กายแบบต่าง ๆ

-บาลี สตฺตก. อํ. ๒๓/๔๑๓/๒๒๘.

 ภิกษุทั้งหลาย ! สัตตาวาส {๑}  ๙ มีอยู่. สัตตาวาส ๙ อย่างไรเล่า ?
ภิกษุทั้งหลาย ! สัตว์พวกหนึ่ง (สตฺตา) มีกายต่างกัน มีสัญญาต่างกัน เหมือนมนุษย์ทั้งหลาย เทวดาบางพวก และวินิบาตบางพวก นี้เป็นสัตตาวาสที่ ๑ 
สัตว์พวกหนึ่งมีกายต่างกัน มีสัญญาอย่างเดียวกัน เหมือนเทวดาผู้นับเนื่องในหมู่พรหม ผู้เกิดในปฐมภูมิ (ปฐมานิพฺพตฺตา) นี้เป็นสัตตาวาสที่ ๒ 
สัตว์พวกหนึ่งมีกายอย่างเดียวกัน มีสัญญาต่างกัน เหมือนพวกเทพอาภัสสระ นี้เป็นสัตตาวาสที่ ๓ สัตว์พวกหนึ่งมีกายอย่างเดียวกัน มีสัญญาอย่างเดียวกัน เหมือนพวกเทพสุภกิณหะ นี้เป็นสัตตาวาสที่ ๔ สัตว์พวกหนึ่งไม่มี
สัญญา ไม่เสวยเวทนา เหมือนพวกเทพผู้เป็นอสัญญีสัตว์ {๒}  นี้เป็นสัตตาวาสที่ ๕ 
๑. ที่อยู่ ที่อาศัยของสัตว์.
๒. สัตว์ผู้ไม่มีสัญญา ไม่เสวยเวทนา เข้าถึงโดยผู้ที่ได้สัญญาเวทยิตนิโรธ เป็นต้น.
สัตว์พวกหนึ่ง เพราะก้าวล่วงเสียได้ซึ่งรูปสัญญาโดยประการทั้งปวง เพราะความดับไปแห่งปฏิฆสัญญา เพราะไม่ใส่ใจนานัตตสัญญา จึงเข้าถึงอากาสานัญจายตนะ {๑}  มีการทำในใจว่า “อากาศไม่มีที่สิ้นสุด” ดังนี้ นี้เป็นสัตตาวาสที่ ๖
สัตว์พวกหนึ่ง เพราะก้าวล่วงเสียได้ซึ่งอากาสานัญจายตนะโดยประการทั้งปวง จึงเข้าถึงวิญญาณัญจายตนะ {๒} มีการทำในใจว่า “วิญญาณไม่มีที่สุด” ดังนี้ นี้เป็นสัตตาวาสที่ ๗ 
สัตว์พวกหนึ่ง เพราะก้าวล่วงเสียได้ซึ่งวิญญาณัญจายตนะโดยประการทั้งปวง จึงเข้าถึงอากิญจัญญายตนะ {๓}  มีการทำในใจว่า “อะไรๆ ก็ไม่มี” ดังนี้ นี้เป็นสัตตาวาสที่ ๘ 
สัตว์พวกหนึ่ง เพราะก้าวล่วงเสียได้ซึ่งอากิญจัญญายตนะโดยประการทั้งปวง จึงเข้าถึงเนวสัญญานาสัญญายตนะ {๔}  ดังนี้ นี้เป็นสัตตาวาสที่ ๙. 
ภิกษุทั้งหลาย ! นี้แล สัตตาวาส ๙. 
๑. ความหมายรู้ในความไม่มีที่สิ้นสุดของอากาศ
๒. ความหมายรู้ในความไม่มีที่สุดของวิญญาณ
๓. ความหมายรู้ในความไม่มีอะไร
๔. ความหมายรู้ว่า สัญญามีก็ไม่ใช่ สัญญาไม่มีก็ไม่ใช่
https://etipitaka.com/read/thaipb/11/0/