มีสติระลึกรู้ลมหายใจเข้าออก มีจิตนึกตึกตรองรู้ว่าลมเข้า ลมออก ลมสั้น ลมยาว ลมหยาบ ลมละเอียด เรียกว่า วิตก มีสติใคร่ครวญรู้ว่าลมเข้า ลมออกแล้ว เรียกว่า วิจารณ์ เมื่อมีสติรู้ลมหายใจ เกิดวิตก วิจารต่อเนื

การทำสมาธิด้วยการนับตัวเลข วันนี้คุยกันตามประสา รากหญ้านะครับ การทำสมาธิ  ก็คือ จิตที่มีสติต่อสิ่งไดสิ่งหนึ่งอย่างต่อเนื่อง เรียกว่าจิตเป็นสมาธิ ในหนังสือวิสุทธิมรรค ได

การฝึกกรรมฐาน 40 กอง ควรฝึกให้ตรงจริตของตน จิตจะรวมเป็นสมาธิง่าย ควรจะฝึกกรรมฐาน กองใดกองหนึ่งให้จิตสงบอย่างเต็มที่ของกองนั้นๆ จิตสงบรวมเป็นอัปนาสมาธิ ตั้งแต่ฌาน 1 ถึงฌาน 4 เมื่อสำเร็จแล้วจึงค่อยเปลี่

ทุติยฌานในสัมมาสมาธิ เป็นอย่างไร? จากประสบการณ์ปฏิบัติของผม เมื่อผู้ปฏิบัติจิตสงบรวมเป็นสัมมาสมาธิในปฐมฌาน จะเกิดองค์ฌาน 5 คือ วิตก วิจารณ์ ปีติ สุข เอกัคตา โดยจิตจะตั้งมั่นอยู่ที่วิตก วิจารณ์ คือ คว