็กต้องการความแข็งรักษาคมดีต้องคืนไฟที่สีทองก็พอ มีดใหญ่ต้องการความเหนียวคืนไฟจนเป็นสีน้ำตาลอ่อนก็จะแข็งและเหนียวพอดี