ธาตุรู้กับวิญญานขันธ์ตัวเดียวกัน ต่างกันที่บทบาทขณะนั้นใหญ่หรือเล็ก เมื่อเป็นขณะใหญ่รับบทรู้ทั้งรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาน ในขณะจิตเดียว ก็เป็นธาตุรู้ รับบทเฉพาะอารมณ์ก็เป็นวิญญานขันธ์