ถ้ามีคนถามว่า ไปอิหร่านช่วงไหนดีที่สุด ?

คนที่ชาตินี้ เพิ่งเคยไปอิหร่านมาแค่ครั้งเดียว 

คงตอบว่า หน้านี้แหละค่ะ ช่วงฤดูใบไม้ผลิ เมษา - พฤษภา นี่น่าจะเป็นช่วงที่ดีที่สุด  อากาศสบายมาก ๆ 13-25 ดอกไม้บานเต็มเมือง แดดจัดจ้าน ถ่ายรูปสวยมาก แต่ไม่ร้อน
 

 
น่าจะมีคนรีวิวอิหร่านไปหลายกระทู้แล้วนะคะ
นี่ขอแอดเพิ่มมาอีกสักกระทู้แล้วกันค่ะ บอกเล่าเกร็ดความประทับใจปลีกย่อยเกี่ยวกับแดนเปอร์เซียโบราณแห่งนี้
 
 
ดิฉันไปอิหร่านกับ The Wild Chronicles ของคุณปั๊บเจ้าของล็อคอินอันโด่งดังที่บอกเล่าเรื่องราวประวัติศาสตร์ของประเทศทางฝั่งยุโรปตะวันออก ตะวันออกกลาง และประเทศมุสลิม ที่ติดอันดับกระทู้พันทิปอยู่สองสามปีติด ๆ กัน


 
 
แล้วก็ไม่ผิดหวังค่ะ เพราะที่เพิ่มเติมจากการได้ไปดูมัสยิด วัง และสถานที่สวย ๆ แล้ว ยังมีเกร็ดเรื่องเล่าสนุกสนานมากมายที่น่าสนใจ บอกเล่าจากมุมมองหลาย ๆ ด้าน มีทั้งความสนุก รันทด ความ “โอ้โห” ความน่าชื่นชมและสุนทรียะของแดนเปอร์เซียแห่งนี้

 
 
ปกติ เวลาเล่าเรื่อง ดิฉันมักเล่าแบบเดินตามลำดับเวลา เป็น chronological order 
แต่อันนี้ ขอเล่าเป็นข้อ ๆ เก็บตกจากทริปก็แล้วกันค่ะ ว่า มีตรงไหนที่คิดว่าน่าสนใจ สนุก แปลก หรือ เราอาจคิดไม่ถึงบ้าง ?
 
 

1. คุณปั๊บเธอเล่าว่า ทริปนี้ เรียกว่า เป็น IRAN 101 เพราะเอาจริง ๆ ประเทศนี้สามารถจัดได้หลาย route         แบบเดียวกับประเทศจีน คือ มันใหญ่ และหลากหลาย จนสามารถจัดเป็นธีมได้เลยว่า แต่ละครั้ง เราอยากโฟกัสอะไร
 
 
เที่ยวนี้ เราเที่ยวแบบเก็บภาพรวม ของอาณาจักรเปอร์เซียโบราณ จนถึงรอยต่อของประวัติศาสตร์ร่วมสมัยที่การปฏิวัติวัฒนธรรมและโค่นล้มระบอบเมื่อ 40 กว่าปีก่อน ส่งผลมาถึงปัจจุบัน
 
โดย เราไป 3 เมืองหลัก คือ เตหะราน เมืองหลวง ปัจจุบัน เมืองชีราซ เมืองสำคัญทางตอนใต้ และอิสฟาฮาน อดีตเมืองหลวงที่เป็นที่เล่าลือกันเรื่องความสวยงาม
 




 
2. ก่อนไปอิหร่าน ดูพาสปอร์ตว่า เหลืออายุอีกแค่ 1 ปี ต้องไปทำเล่มใหม่ ก็เลยตัดสินใจไปเพราะรอพาสปอร์ตหมดอายุแล้วทำเล่มใหม่ปีหน้า ไม่ต้องเสียดายพาสปอร์ต     เคยได้ข่าวมาว่า ถ้าพาสปอร์ตเรามี stamp การเข้าประเทศอย่างอิหร่าน หรือตะวันออกกลางบางประเทศ อีกหน่อย เวลาขอวีซ่าไปอเมริกาหรือยุโรป มีสิทธิโดนปฏิเสธสูง
 

แต่เวลาไปจริง เรื่องนี้ไม่ต้องกังวลค่ะ เพราะวีซ่ารุ่นใหม่ของอิหร่าน print ออกมาเป็นกระดาษ A4 เจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองอิหร่าน ไม่มีการ print ลงบนหน้าพาสปอร์ตว่า เราเคยเข้าอิหร่านมา
 


