วันนี้  มีข่าวว่าอุปกรณ์ดักจับฝุ่นของโรงงานไฟฟ้าพลังไอน้ำ
ในนิคมอุตสาหกรรม 304  อ.ศรีมหาโพธิ  จ.ปราจีนบุรี
ที่ติดตั้งที่ปลายปล่องระบายไอเสีย  ได้หลุดออกและตกลงพื้น
ทางโรงไฟฟ้า ฯ แจ้งว่าคนงานได้ยินเสียงวัตถุตกลงมา
ตั้งแต่ 23 กุมภาพันธ์แล้ว  แต่ทางโรงไฟฟ้าได้ตั้งทีมค้นหาเอง
แต่ยังหาไม่พบ  จึงมาแจ้งทางการ

อุปกรณ์ตัวนี้ คือ เครื่อง LASER ใช้จับฝุ่นขี้เถ้า
ติดตั้งที่ปลายปล่องระบายไอเสียมานานถึง 28 ปีแล้ว
ภายในมีสาร Cesium-137 (Cs-137)  เป็นธาตุกัมมันตรังสี
อันตรายมากหากผู้ใดเก็บไป และ ผ่าแยกชิ้นส่วนออก


Cesium-137  เป็น Isotope หนึ่งของธาตุ Cesium ครับ
Cesium-137 เป็น isotope ที่ไม่เสถียร  เป็นธาตุกัมมันตรังสี
ด้วยความไม่เสถียรของมัน  แค่ตั้งทิ้งไว้เฉย ๆ
มันก็จะเกิดกลไกที่เรียกว่า Decay  คือ นิวเคลียสของมัน
จะสลายตัว และ ปล่อยอนุภาค Beta ออกมา
และ นิวเคลียสใหม่ที่เกิดจากการสลายตัว นี้
จะกลายเป็นธาตุ Barium-137_m   ซึ่งมันจะสลายตัวอีก 1 ครั้ง
โดยปล่อยรังสี Gamma ออกมา
กลายเป็น Barium-137  ซึ่งเสถียรแล้ว

ภาพ Cesium บริสุทธิ์  อย่างหลอดนี้ขนาด 50 กรัม
ราคาประมาณ 23,000 - 25,000 บาท

แผนภาพการ Decay ของ Cs-137

จากแผนผังการ Decay นี้  จะเห็นว่ามีการปล่อยอนุภาค
ออกมา 2 ตัว คือ Beta , Gamma  ซึ่งอุปกรณ์ดักจับฝุ่น นี้
ถือว่าใช้ Cs-137 ในปริมาณสูง  ดังนั้น  การปล่อยอนุภาค
จึงมีอัตราสูงไปด้วยครับ  

Cs-137 ไม่ใช่ "สารเคมี" แต่เป็นธาตุบริสุทธิ์
ดังนั้น  มันจึงไม่มีกลิ่น  Cs-137 ในอุปกรณ์ที่หายไปนี้
จะทำให้อยู่ในรูปแบบ ผง และบรรจุใน container ตะกั่วอีกที
หากมีคนไปตัดแยกชิ้นส่วนอุปกรณ์นี้  อาจทำให้ผง Cs-137
ฟุ้งกระจายไปได้  และหากหายใจเอาผงนี้เข้าปอด
จะยิ่งอันตรายได้ถึงตาย  เพราะมันจะไป decay 
ปล่อยอนุภาคในปอดของเรา

การเข้าใกล้ Cs-137 แค่ 1 -2 เมตร  (แค่วางไว้เฉย ๆ ไม่มีการฟุ้งกระจาย)
จะทำให้เกิดการไหม้ของผิวหนังจากการทะลุทะลวงของอนุภาค Beta , Gamma
และจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งเนื่องจากรังสี Gamma
เป็น Photons พลังงานสูง  มันจะทะลุทะลวงเข้าไปในระดับเซลล์ของเรา
ทำให้เซลล์เสียหายในระดับ Atom  ทำให้เนื้อเยื่อกลายเป็นมะเร็งได้
นอกจากนี้  ร่างกายเราจะเริ่มมีภูมิคุ้มกันลดลง  เนื่องจากอนุภาค
Beta , Gamma ไปทำลายเม็ดเลือดขาว

---