 

3. อิหร่าน ก่อนการปฏิบัติในปี 1979 หัวตะวันตกสุด ๆ ผู้หญิงนุ่งสั้น ใส่บิกินีได้เหมือนผู้หญิงตะวันตก  แต่ปัจจุบัน เข้มงวดเรื่องการแต่งตัวโดยเฉพาะผ้าคลุมผมมากกกกกค่ะ  ใครผ้าคลุมผมหลุดจะมีตำรวจ (หรืออาจเป็นคนธรรมดา) เดินเข้ามาเตือนอย่างแข็งขังให้รีบคลุมผมทันที 

 
ดิฉันเข้ามัสยิดบางแห่งที่เคร่งมาก ๆ ขนาดใส่ชุดยาวลงเกือบถึงข้อเท้านะคะ แต่เวลาเดิน เห็นขานิดหน่อย แถว ๆ เหนือตาตุ่มขึ้นมา เจ้าหน้าที่เอาถุงน่องสีดำมาให้สวมทันทีค่ะ หลาย ๆ ที่มีผ้าคลุมยาวไว้บริการค่ะ  แต่ถ้าเราใส่ไม่ถนัด ผ้าคลุมเลื่อนจากศีรษะลงมา จะมีเจ้าหน้าที่เดินมาเตือนอย่างรวดเร็วเลยนะคะ

 
ส่วนตัวคิดว่า คนอิหร่านเองหลายคน ก็คงไม่ชอบความเคร่งเบอร์นี้สักเท่าไร
ไกด์เล่าให้ฟังแบบติดตลกว่า
“ที่นี่นะครับ ถ้าเกิดอุบัติเหตุแล้วโทร.แจ้งรถพยาบาล เค้าอาจใช้เวลาประมาณ 20 นาที ถึงมาถึงที่เกิดเหตุ แต่ถ้าคุณคลุมผ้าไม่เรียบร้อย  แค่ 2 นาที ก็จะมีคนเข้าชาร์จมาเตือนคุณแล้ว”



ถ้าคลุมผมไม่ถนัด อาจใส่ beanie หรือหมวกเก็บผมสไตล์แร็ปโย่ เก็บผมทั้งหมดก็ได้นะคะ ดิฉันก็ใช้แบบนี้ ค่าที่ตัวเองคลุมผมได้กะเร่อกะร่าเหลือเกิน  เห็น Audrey Hepburn คลุมผมได้ง่าย ๆ เก๋ ๆ ในฉากหนัง Roman Holiday ไหงตอนเราคลุม มันถึงได้ละม้ายโจรญี่ปุ่นโพกหัวแบบในมังงะซะก็ไม่รู้
 
 

4. คนเปอร์เซียโบราณ เก่งฟิสิกส์ การคำนวณ และเรขาคณิตอย่างมากกกกกก
อ้าว...แล้วหล่อนรู้ได้ยังไง ? หล่อนเอาความรู้ที่ไหนไปตัดสินเค้า ?


 
คือ เวลามาเที่ยวอิหร่าน เห็นความเขียวขจีของต้นไม้ในเมือง ของสวนโบราณแบบเปอร์เซีย เห็นบ่อน้ำพุที่มีอยู่ทุกสวนแบบเป็น signature ของสวนเปอร์เซีย    เราจะลืมนึกไปเลยว่า ที่นี่ มันเป็นแดนทะเลทรายนะ  แล้วเธอจะเอาที่ไหนมาเขียว  ?  
 


คำตอบอยู่ที่เทคโนโลยีของการทดน้ำ ผันน้ำ และความรู้เรื่องการจัดการแรงดันอากาศ
ตึกหลายแห่งที่เราได้ไปเยี่ยมชมกัน ตรงชั้นใต้ดินอุณหภูมิแตกต่างจากด้านบนอย่างมาก มีประมาณ 5-10 องศาได้เลย แต่ลงไปกลับไม่อึดอัด เพราะมีการออกแบบการระบายและไหลเวียนของอากาศได้ดีมาก

 
อ้อ... แล้วกลางทะเลยทรายแบบนี้ คนเปอร์เซียโบราณมีไอศกรีมกินกันด้วยนะคะ
เรียกกันว่า ฟาลลูเดห์ (Falludeh) เป็นคล้าย ๆ น้ำแข็งไส ใส่หมี่กรอบป่น ราดน้ำหวาน


 
ถ้ามีน้ำแข็ง แปลว่า ต้องมีตู้เย็น 
แล้วเอาตู้เย็นมาจากไหน ?
 
 
 
นี่ค่ะ ตู้เย็นโบราณของคนเปอร์เซีย
เป็นโถงใหญ่มาก ทำจากดิน  กำแพงของตู้เย็นหนาสุดถึง 2 เมตร เป็นอาคารห้องเย็น ที่จะสามารถเก็บเอาหิมะ น้ำแข็งที่มีในฤดูหนาว มาเก็บไว้ในนี้ แล้วรักษาอุณหภูมิความเย็นไว้ได้ดี
ดีจนกระทั่ง เค้ามีน้ำแข็งไสกินได้ในฤดูร้อน
 
 
 
ที่บอกว่า เก่งฟิสิกส์ นี่ไม่ใช่แค่เรื่องแรงดันอากาศ แรงดันน้ำ เรื่องคลื่นเสียงก็เป็นอีกเรื่องที่น่าทึ่งไม่แพ้กัน
ที่มัสยิดชาห์ (Shah Mosque) ในเมืองอิสฟาฮาน
ตรงจุดกระเบื้องสีดำสองก้อนบนพื้นนี้ ถ้าเราไปยืนตรงกลาง  แล้วเราปรบมือ พูด หรือกระทั่งขยี้ธนบัตรเป็นเสียงสวบสาบ  เสียงมันจะถูกขยายจนก้องกังวาลไปทั่วโถง 



 

 
 
แล้วเรื่องสัดส่วนทางเรขาคณิต ความสมมาตรอะไรต่าง ๆ รวมถึงการดีไซน์แสงเงา เต็ม 10 คนเปอร์เซียจะต้องได้ 15

 
นี่เห็นแล้ว ธาราสินธุ์ดีใจที่ไม่ได้เกิดประเทศนี้ เพราะสมัยเด็ก ๆ เรขาคณิตสอบได้เลขตัวเดียวมาตลอดค่ะ คือ เรียนได้ดี ดีแบบดีด็อกค่ะ  คือได้เกรด 1 ให้พิสูจน์มุม คำนวณด้านเท่าหรือไม่เท่า   ไซน์ คอส แทน อะไรนี่ธาราสินธุ์ทำไม่เคยได้ ไอ้ประเภท จับไปยืนกลางแดด ทำมุมกับเสาธงเท่าไร รู้ความสูงของเสาธง แล้วให้คำนวณระยะที่เรายืนจากฐานเสาธงอะไรนี่ ตกมาตลอด
 
 
ยกตัวอย่าง มัสยิดแห่งนี้ในอิสฟาฮานนะคะ
มัสยิดชีค ล็อตฟอลลา  Sheikh Lotfollah

 
ลองดูภาพนี้นะคะ
ไกด์บอกว่า กำแพงสองด้านที่เป็นมุม 90 องศานี้ 
หากเราพับกำแพง 2 ด้านนี้ประกบกัน  ลวดลายทั้งสองข้างจะประกบกันสนิทสมมาตร


 
 
 
ขอตัดภาพอีกมุมมาให้ดูนะคะ
เป็นมุมโดม  สังเกตเห็นแสงที่เป็นเหมือนชิ้นพายตัดซีกหนึ่งออกมาไหมคะ ?
รอบ ๆ โดม จะมีช่องแสงที่ออกแบบอย่างดี
เวลาที่พระอาทิตย์ค่อย ๆ เคลื่อนคล้อย แสงจากชิ้นพาย จะค่อย ๆ เคลื่อนไปทีละนิดบนยอดโดม 
เป็นแสงสีทอง ดูคล้าย ๆ กับหางนกยูง 
 

 

 
เก๋ซะไม่มี
 

 
 
เอาอีกรูปมาให้ดูค่ะ
นี่เป็นมัสยิดอีกที่หนึ่งในเมืองชีราซ ชื่อว่ามัสยิดนาซีร์ อัลมุลค์ (Nasir al-Mulk Mosque)
กระจกสีที่นี่เวลาสะท้อนแสงลงมาทาบทอลงบนพื้นสวยงามมาก


และแน่นอนค่ะ มันเป็นมุมมหาชนที่เราจะต้องไปไฟ้โตะช่วงชิงกับนักท่องเที่ยวจีน ที่มาแบบมืออาชีพมาก มีคนจัดผ้าคลุม จัดโพส จัดมุมให้เสร็จสรรพ 
 

นี่รอกันจนแทบจะไปหยุมหัวน้องหมวย แล้วถามว่า
“นี่มันมุมส่วนตัวของหล่อนหรือจ๊ะ ?”